بیندیش وسپاس بگزار
در نعمتهای الهی بیندیش و آنها را به یاد آور؛ بدین سان خواهی دید که نعمتهای الهی از هر سو تو را در بر گرفته است: ﴿وَإِن تَعُدُّواْ نِعۡمَتَ ٱللَّهِ لَا تُحۡصُوهَآۗ﴾[إبراهیم: ۳۴] «اگر نعمتهای خداوند را بشمارید، نمیتوانید همه آنها را بشمارید».
تندرستی، امنیت، خوراک، پوشاک، آب و هوا، همه اینها، نعمتهای خداوند هستند که تو از آنها بهرهمندی؛ تو تمام دنیا را داری، اما درک نمیکنی که صاحب حیات و زندگانی هستی و نمیدانی؛ ﴿وَأَسۡبَغَ عَلَيۡكُمۡ نِعَمَهُۥ ظَٰهِرَةٗ وَبَاطِنَةٗ﴾[لقمان: ۲۰] «خداوند نعمتهای ظاهری وباطنی خویش را بر شما فرو ریخته است». دو چشم، دو پا، دو دست و لب و زبان؛ ﴿فَبِأَيِّ ءَالَآءِ رَبِّكُمَا تُكَذِّبَانِ ١٣﴾[الرحمن: ۱۳] «کدام یک از نعمتهای پروردگارتان را تکذیب میکنید؟»
آیا این چیز کمی است که تو، بر روی پاهایت راه میروی و حال آنکه کسانی هستند که پاهایشان، قطع شده است؟.
آیا این، امر ناچیزی است که تو، در حالی به راحتی میخوابی که خواب بسیاری از مردم پریده است؟ و آیا این را دست کم گرفتهای که تو، با شکمی سیر میخوابی و آب خنک مینوشی؟حال آنکه کسانی هستند که آب و غذا به آنها نمیچسبد و برایشان گوارا نیست.
در شنوایی خود فکر کن که از ناشنوایی در امان ماندهای. به بیناییات بنگر و ببین که چگونه از نابینایی نجات یافتهای. به پوست خود نگاه کن که چگونه از بیماریهای پوستی همانند پیسی و جذام رهایی یافتهای. در عقل خود بیندیش که خداوند، نعمت عقل را به تو داده و تو دیوانه نشدهای.
آیا حاضری چشمت را از تو بگیرند و در برابر آن به اندازه کوه احد به تو طلا بدهند؟ آیا حاضری شنواییات را به ازای مبلغی به اندازه کوهها بفروشی؟ آیا راضی میشوی که کاخهای مجلل را به تو بدهند و در عوض زبانت را از تو بگیرند ولال شوی؟
آیا دستانت را با گردنبندهای مروارید معامله میکنی و میپسندی که از آن تو باشند و دستهایت، قطع گردد؟
شکی نیست که نعمتهای فراوانی، تو را به آغوش گرفته است و تو نمیدانی؛ از اینرو ناراحت و غمگین و افسرده زندگی میکنی حال آنکه نان گرم و آب سرد و خوابی آرام داری و از تندرستی کامل برخورداری. به آنچه نداری، فکر میکنی و شکر آنچه را که داری نمیگزاری؛ از یک زیان مالی ناراحت هستی در صورتی که کلید خوشبختی در دست توست و گنجینههایی از خوبیها، استعدادها و نعمتهای مختلف در اختیار داری؛ پس بیندیش و سپاس بگزار:
﴿وَفِيٓ أَنفُسِكُمۡۚ أَفَلَا تُبۡصِرُونَ ٢١﴾[الذاریات: ۲۱] «ودر وجود شما نشانههای روشنی بر قدرت خداست؛ آیا نمیبینید؟» درباره خودت و خانواده و کار و سلامتی و دوستانت و دنیای پیرامون خود فکر کن؛ ﴿يَعۡرِفُونَ نِعۡمَتَ ٱللَّهِ ثُمَّ يُنكِرُونَهَا﴾[النحل: ۸۳] «نعمت خداوند را میشناسند؛ سپس آن را انکار میکنند».