به کار مفید مشغول شو.

ولید بن مغیره، امیه بن خلف و عاص بن وائل، اموالشان را در راه مبارزه با پیامبر جو رویارویی با حق خرج کردند؛ ﴿إِنَّ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ يُنفِقُونَ أَمۡوَٰلَهُمۡ لِيَصُدُّواْ عَن سَبِيلِ ٱللَّهِۚ فَسَيُنفِقُونَهَا ثُمَّ تَكُونُ عَلَيۡهِمۡ حَسۡرَةٗ ثُمَّ يُغۡلَبُونَۗ﴾[الأنفال: ۳۶] «کافران، اموالشان را خرج می‌کنند تا از راه خدا باز دارند؛ آنها، اموالشان را خرج خواهند کرد، سپس مایه حسرتشان خواهد شد و شکست هم می‌خورند».

این در حالی است که بسیاری از مسلمانان، از انفاق اموالشان برای بنای نشان فضیلت یا ساختمان ایمان بخل می‌ورزند. ﴿مَّن يَبۡخَلُۖ وَمَن يَبۡخَلۡ فَإِنَّمَا يَبۡخَلُ عَن نَّفۡسِهِۦ﴾[محمد: ۳۸] «و هرکس بخل بورزد، از خودش (خیر و پاداش را) دریغ می‌دارد». منظور از توانایی فاسق و ضعف مسلمان، درست همین است.

در خاطرات «گولد مائیر» یهودی، تحت عنوان «کینه» آمده است که او، در یکی از مراحل زندگیش در شبانه روز شانزده ساعت پیوسته برای احیای مبادی گمراه و افکار منحرف خود کار می‌کرد تا اینکه توانست به کمک «بنگوریون» دولتی تأسیس نماید. علاقمندان می‌توانند کتاب او را مطالعه کنند. من، هزاران نفر از مسلمانان را دیده‌ام که در شب و روز حتی یک ساعت کار نمی‌کنند و فقط مشغول بازی و سرگرمی و خواب و ضایع کردن وقت هستند؛ ﴿يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ مَا لَكُمۡ إِذَا قِيلَ لَكُمُ ٱنفِرُواْ فِي سَبِيلِ ٱللَّهِ ٱثَّاقَلۡتُمۡ إِلَى ٱلۡأَرۡضِۚ﴾[التوبة: ۳۸] «ای مؤمنان! چه شده شما را که وقتی به شما گفته می‌شود: در راه خدا حرکت کنید، زمین گیر می‌شوید و سستی می‌کنید؟»

عمرسپیوسته و پایدار، کار شب و روزش را انجام می‌داد و کم می‌خوابید. خانواده‌اش به او گفتند: آیا نمی‌خوابی؟ گفت: اگر شب بخوابم، خودم را ضایع کرده‌ام و اگر روز بخوابم، ملت و رعیتم، از دستم، می‌رود و تباه می‌شود.

در خاطرات «موشی دیان» تحت عنوان «شمشیر و حکومت» چنین آمده که او، از یک کشور به کشوری دیگر و از شهری به شهر دیگر می‌رفت و شب و روز و پنهانی و آشکار در فعالیت بود و در گردهمایی‌ها حضور می‌یافت و کنفرانس‌ها برگزار می‌کرد و قراردادها و معاهدات زیادی ترتیب می‌داد و خاطراتش را هم می‌نوشت.

من، می‌گویم: جای تأسف است که از یکسو برادران بوزینگان و خوک‌ها، چنین توانایی و تلاشی دارند و از سوی دیگر وقتی به مسلمانان می‌نگریم، می‌بینیم که بیشترشان، تنبل و ناتوان هستند؛ واقعاً جای تأسف و افسوس است که تلاش و توانایی فاسق، این قدر زیاد می‌باشد و انسان درست، این همه ضعیف و ناتوان!

لو کنت من مازن لم تستبح إبلي
بنو اللقیـطه مـن ذهل بن شیبانا

«اگر از قبیله مازن می‌بودم، طایفه بنی لقیطه از تیره ذهل بن شیبان، شتران مرا به غارت نمی‌بردند».

عمرسبا بیکاری مبارزه می‌کرد؛ او، جوانانی را که در مسجد سکنی گزیده بودند، بیرون کرد و ضمن تنبیه آنها، فرمود: بیرون بروید و روزی خود را بجویید؛ از آسمان که طلا و نقره نمی‌بارد.

