نقد و بررسی اصول و عقاید شیعه دوازده امامی (جلد اول)

مبحث سوم: اعتقاد به‌ اینکه ائمه رابط و واسطه بین خدا و مخلوقات هستند

شیعه اثنا‎عشریه می‌گوید: دوازده امام، رابط بین خدا و انسان هستند. مجلسی از امامان روایت می‌کند که: «ائمه حجاب‌های خدا و رابط بین پروردگار و انسان‌ها هستند» [۱۵۸۷]. و در این مورد در بحار الأنوار بابی گشوده‌ است تحت عنوان: «مردم بدون ائمه هدایت نمی‌یابند و آنان رابط بین مردم و خدا هستند و تنها کسی وارد بهشت می‌شود که آنها را شناخته باشد» [۱۵۸۸]. در روایات شیعه آمده‌ که‌ امام صادق‌ گفته‌ است: «ما واسطۀ میان شما و خداوندأهستیم» [۱۵۸۹].

در کتاب «عقائد امامیه» آمده که دوازده امام «ابواب خدا و راه‌های رسیدن به‌ او می‌باشند ... آنها مانند کشتی نوح هستند که هرکس بر آن سوار شود وارد بهشت می‌شود و هر که جا بماند غرق می‌گردد» [۱۵۹۰].

مسلمانان معتقدند که پیامبران در رساندن شریعت الهی، رابط بین خدا و انسان‌ها هستند؛ ولی شیعه اعتقاد دارد که چنین منزلتی در ائمه موجود است؛ چون مانند پیامبران از خدا دستور می‌گیرند؛ حتی از آنها هم بزرگ‌تر هستند؛ زیرا صفات الوهیت مانند هدایت مردم، قبولیت عبادات و استغاثه هنگام سختی و مشکلات را به آنها نسبت می‌دهند و اینکه دعا جز با نام‌ آنان پذیرفته نمی‌شود. از اینها گذشته رفتن به مزار آنها را حج، بلکه از حج هم بزرگ‌تر می‌دانند و در مقایسه با کعبه ارزش بیشتری برای کربلا قائل هستند؛ حتی برای زیارت مزار ائمه مناسک و عباداتی دارند که آنها را «مناسک المَشاهد» می‌نامند و مانند کعبه که خداوند آن‌‌را مایۀ قیام مردم قرار داده، به زیارت آنجا می‌شتابند، دور آن طواف می‌کنند و به سویش نماز می‌خوانند [۱۵۹۱]. ان‌شاء‌الله در آینده با رعایت امانت علمی این مطالب را از کتاب‌های مورد اعتماد شیعه ذکر خواهیم کرد.

قبل از بیان این موضوع، یادآوری می‌کنم که ادعای وساطت برای ائمه، امری ناشناخته در میان متون اسلامی است و بلکه این سخن گزاف منکر و افترایی است که‌ به ائمه نسبت داده شده‌؛ زیرا عین دین مشرکین است و خداوندأپیامبران را برای نجات بشر از این شرک مبعوث فرموده است. گفتنی است در امر عبادت میان بنده‌ و پروردگارش هیچ‌‌ مانع و واسطه‌ای وجود ندارد؛ چرا که خداوند متعال ‌می‌فرماید:

﴿وَإِذَا سَأَلَكَ عِبَادِي عَنِّي فَإِنِّي قَرِيبٌۖ أُجِيبُ دَعۡوَةَ ٱلدَّاعِ إِذَا دَعَانِۖ فَلۡيَسۡتَجِيبُواْ لِي وَلۡيُؤۡمِنُواْ بِي لَعَلَّهُمۡ يَرۡشُدُونَ﴾[البقرة: ١٨٦]

«و چون بندگان از تو درباره من بپرسند، بگو: به راستی که من نزدیکم، دعای دعاکننده را هنگامی‌که مرا بخواند، اجابت می‌کنم. پس (آنان) باید دعوت مرا بپذیرند و به من ایمان بیاورند، باشد که راه‌یابند».

