نقدی بر کتاب سیری در صحیحین

فهرست کتاب

نسبت دادن رأی دروغ به اهل سنت توسط محمد صادق

نسبت دادن رأی دروغ به اهل سنت توسط محمد صادق

آیا خداوند محتاج به مکان است؟ [۴۴۸]

جواب:

جناب محمد صادق تمام آنچه از احادیث و اقوال ائمه نقل نموده صحیح و ثابت و معتبرند اما در کتاب خود یک موضوع را مطرح کرده که نزد اهل سنت هیچ‌کس به آن موضوع عقیده ندارند و نه چنین چیزی گفته‌اند و آن موضوع محتاج است. عقیده اهل سنت این است: «فهو فوق العرش مع حمله بقدرته للعرش وحملته وغناه عن العرش، وفقر العرش إليه» [۴۴۹].

اما اینکه الله تعالى بالای عرش است اهل سنت بر این موضوع اتفا‌ق‌نظر دارند، حتی امام ابوحنیفه/متوقف فوقیت را کافر می‌داند، منکر فوقیت به طریق اولی کافر است: نزد امام اعظم جای تعجب و تأسف است که جناب نجمی با اینکه مدعی عدم امکان است معتقد به مکان می‌شود، زیرا آن را مکارم شیرازی گفته. ولی در عین حال همه‌جا و در هر زمان حضور دارد چراکه فوق زمان و مکان است، او کسی است که در آسمان معبود است و در زمین معبود، و او حکیم و علیم است. سوره زخرف آیه ۸۴، کلمه همه‌جا و فوق زمان، و فوق مکان، (مکان است) و همچنان، او با شماست هرجا که باشید، (مکان ثابت شد) و همچنان او به ما از ما نزدیک‌تر است، (این هم مکان است) او درون جان ماست (این هم مکان است) و او در همه جاست. (این هم مکان‌ست) و در عین حال مکانی ندارد، این تناقض است، اختلاف در این است که اهل سنت از آدم تا خاتم «عليهم‌الصلاة والسلام والصحابة من الـمهاجرين والأنصار والذين اتّبعوهم بإحسان إلى قيام يوم القيامة». مکان اعلی علیین که همان فوق العرش است را برای الله تبارک و تعالى مناسب و لائق ذات او می‌بینند و شما برای اللهپست‌ترین و پائین‌ترین مکان را که لائق مخلوقات است مدعی هستید مثل داخل شکم و حمام و خرابه‌ها و خانه‌های کهنه و خرابه و ... در این مسئله امام بخاری و هم عقیده‌هایش نمره بیست را کسب نمودند و صفر (-۰-) برای شما باقی مانده است.

نزهتموه الجهلکم عن عرشه
وحصرتموه فی مکان ثان

لاتعدموه بقولکم: لا داخل فينا ولا هو خارج الأکوان.

والله فوق العرش والکرسي لا
تخفي عليه خواطر الإنسان
لا تحصروه في مکان إذ تقو
لوا: ربنا حقا بکل مکان

[ابن القيم، قصيدة النونية

[۴۴۸] سیری در صحیحین: ردیف ۲، ص ۱۳۰. [۴۴۹] شرح عقيده الطحاويه، للعلامه ابن ابي العز الحنفي: ص ۲۸۰.