غم مخور تا به تو بگویم چکار کنی

کسی که از بی‌خوابی رنج می‌برد، چه باید بکند؟ کسی که خوابیدن، برایش مشکل است و روی رختخواب از این پهلو به آن پهلو می‌شود و نمی‌تواند بخوابد، این کارها را انجام دهد:

۱- اذکار شرعی ﴿أَلَا بِذِكۡرِ ٱللَّهِ تَطۡمَئِنُّ ٱلۡقُلُوبُ ٢٨﴾[الرعد: ۲۸] «آگاه باشید که دل‌ها، با ذکر خدا آرام می‌گیرند».

۲- روزها نخوابد مگر آنکه چاره‌ای نباشد: ﴿وَجَعَلۡنَا ٱلنَّهَارَ مَعَاشٗا ١١﴾[النبأ: ۱۱] «و روز را وقت تلاش و کوشش زندگی قرار داده‌ایم».

۳- خواندن یا نوشتن تا وقت خواب: ﴿وَقُل رَّبِّ زِدۡنِي عِلۡمٗا ١١٤﴾[طه: ۱۱۴] «و بگو: ای پروردگارم! بر دانش من بیفزای».

۴- خسته‌کردن بدن در روز با انجام کارهای مفید: ﴿وَجَعَلَ ٱلنَّهَارَ نُشُورٗا ٤٧﴾[الفرقان: ۴۷] «و روز را برای پراکنده شدن (جهت کار و تلاش) قرار داده است».

۵- کم نوشیدن نوشیدنی‌های مانند چای و قهوه که باعث کم خوابی می‌شوند.

شکـونا إلی أحبـابنا طول لیلنا
فقـالوا: ما أقصـر اللیل عنـدنا
وذاك بأن النوم یغشی عیونهم
یقیناً ولا یغشی لنا النوم أعینا

«به دوستانمان از طولانی بودن شبمان شکایت بردیم؛ به ما گفتند: شب، برای ما چقدر کوتاه است!

این، برای آن است که آنها، به خواب می‌روند و خواب، از چشمان ما پریده است».

تلخی گناه با شیرینی طاعت و درخشش ایمان و طعم سعادت، متضاد است. ابن تیمیه می‌گوید: گناهان، دل را از گشودن بال و پرواز در فضای توحید باز می‌دارند: ﴿قُلِ ٱنظُرُواْ مَاذَا فِي ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِۚ﴾[یونس: ۱۰۱] «بگو: بنگرید که در آسمانها و زمین چه هست».