بیکاری، وسوسه، ناراحتی، بیماری روانی و افسردگی و اندوه را به همراه دارد و پیامد کار و فعالیت، سرور و شادمانی و سعادت است. اگر هر یک از ما به وظیفه خود در زندگی عمل نماید و نقش و مسؤولیت خویش را انجام دهد، ناراحتی و اندوه و امراض روانی و ذهنی و عصبی، از نزد ما رخت بر می‌بندد؛ اگر کارخانه‌ها و کارگاه‌ها، فعال شود، انجمن‌های خیریه و تعاونی‌هایی، افتتاح گردد، کارهای دعوتی انجام شود و اردوگاه‌های تفریحی، فرهنگی و مراکز ادبی و دوره‌های علمی و غیره ایجاد گردد، مشکلات روانی و ناراحتی‌ها برطرف می‌شوند: ﴿وَقُلِ ٱعۡمَلُواْ﴾[التوبة: ۱۰۵] «و بگو: کار کنید». ﴿فَٱنتَشِرُواْ فِي ٱلۡأَرۡضِ﴾[الجمعة: ۱۰] «در زمین پراکنده شوید». ﴿سَابِقُوٓاْ﴾[الحدید: ۲۱] «از هم پیشی بگیرید» ﴿وَسَارِعُوٓاْ﴾[آل عمران: ۱۳۳] «بشتابید».

در حدیث آمده است: «پیامبر خدا، داوود÷، از دسترنج خودش می‌خورد».

راشد کتابی دارد که به صورت مفصل به این قضیه پرداخته و بیان نموده است که بسیاری از مردم، نقش خود را در زندگی انجام نمی‌دهند.

بسیاری از مردم زنده هستند، اما مانند مرده‌ها می‌باشند؛ راز زندگیشان را درک نمی‌کنند و هیچ کار خوبی برای آینده خود و جامعه انجام نمی‌دهند؛ ﴿رَضُواْ بِأَن يَكُونُواْ مَعَ ٱلۡخَوَالِفِ﴾[التوبة: ۸۷] «راضی شده‌اند که با عقب ماندگان باشند». ﴿لَّا يَسۡتَوِي ٱلۡقَٰعِدُونَ مِنَ ٱلۡمُؤۡمِنِينَ غَيۡرُ أُوْلِي ٱلضَّرَرِ وَٱلۡمُجَٰهِدُونَ﴾[النساء: ۹۵] «مؤمنانی که در خانه نشسته‌اند، غیر از آسیب دیدگان و معذورین، با مجاهدان راه خدا برابر نیستند».

زن سیاه پوستی که مسجد پیامبر جرا جارو می‌کشید، به نقش خود در زندگی عمل کرد و با ایفای این نقش، وارد بهشت شد: ﴿وَلَأَمَةٞ مُّؤۡمِنَةٌ خَيۡرٞ مِّن مُّشۡرِكَةٖ وَلَوۡ أَعۡجَبَتۡكُمۡۗ﴾[البقرة: ۲۲۱] «و یک کنیز مؤمن، از یک زن مشرک بهتر است؛ گرچه (ثروت و جایگاه و...) زن مشرک، شما را به شگفت اندازد». همچنین جوانی که برای پیامبر جمنبری ساخت، وظیفه‌اش را به خوبی انجام داد و با این کار اجر و پاداش یافت؛ چون او در نجاری، استعداد داشت: ﴿وَٱلَّذِينَ لَا يَجِدُونَ إِلَّا جُهۡدَهُمۡ﴾[التوبة: ۷۹] و مؤمنانی که هرچه در توان دارند، بدان دست می‌یازند».

در سال ۱۹۸۵م ایالات متحده آمریکا به دعوتگران مسلمان، اجازه ورود به زندان‌های آمریکا را داد؛ زیرا اگر مجرمان و قاتلان و کلاهبرداران، به دین اسلام هدایت شوند، افراد درست و صالحی برای جوامع خود خواهند بود؛ ﴿أَوَ مَن كَانَ مَيۡتٗا فَأَحۡيَيۡنَٰهُ وَجَعَلۡنَا لَهُۥ نُورٗا يَمۡشِي بِهِۦ فِي ٱلنَّاسِ كَمَن مَّثَلُهُۥ فِي ٱلظُّلُمَٰتِ لَيۡسَ بِخَارِجٖ مِّنۡهَاۚ﴾[الأنعام: ۱۲۲] «آیا کسی که (به سبب کفر و گمراهی) مرده بود، پس او را (با اعطای ایمان در پرتو قرآن) زنده گرداندیم و برای او نوری قرار دادیم که در پرتو آن میان مردم می‌رود، همانند کسی است که به مثل، گویی در تاریکی‌ها فرو رفته است؟»

کسی که می‌خواهد کارهایش را درست انجام دهد و هنگام بروز حوادث و اتفاقات خود را کنترل نماید، می‌تواند از دو دعای بزرگ و مفید بهره بگیرد:

اول: حدیث علیسکه می‌گوید: پیامبر جبه من فرمود: بگو: «اللهم أهدني وسددني»یعنی: «بارخدایا! مرا هدایت کن و مرا بر راه درست و راست گامزن نما».

