نكته

پیامبر جمی‌فرماید: «خداوند را هنگام راحتی و‌آسایش خود، بشناس تا او، تو را در سختی‌هایت بشناسد و به تو کمک کند».

یعنی اگر بنده، تقوا پیشه کند، حدود الهی را رعایت نماید و در راحتی و آسایش، حقوق خداوندی را به جا ‌آورد، با این کار خدا را شناخته و میان او و پروردگارش معرفت ویژه‌ای پدید آمده است؛ پس خداوند، او را به هنگام سختی می‌شناسد و این بنده را که در راحتی، خدایش را شناخته، مورد توجه قرار می‌دهد و اینجاست که او را به سبب این معرفت، از سختی‌ها می‌رهاند.

این، شناخت ویژه‌ای است که نزدیکی بنده به پروردگار، محبت الهی و پذیرش و استجابت دعا را به دنبال دارد.

هرگاه انسان به خوبی شکیبایی ورزد، رنج او به نعمت، بلایش به هدیه و ناخوشی‌اش، به خوشی تبدیل می‌گردد. خداوند، بنده را برای این مورد آزمایش قرار نمی‌دهد که او را هلاک و نابود کند؛ بلکه او را برای این، مورد ‌آزمایش قرار می‌دهد که شکیبایی و صبر و بندگی او را بیازماید. بنده، باید در ناخوشی، خدا را بندگی کند؛ همانطور که هنگام آسایش و خوشی، او را بندگی می‌نماید. بیشتر مردم، در خوشی‌ها خدا را بندگی می‌نمایند و حال آنکه باید در ناخوشی‌ها، عبودیت و بندگی ارائه دهند. اینجاست که مراتب بندگی مشخص می‌گردد و نمایان می‌شود که جایگاه هریک از بندگان، براساس چگونگی رابطه با خداوند متعال در خوشی و ناخوشی است.