تباهکنندهی سوم: دلبستگی به غیر خداوند:
سومین مفسد و تباهکننده از آنهایی که قلب آدمی را فاسد مینمایند، تعلق و دلبستگی به غیر خداوند است که از بدترین اسباب فساد قلب به شمار میآید.
هیچ چیزی از دلبستگی و در آویختن به غیر خداوند برای انسان زیانبارتر نیست، زیرا پیوند او را با مصالح و منافع دینی و دنیوی و سربلندی و سعادت اخروی قطع مینماید. تعلق و پیوند به غیر خداوند، انسان را از هدف اصلی خویش که توحید در عبودیت و استعانت از اوست. دور میگرداند، زیرا او با این انحراف خویش از صراط مستقیم نه توانسته سهم خویش را از نعمت عبودیت خداوند برگیرد و نه به امید و آرزوهای خویشی در تعلق به غیر او دست یافته است.
﴿وَٱتَّخَذُواْ مِن دُونِ ٱللَّهِ ءَالِهَةٗ لِّيَكُونُواْ لَهُمۡ عِزّٗا ٨١ كَلَّاۚ سَيَكۡفُرُونَ بِعِبَادَتِهِمۡ وَيَكُونُونَ عَلَيۡهِمۡ ضِدًّا ٨٢﴾[مریم: ۸۱- ۸۲].
«به جز خداوند معبودهایی را برای خود برگزیدهاند، تا مایه عزت و احترام (دنیوی و اخروی) ایشان شوند. به هیچوجه این چنین نیست و آن معبودهایی را که میپرستند عبادت ایشان را انکار خواهند کرد و با ایشان دشمن خواهند شد».
همچنین فرموده است:
﴿وَٱتَّخَذُواْ مِن دُونِ ٱللَّهِ ءَالِهَةٗ لَّعَلَّهُمۡ يُنصَرُونَ ٧٤ لَا يَسۡتَطِيعُونَ نَصۡرَهُمۡ وَهُمۡ لَهُمۡ جُندٞ مُّحۡضَرُونَ ٧٥﴾[یس: ۷۴- ۷۵].
«آنان غیر از خداوند معبودهایی را برای خود برگزیدهاند بدین امید که (از سوی ایشان) یاری شوند، اما (معبودهای دروغین) نمیتوانند پرستندگان خود را کمک کنند، بلکه عبادتکنندگان سپاهیان آماده معبودهای (ناتوان) خود هستند».
خوارترین و زینکارترین انسانها کسانی هستند که به غیر خداوند دلبستگی و وابستگی پیدا مینمایند، زیرا سعادت و سربلندی و مصالح و رستگاری را که به خاطر آن از دست میدهند، به هیچوجه با آنچه که به دست آوردهاند قابل مقایسه نیست! و آنان در معرض هلاک و نابودی قرار دارند.
کسی که به غیر خداوند دلبسته و وابسته میشود، همچون کسی است که از گرمای آفتاب سوزان به زیر سایه خانه عنکبوت پناه ببرد که سستتر از آن خانهای یافت نشود.
در مجموع باید دانست که اساس و پایه شرک تعلق و دلبستگی به غیر خداوند است و چنین کسی مستحق ملامت و خواری و درماندگی است.
همانگونه که خداوند متعال میفرماید:
﴿لَّا تَجۡعَلۡ مَعَ ٱللَّهِ إِلَٰهًا ءَاخَرَ فَتَقۡعُدَ مَذۡمُومٗا مَّخۡذُولٗا ٢٢﴾[الإسراء: ۲۲].
«هرگز با خداوند معبود دیگری را قرار مده (اگر چنین کنی) به دوزخ افکنده شوی و از سوی خداوند و مردم) مورد ملامت قرار میگیری و از رحمت خداوند محروم میگردی».
ملامتشدهای که هیچکس او را مدح نخواهد کرد و درمانده و خواری که هیچکس او را یاری نخواهد داد! زیرا بعضی از انسانها هستند که در عین مورد اهانت قرارگرفتن محبوب و محمودند، مانند آنهایی که به ناحق مورد تحقیر و توهین قرار میگیرند. و گاهی هم هستند کسانی که در عین مورد ملامت و مذمت قرارگرفتن از طرف دیگران مورد حمایت هستند و به ناحق و ناروا مورد سرزنش قرار میگیرند.
از طرف دیگر هستند کسانی که هم مورد ستایش قرار میگیرند و هم از آنان حمایت صورت میگیرد، مانند کسانی که به حق زمام قدرت و حکومت را به دست گرفتهاند.
اما سهم آدم مشرکی که به غیر خداوند دلبستگی و وابستگی پیدا نمود، از میان آن چهار نوع، بدترین و بیارزشترین سهم است، زیرا نه محمود و ستایش شده است و نه منصور و حمایت شده.