همچنین خداوندأمی‌فرماید:

﴿وَقَالَ رَبُّكُمُ ٱدۡعُونِيٓ أَسۡتَجِبۡ لَكُمۡۚ إِنَّ ٱلَّذِينَ يَسۡتَكۡبِرُونَ عَنۡ عِبَادَتِي سَيَدۡخُلُونَ جَهَنَّمَ دَاخِرِينَ﴾[غافر: ٦٠]

«و پروردگار شما فرمود: مرا بخوانید تا (دعای) شما را اجابت کنم همانا کسانی‌که از عبادت من سرکشی می‌کنند، به زودی با خواری به جهنم وارد می‌شوند».

اهل علم گفته‌اند: هرکس بین خدا و خودش واسطه‌هایی را قرار دهد، بر آنها توکل نماید و آنها را به فریاد بخواند و از آنان چیزی بخواهد به اجماع مسلمین کافر می‌شود؛ چون این عمل همانند عملکرد بت‌پرستان است؛ همان کسانی که خداوند در موردشان می‌فرماید:

﴿وَٱلَّذِينَ ٱتَّخَذُواْ مِن دُونِهِۦٓ أَوۡلِيَآءَ مَا نَعۡبُدُهُمۡ إِلَّا لِيُقَرِّبُونَآ إِلَى ٱللَّهِ زُلۡفَىٰٓ﴾[الزمر: ٣]

«و کسانی ‌که به جای او معبودان (و اولیایی) گرفتند (گفتند) اینها را نمی‌پرستیم جز برای اینکه ما را به الله نزدیک کنند» [۱۵۹۲].

وقتی از ابن‌تیمیهسدر مورد فردی سئوال شد که می‌گفت: «ما باید بین خود و خدا واسطه‌ای قرار دهیم؛ چون ما جز از این طریق نمی‌توانیم به او برسیم»، در پاسخ چنین فرمود: «اگر هدف این باشد که باید واسطه‌ای وجود داشته باشد تا دستورات خدا را به ما برساند، این سخن حق است؛ زیرا مردم نمی‌دانند خداوندأچه چیزی را دوست دارد و از چه چیزی بدش می‌آید و انسان تنها توسط پیامبران از امر و نهی الهی اطلاع پیدا می‌کند و همۀ ملت‌های مسلمان، یهودی و مسیحی قائل به این اصل هستند؛ چون همه می‌گویند: پیامبران رابط بین خدا و بندگان هستند و اوامر و نواهی خداوندأرا از آنها می‌گیرند. خداوند متعال می‌فرماید: ﴿ٱللَّهُ يَصۡطَفِي مِنَ ٱلۡمَلَٰٓئِكَةِ رُسُلٗا وَمِنَ ٱلنَّاسِ﴾[الحج : ٧٥] یعنی: «الله از فرشتگان رسولانی را بر می‌گزیند و (نیز) از مردم، بی‌گمان الله شنوای بیناست».و هرکس منکر این اصل و این نوع واسطه باشد، به اجماع همه ملت‌ها کافر است. اما اگر هدف از واسطه، واسطه‌ای باشد که‌ بندگان برای جلب سود و دفع ضرر میان خود و خداوند قرار دهند، مثلاً اینکه در روزی‌رسانی، هدایت و موفقیت واسطه باشد و انسان‌ها از آن رابط چنین چیزی بخواهند و به سوی او رو کنند، این از بزرگ‌ترین انواع شرک‌ محسوب می‌گردد که خداوندأبه همین دلیل مشرکین را تکفیر کرده است؛ زیرا غیر از خدا، دوستان و شفیعانی قرار داده بودند و آنها را باعث جلب منافع و دفع ضررها می‌پنداشتند. پس هرکس فرشتگان یا پیامبران یا اولیا را رابط و واسطه بین خود و خدا بداند چنان‌که بر آنها توکل نماید و از آنها توقع جلب منفعت و دفع ضرر داشته باشد، مثلاً از آنها طلب بخشش گناهان کند، هدایت بخواهد و توقع مشکل‌گشایی و دفع بلا و مصیبت داشته باشد، چنین انسانی به اجماع مسلمین کافر است.- تا آنجا که می‌گوید:- هرکس بین خدا و انسان رابطه‌ها و واسطه‌هایی قرار دهد و آنها ‌را به مثابه پرده‌دار میان پادشاه و رعیتش قرار دهد، به گونه‌ای که آنان را نمایندگانی برای رساندن نیازهای مردم به سوی خدا تلقی کند و بر این باور باشد که خداوندأبه‌ واسطه‌ی آنان مردم را هدایت می‌کند، به آنها کمک نموده و رزق می‌‌دهد و به عبارت دیگر مردم این نیازها را از واسطه بخواهند و واسطه‌ها آنها را از خدا طلب نمایند؛ چنان‌که میان پادشاه و مردم چنین واسطه‌ای وجود دارد و مردم جهت رعایت ادب، خود چیزی از پادشاه درخواست نمی‌کنند و یا معتقد هستند که‌ خواسته‌شان توسط رابط بهتر برآورده می‌شود تا اینکه مستقیماً خود به این کار اقدام کنند. هرکس چنین دیدگاهی در مورد واسطه داشته باشد و معتقد به چنین واسطه‌هایی باشد، کافر و مشرک است و باید از او بخواهند توبه کند؛ اگر توبه نکرد، [به جرمِ کفر و ارتداد] کشته می‌شود» [۱۵۹۳].

