از نصیحت سازنده و هدفمند ناراحت مشو؛ بلکه به گرمی از آن استقبال کن

آندره مورو می‌گوید: «هر آنچه که موافق و مطابق میل و علاقه ما باشد، درست و واقعی می‌نماید و هر آنچه بر خلاف میلمان باشد، ما را خشمگین می‌کند».

من می‌گویم: نقد و نصیحت نیز همین گونه است. ما، اغلب از تعریف و تمجید دیگران نسبت به خود شادمان می‌شویم؛ گرچه تعریف بیهوده و بیجایی باشد، اما انتقاد و نکوهش را گرچه بحق باشد، دوست نداریم و این، عیب بزرگ و اشتباه خطرناکی است. ﴿وَإِذَا دُعُوٓاْ إِلَى ٱللَّهِ وَرَسُولِهِۦ لِيَحۡكُمَ بَيۡنَهُمۡ إِذَا فَرِيقٞ مِّنۡهُم مُّعۡرِضُونَ ٤٨ وَإِن يَكُن لَّهُمُ ٱلۡحَقُّ يَأۡتُوٓاْ إِلَيۡهِ مُذۡعِنِينَ ٤٩﴾[النور: ۴۸- ۴۹] «وقتی به سوی خدا و پیامبرش فرا خوانده شوند تا میان آنها داوری نمایند، ناگهان گروهی از آنان روی می‌گردانند و اگر حق به آنها برسد، کرنش کنان به سوی او می‌آیند».

ویلیام جیمز می‌گوید: «وقتی تصمیمی قابل اجرا بگیری، از همه ناراحتی‌های ناشی از فکر کردن به نتیجه، آزاد خواهی شد. یعنی هرگاه تصمیمی عاقلانه بر اساس واقعیت‌ها اتخاذ نمودی، هرچه زودتر آن را عملی کن و متردد و پریشان مباش و عقب نشینی مکن و خودت را در شک و تردیدگرفتار نساز و پیوسته به پشت سرت نگاه مکن. در این باره چنین سروده‌اند:

ومشتت العزمات ینفق عمره
حیران لا ظفـر ولا إخفاق

«کسی که در تصمیم گیری قاطعیت ندارد و اراده هایش، آشفته می‌باشد، در حقیقت، عمر خود را در حیرت سپری می‌کند؛ نه موفق می‌شود و نه شکست می‌خورد».

شاعری دیگر می‌گوید:

إذا کنت ذا رأی فکن ذاعزیمة
فإن فســاد الرأی أن تترددا

«اگر دارای فکر و اندیشه هستی، پس قاطعیت هم داشته باش. چون تباهی فکر و اندیشه، در اثر تردد و دودلی است».

شجاعت در تصمیم گیری، تو را از پریشانی و اضطراب نجات می‌دهد: ﴿فَإِذَا عَزَمَ ٱلۡأَمۡرُ فَلَوۡ صَدَقُواْ ٱللَّهَ لَكَانَ خَيۡرٗا لَّهُمۡ ٢١﴾[محمد: ۲۱] «وقتی کار، جدی می‌شود، اگر آنان با خدا راست باشند، برایشان بهتر خواهد بود».

متردد مباش؛ بلکه کر و تلاش کن و بیکاری را ترک بگو

دکتر ریچارد کابوت استاد علوم پزشکی دانشگاه «هاروارد» در کتابش به نام «انسان با چه زندگی می‌کند»، می‌گوید: من به عنوان یک پزشک به بیمارانی که از رعشه ناشی از ترس و هراس و دودلی رنج می‌برند، توصیه می‌نمایم که به کار و فعالیت مشغول شوند؛ شجاعتی که کار کردن و تلاش، به ما می‌بخشد، مانند اعتماد به نفس است که (امرسون ) آن را آرامش و راحتی همیشگی برشمرده است.

﴿فَإِذَا قُضِيَتِ ٱلصَّلَوٰةُ فَٱنتَشِرُواْ فِي ٱلۡأَرۡضِ وَٱبۡتَغُواْ مِن فَضۡلِ ٱللَّهِ﴾[الجمعة: ۱۰] «هنگامی که نماز تمام شد، در زمین پراکنده شوید و فضل و روزی خدا را بجویید».

جرج برنارد شاو می‌گوید: «راز بدبختی و بیچارگی، این است که با خود در این بیندیشی که من، خوشبختم یا بدبخت؟ پس در این باره فکر مکن؛ بلکه به کار و فعالیت بپرداز؛ آن وقت است که خونت، به گردش در می‌آید و عقلت، به فکر کردن می‌پردازد و خیلی زود زندگی تازه، پریشانی و ناراحتی را از فکر و ذهنت دور می‌نماید! کار کن و در کار کردن فرو برو و به آن ادامه بده؛ چون کار کردن ارزانترین و بهترین دارویی است که روی زمین یافت می‌شود.

﴿وَقُلِ ٱعۡمَلُواْ فَسَيَرَى ٱللَّهُ عَمَلَكُمۡ وَرَسُولُهُۥ وَٱلۡمُؤۡمِنُونَۖ﴾[التوبة: ۱۰۵] «و بگو: هر آنچه می‌خواهید انجام دهید؛ خداوند و پیامبرش و مؤمنان، کارتان را خواهند دید».

دزرائیلی می‌گوید: «زندگی، بسیار کوتاه است؛ بنابراین بایدآن را ناچیز دانست».

یکی از فرزانگان عرب می‌گوید: «زندگی، کوتاهتر از این است که ما، آن را با رنج و کدورت کوتاه کنیم».

﴿قَٰلَ كَمۡ لَبِثۡتُمۡ فِي ٱلۡأَرۡضِ عَدَدَ سِنِينَ ١١٢ قَالُواْ لَبِثۡنَا يَوۡمًا أَوۡ بَعۡضَ يَوۡمٖ فَسۡ‍َٔلِ ٱلۡعَآدِّينَ ١١٣ قَٰلَ إِن لَّبِثۡتُمۡ إِلَّا قَلِيلٗاۖ لَّوۡ أَنَّكُمۡ كُنتُمۡ تَعۡلَمُونَ ١١٤﴾[المؤمنون: ۱۱۲- ۱۱۴] «بگو: چند سال در زمین ماندگار شدید؟ گویند یک روز یا بخشی از یک روز مانده‌ایم؛ پس از شمارش کنندگان بپرس؛ می‌گویند: شما جز مدت اندکی در زمین نمانده‌اید، اگر شما می‌دانستید».