دور منطقی در گفتار اهل منطق!!
دیگر از مباحثی که ابن تیمیه دربارۀ «ذاتی» مطرح نموده و آراء منطقیان را در این زمینه نقد و تخطئه کرده این موضوع است که ابن تیمیه مینویسد:
«حقیقت گفتار منطقیان که از یک سو گویند (ذاتی) را از (غیر ذاتی) نتوان شناخت تا این که (ماهیت و ذات اشیاء) آگاه نتوان شد مگر این که (صفات ذاتی) که ماهیت از آنها فراهم آمده، شناخته شود! مستلزم دور (و باطل) است»!
«... فحقيقة قولهم أنه لا يعلم الذاتي من غير الذاتي حتى تعلم الماهية ولا تعلم الماهية حتى تعلم الصفات الذاتية التي منها تؤلف الماهية! وهذا دور» [۲۴۳].
به عقیدۀ ما این ایراد که در اثر احاطه به جوانب موضوع پیش آمده، موجه به نظر میرسد.
[۲۴۳] الرد علی المنطقیین، صفحۀ ۷۷.