شفادهنده، خداست
ابقراط میگوید: کم کردن چیزهای مضر و زیانبار، بهتر از زیاد استفاده کردن از چیزهای سودمند است. و نیز میگوید: با دوری کردن از تنبلی و خستگی و با پرهیز از پرخوری همواره تندرست باشید.
یکی از حکما میگوید: هرکس، میخواهد سالم و تندرست باشد، غذای خوب بخورد و زمانی سراغ غذا برود که خوب گرسنه شد و پس ازآنکه خوب تشنه گردید، آب بنوشد. معمولاً آب کم بنوشد و بعد از ناهار استراحت کند و پس از شام اندکی قدم بزند و تا دستشویی نرفته، نخوابد. بعد از صرف غذا، از رفتن به حمام بپرهیزد. در تابستان یکبار به حمام رفتن بهتر از ده بار حمام گرفتن در زمستان است.
حارث میگوید: هرکس دوست دارد، عمر طولانی کند، باید صبحانه را صبح زود میل نماید، زود شام بخورد، لباس سبک بپوشد و کمتر با زنانآمیزش کند.
افلاطون میگوید: پنج چیز، بدن را ضعیف میکند و چه بسا سبب نابودی آن میگردد: فقر، جدایی از دوستان، اندوه و ناراحتی، عدم پذیرش خیرخواهی و نصیحت و خندیدن جاهلان و نادانان به عقلا و خردمندان.
یکی دیگر از سخنان جامع و پرمعنای ابقراط، این است که میگوید: زیاده روی در هر چیزی، دشمن طبع و سرشت است.
به جالینوس گفته شد: تو چرا مریض نمیشوی؟ گفت: چون من، دو غذای نامرغوب را با هم نمیخورم و هیچ خوراکی را با خوراک دیگر مخلوط نمیکنم و غذای آزاردهنده را در معده نگه نمیدارم.
چهار چیز، بدن را بیمار میکند: زیاد حرف زدن، زیاد خوابیدن، زیاد خوردن و زیاد آمیزشکردن.
حرف زیاد، مخ و حافظه انسان را کم و ضعیف میکند و خیلی زود انسان را پیر مینماید. خواب زیاد، چهره را زرد، دل را کور و چشمها را برآمده و پرباد مینماید و انسان را تنبل میکند و بیماریهای سختی را پدید میآورد.
آمیزش زیاد، بدن را ضعیف و رطوبت بدن را کم و اعصاب را سست مینماید و ضرر آن، تمام بدن را فرا میگیرد و بیش از همه، اعصاب را ضعیف میکند و در نتیجه اثرات نامناسبی بر روح میگذارد.
چهار چیز، بدن را از بین میبرد: فکرو خیال، غم و اندوه، گرسنگی و بیخوابی.
چهار چیز، انسان را شاد میکند: نگاه کردن به سبزیها و آب روان و میوهها و نیز نگریستن به محبوب.
نظرنا إلی تلك الوجوه عشية
فأشرقت الأرواح من حسن ما نری
«ما، شامگاه به آن چهرهها نگاه کردیم؛ پس ارواح، از زیبایی آنچه دیدند، روشن گردیدند».
چهار چیز، بینایی را ضعیف میکند: پابرهنه راه رفتن، صبح و شام با انسانهای کینهتوز و سبک سر روبرو شدن، گریه زیاد و زیاد به خط ریز نگاه کردن.
چهار چیز، بدن را قوی میکند: پوشیدن لباس نرم، حمام با آب ولرم، خوردن شیرینی و غذاهای پرچرب، بوییدن گلهای خوشبو و چیزهای معطر.
چهار چیز، چهره را خشک میکند و زیبایی آن را از بین میبرد: دروغ گفتن، بیحیایی و گستاخی، از روی نادانی زیاد سؤال کردن، فساد زیاد.
چهار چیز، باعث دشمنی و تنفر میشود: تکبر، حسادت، دروغ گفتن، سخن چینی.
چهار چیز، رزق و روزی را فراهم میکنند: عبادت شب، استغفار زیاد در سحرگاهان، صدقه دادن و ذکر خدا در صبح و شام.
قلت لليل هل بصدرك سر
يا خفي الأخبار والأسرار
«به شب گفتم: ای کسی که اخبار و اسرارت پنهان است! آیا در دل خود رازی داری»؟
قال لم ألق في حياتي سراً
كحديث الأحباب في الاسحار
«گفت: من در زندگیم هیچ رازی چون سخن دوستان در سحرگاهان ندیدهام».
چهار چیز، مانع روزی میگردند: خواب صبح، کم نماز خواندن، تنبلیکردن و خیانت.
چهار چیز، برای ذهن و حافظه زیانبارند: همیشه میوه ترش خوردن، به پشت سر خوابیدن، غم و اندوه.
چهارچیز، فهم و ذکاوت را بیشتر میکنند: آسودگی خاطر، پرهیز از پرخوری، استفاده از غذاهای شیرین و غذاهای پرچرب و خالی کردن شکم.