دوم حدیث حصین بن عبیدسبه روایت ابوداود است که پیامبر جبه او فرمود: بگو: «اللهم ألهمني رشدي وقنی شر نفسي» یعنی: «بارخدایا! پیشرفت و حرکت در راه راست را به من الهام کن ومرا از شر خودم نجات بده».

إذا لم یکن عون من الله للفتی
فأکثر ما یجنی علیـه اجتهاده

«هر گاه جوان از سوی خدا کمک نشود، بیشترین چیزی که بر او جنایت می‌کند و به او ضرر می‌رساند، تلاش و تفکر خودش می‌باشد».

دلبستگی به زندگی و عشق ماندگاری در دنیا و ناپسند داشتن مرگ، انسان را آشفته، ناراحت و اندوهگین می‌کند و او را در تنگنا قرار می‌دهد. خداوند، یهودیان را به خاطر دلبستگی شدید به دنیا نکوهش کرده و فرموده است: ﴿وَلَتَجِدَنَّهُمۡ أَحۡرَصَ ٱلنَّاسِ عَلَىٰ حَيَوٰةٖ وَمِنَ ٱلَّذِينَ أَشۡرَكُواْۚ يَوَدُّ أَحَدُهُمۡ لَوۡ يُعَمَّرُ أَلۡفَ سَنَةٖ وَمَا هُوَ بِمُزَحۡزِحِهِۦ مِنَ ٱلۡعَذَابِ أَن يُعَمَّرَۗ وَٱللَّهُ بَصِيرُۢ بِمَا يَعۡمَلُونَ ٩٦﴾[البقرة: ۹۶] «و آنان را خواهی یافت که از همه مردم و از مشرکان، برای زندگی حریص تر هستند و هر یک، دوست دارد که هزار سال زندگی کند و حال آنکه عمر طولانی، او را از عذاب نجات نخواهد داد و خداوند، به آنچه می‌کنند، بیناست». در این آیه به چند قضیه اشاره شده است؛ از آن جمله، اینکه کلمه ﴿حَيَوٰةٖ﴾به صورت نکره آمده و هر نوع زندگی و حیاتی، حتی زندگی حیوانی را شامل می‌شود؛ اما آنها به زندگی کردن علاقمندند.

مورد دیگر، انتخاب کلمه ﴿أَلۡفَ سَنَةٖ﴾می‌باشد که به معنای «هزار سال» است؛ زیرا یهودیان، هنگام ملاقات با هم، به یکدیگر می‌گفتند: هزار سال زنده باشی. از اینرو خداوند متعال، بیان نمود که آنها، خواهان این عمر طولانی هستند، اما اگر همین عمر طولانی را زندگی کنند، نهایت و سرانجامشان چیست؟! سرانجام آنها، آتش سوزان است؛ ﴿وَلَعَذَابُ ٱلۡأٓخِرَةِ أَخۡزَىٰۖ وَهُمۡ لَا يُنصَرُونَ ١٦﴾[فصلت: ۱۶] «و عذاب آخرت، خوارکننده تر است و آنان، یاری نمی‌شوند».

عوام، سخن بسیار خوبی دارند که با یاد خدا، هیچ غمی نیست. به عبارتی، خدایی در آسمان است که می‌توان او را به فریاد خواند و از او خیر و نیکی طلب کرد، پس چرا تو، در زمین اندوهگین می‌شوی؟ اگر مشکل و ناراحتی خود را به پروردگارت بسپاری، آن را دور و برطرف می‌سازد: ﴿أَمَّن يُجِيبُ ٱلۡمُضۡطَرَّ إِذَا دَعَاهُ وَيَكۡشِفُ ٱلسُّوٓءَ﴾[النمل: ۶۲] «آیا (بتها بهترند یا) کسی که درمانده را جواب می‌دهد و ناخوشی را دور می‌سازد، وقتی که او را بخواند؟». ﴿وَإِذَا سَأَلَكَ عِبَادِي عَنِّي فَإِنِّي قَرِيبٌۖ أُجِيبُ دَعۡوَةَ ٱلدَّاعِ إِذَا دَعَانِ﴾[البقرة: ۱۸۶] «و هرگاه بندگانم، از تو درباره من می‌پرسند، پس من، نزدیکم و دعای دعاکننده را اجابت می‌کنم، هرگاه که مرا بخواند».

أخلق بذی الصبر أن یحظی بحاجته
ومـد من القرع لـلاأبواب أن یلجأ

«طبیعی است که شکیبا، به نیازش دست می‌یابد و به کسی که پیوسته در می‌زند، اجازه ورود داده می‌شود».