لبخندی در بدو ورود به خانه
لبخند زن و شوهر به روی یکدیگر، بهترین استقبال آنها از یکدیگر است؛ این لبخند، اعلام توافق و هماهنگی است. در حدیث آمده است: «لبخند زدنت به روی برادرت صدقه است» . همواره بر لبان پیامبر جلبخند نقش میبست. و همچنین سلام کردن: ﴿فَسَلِّمُواْ عَلَىٰٓ أَنفُسِكُمۡ تَحِيَّةٗ مِّنۡ عِندِ ٱللَّهِ مُبَٰرَكَةٗ طَيِّبَةٗۚ﴾[النور: ۶۱] «بر خودتان سلام کنید درودی مبارک و خجسته از سوی خداوند است».
و جواب سلام دیگران را دادن: ﴿وَإِذَا حُيِّيتُم بِتَحِيَّةٖ فَحَيُّواْ بِأَحۡسَنَ مِنۡهَآ أَوۡ رُدُّوهَآ﴾[النساء:۸۶] «هرگاه به شما سلام کردند، زیبا و بهتر از آن یا همانند آن، پاسخ دهید».
ابن کثیر میگوید:
حيتك عزة بالتسليم وانصرفت
فحيها مثل ما حـيتك يا جمـل
«عزه، به تو سلام کرد و رفت؛ تو ای جمل! به او همانند سلامش، سلام کن».
ليت التحية كانت لي فأشكرها
مكان يا جملاً حييت يا رجـل
«ای کاش به من سلام میکرد تا از او سپاسگزاری میکردم».
همچنین دعا کردن هنگام ورود به منزل، نشان خوشبختی است: «بار خدایا! ورود و خروج خوب را از تو میجویم؛ به نام خدا وارد شدیم و به نام او بیرون آمدیم و بر پروردگارمان توکل نمودیم».
یکی از عوامل خوشبختی در خانه، به نرمی سخن گفتن زن و شوهر با یکدیگر است: ﴿وَقُل لِّعِبَادِي يَقُولُواْ ٱلَّتِي هِيَ أَحۡسَنُۚ﴾[الإسراء: ۵۳] «و به بندگانم بگو سخنی را بگویند که بهتر است».
وكلامها السـحر الحـلال لو أنه
لم يجـن قتـل المـسلم المتحــرز
«و سخن او، جادوی حلالی است؛ اگر او مسلمانی را که خود را حفاظت میکند، نمیکشت».
إن طال لم يملل وإن هي أو جزت
ود المحدث أنها لم توجز
«اگر زیاد سخن بگوید، خسته کننده نیست و اگر مختصر نماید، کسی که به سخنانش گوش میدهد، دوست داردکه مختصر سخن نگوید».
ای کاش زن و شوهر از سخنان ناراحتکننده و از حرفهایی که احساسات را جریحهدار میکند، دست میکشیدند؛ کاش هریک، زیباییها و خوبیهای دیگری را به یاد میآورد و از ضعفها و کاستیهای بشری که هردوی آنها دارند، چشم میپوشید. اگر مرد، خوبیهای زنش را برشمارد و از عیبهایش چشمپوشی نماید، احساس آرامش و خوشبختی میکند. در حدیث آمده است: «هیچ مرد مؤمنی نباید از زن مؤمنی متنفر شود؛ اگر یک رفتار زن را نمیپسندد، رفتار دیگری در زن هست که مورد رضایت و پسند اوست».
من ذا الذي ما ساء قط
ومن له الحسني فقط
«چه کسی هست که هرگز بد نکرده و کیست که فقط خوبی و زیبایی داشته باشد»؟!
چه کسی هست که شمشیر خوبیهایش به خطا نرفته و چه کسی وجود دارد که زیباییهایش رنگ نباخته باشد؟ ﴿وَلَوۡلَا فَضۡلُ ٱللَّهِ عَلَيۡكُمۡ وَرَحۡمَتُهُۥ مَا زَكَىٰ مِنكُم مِّنۡ أَحَدٍ أَبَدٗا﴾[النور: ۲۱] «اگر فضل و رحمت خدا بر شما نمیبود، هیچکس از شما پاکیزه نمیشد».
بیشتر مشکلات خانهها، به خاطر حساسیت به مسایل پیش پا افتاده و پرداختن به امور جزئی و کوچک است. دهها مورد را شاهد بودهام که زن و مرد، به خاطر چیزهای ساده و معمولی از هم جدا شدهاند؛ مثلاًخانه مرتب نبوده، غذا به موقع آماده نشده، یا اینکه زن، از شوهرش خواسته تا زیاد مهمان به خانه نیاورد و مسایلی از این قبیل که باعث رنج و مشکلات در خانه میشوند. همه ما باید به واقعیت و وضعیت و ضعف خود اعتراف کنیم و نباید با اوهام و خیالات زندگی نماییم و آرزوهایی را در سر بپرورانیم که فقط افراد قاطع و بلندهمت به آن دست یافتهاند.
ما، انسان هستیم؛ ناراحت میشویم، خشمگین میگردیم و استباه میکنیم؛ از اینرو باید در راستای توافق و سازگاری در زندگی زناشویی امور را به صورت نسبی بررسی کنیم و پس از گذشت سالها، از یک سلام ساده هم نگذریم.
احمد بن حنبل بعد ازمرگ همسرش، ام عبدالله میگوید: چهل سال با او زندگی کردم و حتی در یک مورد یا کلمه با او اختلاف و ناسازگاری نکردم.
هنگامی که زن، خشمگین میشود، مرد باید سکوت کند و زمانی که شوهر ناراحت و خشمگین میشود، زن باید سکوت نماید تا بدین سان خشم، فرو نشیند و اضطرابات فروکش کنند. ابن جوزی در صیدالخاطر میگوید: وقتی دیدی که همراه ودوست تو خشمگین شده و سخنان ناشایستی به زبان میآورد، به او توجه نکن و او را به خاطر حرفهایش مورد مؤاخذه قرار نده. چون او، مانند فرد مستی است که نمیداند چه میکند؛ بلکه حتی اگر شده مدتی صبرکن؛ چون شیطان، بر او چیره شده و طبیعت او، خُرد شده و عقلش پنهان گشته است؛ اگر تو، به مقتضای کارش پاسخ او را بدهی، تو همانند عاقلی هستی که با دیوانهای درگیر شده و یا فرد هوشیار و بیداری هستی که با فرد بیهوشی در آویختهای. پس مقصر، تو هستی؛ بلکه باید با نگاه رحمت و مهر به او بنگری و بدانی که وقتی او، به خود آید، از آنچه اتفاق افتاده، پشیمان میگردد و میداند که تو از فضیلت شکیبایی برخورداری؛ حداقل این است که او را بگذاری تا عقده دل و خشم خود را خالی کند و راحت شود.
فرزند، هنگام خشمگین شدن پدر و زن، هنگام ناراحت شدن شوهر، باید همین کار را بکنند و بگذارند تا پدر و شوهر هرچه میخواهند بگویند و خود را راحت کنند. آن وقت است که پشیمان شده و عذرخواهی میکنند؛ اگر با آنها از در مقابله در آیی، خشم، ریشه میدواند و چون به خود آیند، در صدد انتقام و تلافی کاری بر میآیند که در وقت ناراحتی و بیهوشی با آنها کردهای.
بیشتر مردم اینگونه نیستند؛ هرگاه فرد خشمگینی را ببینند، هرچه بگوید و بکند، در مقابل با او همان کار را میکنند و این، برخلاف حکمتی است که بیان شد و فقط خردمندان، آن را میفهمند.