فهرست موضوعات
این پژوهش، از یک مقدمه و پنج باب تشکیل شده است. در مقدمه، تعریف شیعه و شکل‌گیری آن، همچنین ریشه‌های تاریخی این مذهب، فرقه‌ها و القاب اثناعشریه آمده است.
باب نخست: به اعتقادات شیعه دربارۀ منابع اسلامی اختصاص دارد و شامل سه فصل است:
فصل اول: اعتقاد شیعه دربارۀ قرآن؛
فصل دوم: اعتقاد شیعه دربارۀ سنّت؛
فصل سوم: اعتقاد شیعه در مورد اجماع.
باب دوم: به اعتقاد شیعه در اصول دین می‌پردازد که طی چهار فصل بررسی شده است:
فصل اول: اعتقادشان در توحید الوهیت؛
فصل دوم: اعتقادشان در توحید رُبوبیت؛
فصل سوم: اعتقادشان در توحید اسماء و صفات؛
فصل چهارم: اعتقادشان در مورد ایمان و ارکان آن.
باب سوم: دربارۀ عقاید و اصول منحصر به فرد آنان است. در این باب، عقاید ذیل را بررسی کرده‌ام:
۱- امامت: در این مبحث، به عقیدۀ آنان در مورد صحابه، اهل‌بیت، حاکمان مسلمان، قُضات، علما، شهرهای اسلامی و ساکنان آنها، فرقه‌های اسلامی و مسئله امت پرداخته‌ام؛
۲- عصمت؛
۳- تقیه؛
۴- مهدویت و غیبت؛
۵- رجعت؛
۶- ظهور مهدی؛
۷- بداء؛
۸- طینت.
باب چهارم: مربوط به شیعیان معاصر و پیوند آنان با گذشتگان‌شان می‌باشد که در چهار فصل آمده است:
فصل اول: پیوندشان با مصادر قدیم شیعه؛
فصل دوم: پیوندشان با فرقه‌های قدیم شیعه؛
فصل سوم: پیوند میان گذشتگان و معاصرین؛
فصل چهارم: دولت آیت‌الله‌‌های شیعه.
باب پنجم: مربوط به حکم شیعه و تأثیرشان در دنیای اسلام است که از دو فصل تشکیل شده است:
فصل اول: حکم آنان؛
فصل دوم: تأثیر آنان در جهان اسلام.
در بخش پایانی کتاب نیز به مهم‌ترین نتایج حاصل در این بحث اشاره خواهد شد.
در پایان این مقدمه، از خداوند قادر متعال خواستارم که استادم «دکتر محمد رشاد سالم» [۹۹]را مورد مغفرت و لطف و بخشایش خود قرار دهد و رحمت و خشنودی‌اش را بر او نازل فرماید، با عفو بیکرانِ خود او را احاطه کند و او را در بهشت جاوید خود جای دهد. در حقیقت، ایشان از مراحل اولیه تا پایانی این کتاب، آن‌را دنبال نموده و به من اجازۀ نشر آن را داد و سپس دار فانی را وداع گفت. خداوند رحمتش کند که حقیقتاً از راهنمایی‌ها و علمش بهرۀ فراوان برده‌ام. من همواره شیفتۀ بخشش و اخلاق نیکش بودم. او زندگی خود را در مسیر علم و جهاد سپری نمود؛ دو بار به زندان افتاد و آثار بزرگ و سودمند بسیاری از خود به یادگار گذاشت. وی همواره آرزو داشت در بخشی که آن‌را «مکتب اهل‌سنت» مینامید با شاگردان خود معاشرت داشته باشد و جهت تهیه کتاب و آثار عقیدتی ـ به ویژه تألیف دربارۀ عقیدۀ اهل‌سنت و رد شُبهات فرقه‌های خارج‌شده از جماعت مسلمین ـ همکاری نماید. از خداوند متعال خواستارم که به خاطر حُسن‌نیت و کردارش، بهترین پاداش‌ها را به وی ارزانی فرماید و آرزویش را از طریق شاگردانش برآورده سازد تا این مسیر را ادامه دهند.
همچنین از استاد ارجمندم «دکتر سالم بن عبدالله دخیل» نهایت تقدیر و سپاس را دارم که نظارت نهایی این پژوهش را بر عهده گرفتند. ایشان به طور کامل تا اتمام رساله، در تمام مراحل قدم‌به‌قدم بر این کتاب نظارت داشتند و از سیر پیشرفت کار اطمینان حاصل می‌کردند و توجیهات و نظرات‌شان بهترین حامی و دستیارم بود.
از رئیس و هیئت مدیرۀ دانشکدۀ اصول دین و همچنین رئیس و اعضای بخش عقیدۀ به خالصانه‌ترین و شایسته‌ترین وجه سپاسگزام که تمام مراحل این پژوهش را دنبال کردند و به آن توجه و لطف ویژه‌ای داشتند. خداوند به همه آنان جزا و پاداش نیک عنایت فرماید. از خداوند متعال می‌خواهم به همه کسانی که بنده را در نوشتن این رساله یاری کردهاند پاداش نیک عطا نماید.
والحمد لله أولاً و آخراً
وصلی اللهوسلم علی نبينا محمد وآله وأصحابه أجمعين
[۹۹] عالم فاضل، استاد دكتر محمد رشاد بن محمد رفیق سالم در سال ۱۳۴۷ق در قاهره متولد شد. وی در سال ۱۳۷۹ق با پایان‌نامۀ «سازگاری عقل و شرع از دیدگاه ابن‌تیمیه» به اخذ مدرک دكترا نایل آمد و توجه بسیاری به انتشار آثار ابن‌تیمیه و بررسی آرای وی داشت و كتابخانه بزرگ وی را پایه‌ریزی نمود. وی یكی از كتاب‌های شیخ‌الاسلام را به نام «درء تعارض العقل و النقل» در یازده جلد، كتاب «منهاج النبوة» را در هشت جلد، كتاب «الصفدیة» را در دو جلد و كتاب «الاستقامه» را نیز در دو جلد مورد تحقیق و بررسی قرار داد. آن بزرگوار، درحالی‌كه به تحقیق كتاب «نقض التأسیس» مشغول بود، در ماه ربیع‌الآخر سال ۱۴۰۷ق در قاهره وفات یافت. خداوند متعال رحمتش کند.