اکنون برای روشن شدن حقیقت شرک و دعوت به سوی آن در مذهب شیعه اثناعشریه مطالبی را از کتب معتبرشان‌ نقل می‌کنیم:

[۱۵۸۷] بحار الأنوار، همان: ۲۳/۹۷. [۱۵۸۸] همانجا. [۱۵۸۹] همان: ۲۳/۱۰۱ [۱۵۹۰] مظفر، عقائد الإمامیة: ۹۸ و ۹۹. [۱۵۹۱] این شرک و بدعت فقط به امامان و امامزادگان شیعه ختم نمی‌شود. پس از مرگ روح الله خمینی در سال ۱۳۶۸ شمسی، قبر وی در گورستان بهشت زهرای تهران تبدیل به یکی از بزرگ‌ترین، مجلل‌ترین و مرفه‌ترین زیارتگاه‌های ایران شده است و هر ساله هزاران نفر را به سوی خود می‌کشد. متأسفانه عده‌ای ساده‌لوح بی‌خبر نیز به زیارت این بتکده رفته و در ضریح آن نذورات و صدقات می‌ریزند. جالب اینجاست که در این مکان، متنی سراسر شرک و کفر به نام «زیارتنامۀ امام خمینی» در دسترس عموم قرار گرفته است تا مردم با خواندن آن، مراسم بدعت‌آمیزِ زیارت را آغاز کنند. با توجه به مهارت بی‌بدیل شیعه در جعل حدیث، چندان بعید نیست که چند سال بعد ادعا کنند که این زیارتنامه را امام زمان به فلان آیت الله آموزش داده یا در خواب فلان پیرزن سید آمده و گفته اینها را برای شادی روح فرزندم روح الله بخوانید. و اینگونه چند مورد کرامت و شفا و معجزه نیز به آن بیفزایند تا مجموعۀ کفر و شرک و بدعت را کامل کنند. (مصحح) [۱۵۹۲] بنگرید به: بهوتی، کشف القناع: ۶/۱۶۸ و ۱۶۹. [۱۵۹۳] بنگرید به: ابن‌تیمیه، مجموع فتاوی شیخ الإسلام، باب الواسطة بین الخلق و الحق: ۱/۱۲۱ به بعد؛ أبا بطین، الإنتصار لحزب الله الموحدين: ص۳۰ و ۳۱.