اهل تحقیق پیش از ارسطو چه میکردند؟
سیرافی به سخنان خود ادامه داده و خطاب به متی گفت:
«مرا خبر ده از کسی که بگوید: من در شناخت و جستجوی حقایق به گروهی میمانم که پیش از واضح منطق میزیستهاند! و چنان میاندیشم و تدبر میکنم که آنها میکردند، زیرا لغت را از محیطی که در آن پرورش یافتهام و از راه و راثت فرا گرفتهام و معانی را نیز با اندیشه و تلاش شخصی و یاری دیگران جستهام، در این صورت تو به او چه پاسخ میدهی؟ آیا میگوئی که چون موجودات را از راهی که تو شناختی، نشناخته است. بنابراین، قضاوت او درست نیست؟!»
آنگاه أبوسعید که در خلال مناظره کوشش مینمود تا متی را از «منطق» به سوی «نحو» که خود در آن فن سرآمد بود، بکشد! پرسشی از متی در زمینۀ مباحث نحوی میکند و چون او در میماند به تقاضای وزیر یعنی ابن فرات، خود به آن پاسخ میگوید و البته برای این که تناسب این سؤال با اصل بحث از میان نرود بر این موضوع تکیه میکند که بدون آشنائیِ کافی با کلمات، از «اسرار کلام و پیچیدگیهای حکمت و برهان سخنگفتن» درست نیست.