رنج جاه و مقام

یکی از رنج‌های زندگی، پست و مقام است؛ ابن وردی می‌گوید:

نصب المنصب أوهی جلدی
یا عنائی من مداراة السفل

«رنج مقام، نیرویم را سست کرده است و از مدارا با فرومایگان، چقدر خسته‌ام»!.

یعنی تاوان پست ومقام، سنگین است؛ مقام، آبروی انسان و تندرستی و آرامش او را می‌گیرد. خیلی اندکند کسانی که از دادن همیشگی عرق، خون، آوازه، آرامش و عزت و شرافت خویش به عنوان تاوان پست و مقام نجات یابند. در حدیث آمده است: «خواهان امارت و فرماندهی مباش» که «چه شیردهندۀ خوبیست (لذات زیادی دارد) و چه بد، شیر خود را از انسان می‌گیرید و(پایان و مردن بدی دارد)».

﴿هَلَكَ عَنِّي سُلۡطَٰنِيَهۡ ٢٩﴾[الحاقة: ۲۹] «پادشاهیم از دستم رفت».

شاعر می‌گوید:

هب الدنیا تصیر إلیك عفواً
ألیـس مصیـر ذلك للزوال

«گیریم که دنیا، به کامت باشد، اما آیا سرانجام آن، زوال و نابودی نیست»؟!

فرض کن تمام آنچه در دنیاست، به تو برسد، اما به کدامین سوی می‌رود؟ قطعاً به سوی نابودی. ﴿وَيَبۡقَىٰ وَجۡهُ رَبِّكَ ذُو ٱلۡجَلَٰلِ وَٱلۡإِكۡرَامِ ٢٧﴾[الرحمن: ۲۷] «و تنها پروردگار صاحب شکوه و بزرگت می‌ماند و بس».

یکی از صالحان به فرزندش گفت: پسرم! از ریاست بپرهیز؛ چون دردِسرهای زیادی دارد. یعنی ریاست را دوست نداشته باش؛ زیرا انتقادها، ناسزاها و تاوان‌ها، نثار کسانی می‌شود که در رأس امور قرار دارند.

إن نصف الناس أعداء لمن
ولی السلطة هذا إن عـدل

«نیمی از مردم، دشمن کسی هستند که قدرت و ریاست را در دست دارد؛ گرچه او، عادل باشد».