تفاوت میان نجاست معصیت و نجاست شرک:
اما پلیدی و پیامد معصیت‌ها به گونۀ دیگری است و ارتکاب معصیت همیشه به معنای قایل‌شدن به نقص ربوبیت و کج‌فهمی نسبت به خداوند نیست، به همین علت است که خداوند برای آن‌ها مجازات‌هایی را که برای شرک مقرر فرموده، قرار نداده است.
یکی از موارد معتبر در شریعت این است که نجاست اندک مانند: نجاست باقیمانده پس از پاک‌کردن خود به وسیله سنگ یا کلوخ و... پس از قضای حاجت، و نجاست اندکی که در زیر «خف» و کفش قرار داشته باشند و ادرار کودک شیرخوار مورد عفو قرار می‌گیرند. عفویی که در مورد نجاست‌های بیشتر مطرح نیست.
به همین صورت گناهان کوچک‌تر – نه گناهان بزرگ‌تر – برای اهل توحید خالصی که به هیچوجه آن را با شرک آلوده نکرده باشند، مورد عفو و بخشش قرار می‌گیرند. اما برای کسانی که اهل توحید نیستند، این عفو در کار نخواهد بود.
«اگر انسان موحدی که مطلقاً کسی و چیزی را با خداوند شریک نکرده باشد، اگر با بار گناهی به اندازه کره زمینی به حضور خداوند برود، خداوند با مغفرتی به اندازه کره زمین با او معامله خواهد فرمود» [۴۹].
اما چنین چیزی برای کسی که توحیدش دارای نقص است و با شوائبی از شرک آن را درآمیخته، در کار نخواهد بود. زیرا همراه با توحیدی که با شرک‌آلود نشده باشد، گناهی باقی نمی‌ماند. زیرا «توحید خالص» موجب محبت، اکرام، تعظیم، خوف و رجاء، فقط از خداوند خواهد گردید، و چنین چیزی موجب پاک‌شدن ناپاکی‌های گناهان – هرچند به اندازه وزن کره‌ی زمین باشد می‌گردد، زیرا آلودگی‌های گناهان عارضی هستند و وسیله پاک‌شدن از آن‌ها – توحید – بسیار قوی و خالص است که گناهان در کنار آن توانایی ماندگاری ندارند.
[۴۹] بخشی است از حدیثی که امام مسلم با شمارۀ (۲۶۸۷) آن را روایت نموده است.