فصل اول عقیده شیعه در مورد توحید الوهیت
منظور از توحید الوهیت این است که تنها خداوند مورد عبادت قرار گیرد؛ زیرا تنها او شایسته و سزاوار عبادت است، هیچ شریک و انبازی ندارد، اخلاص در عبادت تنها سزاوار اوست و هیچ عبادتی برای هیچکس غیر از خداـجایز نیست [۱۵۴۵]. این همان توحیدی است که پیامبران به آن دعوت کرده‌اند؛ چرا که همۀ ملت‌ها در طول تاریخ توحید ربوبیت را قبول داشتند؛ چنان‌که خداوندأاز پیامبران گذشته مانند نوح، هود، صالح و شعیب خبر داده که خطاب به قوم‌شان می‌گفتند:
﴿ٱعۡبُدُواْ ٱللَّهَ مَا لَكُم مِّنۡ إِلَٰهٍ غَيۡرُهُۥٓ﴾[الاعراف،: ۵۹، ۶۵، ۷۳، ۸۵]
«الله را عبادت کنید که جز او معبودی (راستين) برای شما نيست».
خداوندأبیان می‌کند که رسالت همۀ پیامبرانش همین بوده است:
﴿وَلَقَدۡ بَعَثۡنَا فِي كُلِّ أُمَّةٖ رَّسُولًا أَنِ ٱعۡبُدُواْ ٱللَّهَ وَٱجۡتَنِبُواْ ٱلطَّٰغُوتَ﴾[النحل: ۳۶]
«یقیناً ما در (میان) هر امت پیامبری را فرستادیم که: «الله یکتا را عبادت کنید و از طاغوت اجتناب کنید».
﴿وَمَآ أَرۡسَلۡنَا مِن قَبۡلِكَ مِن رَّسُولٍ إِلَّا نُوحِيٓ إِلَيۡهِ أَنَّهُۥ لَآ إِلَٰهَ إِلَّآ أَنَا۠ فَٱعۡبُدُونِ﴾[الانبياء: ٢٥]
«و (ما) پیش از توهیچ پیامبری را نفرستادیم، مگر آنکه به او وحی کردیم که: معبود بر حقی جز من نیست، پس تنها مرا عبادت کنید».
و اساس نجات و سبب اصلی قبول شدن عبادات همین است، پروردگار متعال میفرماید:
﴿إِنَّ ٱللَّهَ لَا يَغۡفِرُ أَن يُشۡرَكَ بِهِۦ وَيَغۡفِرُ مَا دُونَ ذَٰلِكَ لِمَن يَشَآءُ﴾[النساء: ۴۸]
«بی‌گمان الله این را که به او شرک آورده شود، نمی‌بخشد و غیر از آن‌را برای هرکس بخواهد می‌بخشد».
آیا شیعه از این اصل مهم و اساس دین محافظت کرده‌اند یا اعتقاد آنان به امامت بر توحید خداوندأتأثیر گذاشته است؟ این موضوعی است که در توضیحات ذیل در هفت مبحث بدان می‌پردازیم:
اول: آنها معتقدند هدف از آیات واردشده در مورد بزرگترین اصل دین که گمراهی بیشتر مردم در این زمینه رخ داده است، یعنی توحید عبادت، اثبات ولایت علی و ائمه و قرار ندادن شریک برای آنان در امر امامت می‌باشد؛
دوم: معتقدند که اصل و اساس برای قبولی عبادات، ایمان به امامت دوازده امام و ولایت آنان می‌باشد، نه توحید و یگانه قرار دادن خداوندأ؛
سوم: معتقدند که ائمه رابط و واسطه بین خدا و انسان هستند. این عقیده تا بدانجا پیش میرود که در نهایت ائمه را به جای خدا مینشانند و از روی شوق یا خوف آنان را همچون خدا عبادت می‌کنند و به تضرع و دعا می‌خوانند؛
چهارم: معتقدند ائمه حق تشریع و حرام یا حلال کردن چیزی را دارند؛
پنجم: معتقدند که خاک قبر حسین برای هر دردی دوا و برای هر ترسی امان است؛
ششم: دعا کردن با رمز و طلسم برای دفع بلاها و رفع دردها و یاری خواستن از فرد مجهول برای هدایت؛
هفتم: استخاره کردن شبیه رِقاع دورۀ جاهلیت [۱۵۴۶].
***
[۱۵۴۵] برای آگاهی بیشتر دربارۀ مفهوم توحید الوهیت بنگرید به: شرح الطحاویة: ص۱۶؛ لوامع الأنوار: ۱/۲۹؛ تیسیر العزیز الحمید: ص۳۶. [۱۵۴۶] ممکن است چهار مسئله اخیر داخل توحید ربوبیت نیز قرار گیرند. بدون شک، توحید الوهیت مقتضی توحید ربوبیت است، و بر عکس، توحید ربوبیت نیز مقتضی توحید الوهیت است.