از قدرنشناسی کسی که به او نیکی کردهای، ناراحت مباش
تو که پاداش خود را از خدا میخواهی، کار خود را فقط برای رضامندی خداوند انجام بده و از هیچکس انتظار سپاسگزاری و تشکر نداشته باش. اگر به کسی نیکی کردی و دیدی که او، فردی فرومایه و قدرنشناس است و نیکی ات را فراموش کرده، اندوهگین مباش؛ بلکه بیخیال باش و پاداش خود را از خدا بخواه. خداوند متعال، در باره دوستانش میگوید: ﴿يَبۡتَغُونَ فَضۡلٗا مِّنَ ٱللَّهِ وَرِضۡوَٰنٗا﴾[الحشر:۸] «فضل و رضامندی خدا را میجویند». از زبان پیامبرانش میگوید: ﴿وَمَآ أَسَۡٔلُكُمۡ عَلَيۡهِ مِنۡ أَجۡرٍۖ﴾[الشعراء: ۱۰۹] «و از شما در برابر دعوت خود پاداشی نمیطلبم». ﴿قُلۡ مَا سَأَلۡتُكُم مِّنۡ أَجۡرٖ فَهُوَ لَكُمۡۖ﴾[سبأ: ۴۷] «بگو هر پاداشی که از شما خواستهام، از آن شما باشد». ﴿وَمَا لِأَحَدٍ عِندَهُۥ مِن نِّعۡمَةٖ تُجۡزَىٰٓ ١٩﴾[اللیل: ۱۹] «و او نزد هیچکس نعمتی ندارد که پاداش آن داده شود». ﴿إِنَّمَا نُطۡعِمُكُمۡ لِوَجۡهِ ٱللَّهِ لَا نُرِيدُ مِنكُمۡ جَزَآءٗ وَلَا شُكُورًا ٩﴾[الإنسان: ۹] «شما را فقط برای رضامندی خدا خوراک میدهیم و از شما پاداش و تشکری نمیخواهیم».
شاعر میگوید:
من یفعل الخیر لا یعـدم جوازیه
لا یذهب العرف بین الله والناس
«هر کس کار نیک کند، پاداش آن از بین نمیرود؛ چون نیکی، پیش خدا و مردم گم نمیشود».
پس فقط با خداوند یگانه معامله کن؛ او، ذاتی است که پاداش و مزد میدهد، مجازات میکند، بازخواست مینماید و خشنود و ناخشنود میگردد و او، بسی پاک و منزه است. تعدادی از مجاهدان در قندهار به شهادت رسیدند؛ عمر فاروقسبه یاران گفت: چه کسانی کشته شده اند؟ برای او شهیدان را نام بردند و گفتند: افراد دیگری هم هستند که تو نمیشناسی. عمرسگریست و فرمود: ولی خداوند آنها را میشناسد.
یکی از صالحان، به مرد نابینایی شیرینی خیلی خوبی داد. خانوادهاش گفتند: این نابینا نمیداند که چه چیزی میخورد !آن مرد صالح گفت: ولی خداوند میداند! وقتی خداوند، از تو و خوبیهایت آگاه است، با مردم چه کاری داری؟