استعاذه از شیاطین جن و انس:
خداوند متعال فرمودهاند: ﴿وَقُل رَّبِّ أَعُوذُ بِكَ مِنۡ هَمَزَٰتِ ٱلشَّيَٰطِينِ ٩٧ وَأَعُوذُ بِكَ رَبِّ أَن يَحۡضُرُونِ ٩٨﴾[المؤمنون: ۹۷- ۹۸].
«بگو! پروردگارا از وسوسههای شیاطین، خود را در پناه تو قرار میدهم و از این که با من همراه شوند نیز به تو پناه میبرم».
همزات شیاطین، ایجاد وسوسه و اغواء آنها بر قلب است.
ابن عباس و حسنبگفتهاند: «همزات شیاطین وسوسهنمودن و فریبکاری آنهاست».
در مورد این که خداوند میفرماید: ﴿وَأَعُوذُ بِكَ رَبِّ أَن يَحۡضُرُونِ ٩٨﴾[المؤمنون: ۹۸].
ابن زید میگوید: «یعنی استعاذه از این که در امور زندگی من دخالت کنند».
کلبی هم میگوید: «یعنی به خاطر این که هنگام تلاوت قرآن حضور پیدا ننماید».
عکرمه نیز میگوید: «یعنی به هنگام مرگ و بیرونرفتن روح حضور نیابند».
خداوند مسلمانان را به هردو گونه شر شیطان یعنی تحت تأثیر وسوسههای آنان قرارگرفتن و یا نزدیکشدن و حضور پیدا کردنشان دستور فرموده است.
خداوند متعال آن آیه را بعد از این آیه بیان فرموده است که: ﴿ٱدۡفَعۡ بِٱلَّتِي هِيَ أَحۡسَنُ ٱلسَّيِّئَةَۚ نَحۡنُ أَعۡلَمُ بِمَا يَصِفُونَ ٩٦﴾[المؤمنون: ۹۶].
«با بدیهای ایشان به بهترین روش رفتار کن! ما کاملاً از آنچه که میگویند، آگاهیم».
به او دستور فرموده که از طریق بهترین و زیباترین برخورد با بدکرداری و بدگفتاری دیگران مقابله کند، و به وسیله استعاذه از خداوند، شر شیاطین پیدا و پنهان یا جن و انسان را از سر خود دفع نماید.
مشابه همین را در سوره الأعراف فرموده است که:
﴿خُذِ ٱلۡعَفۡوَ وَأۡمُرۡ بِٱلۡعُرۡفِ وَأَعۡرِضۡ عَنِ ٱلۡجَٰهِلِينَ ١٩٩﴾[الأعراف: ۱۹۹].
«عفو و بخشش را پیشه کن و به امور نیک دستور بده و از جاهلان روی برگردان!».
خداوند به انسانها امر فرموده که از طریق رویگردانی از جاهلان شر ایشان را از سر خود دور و دفع کنند. پس از آن به ایشان امر فرموده که از طریق استعاذه به خداوند شر شیطان را از خود دفع نمایند.
﴿وَإِمَّا يَنزَغَنَّكَ مِنَ ٱلشَّيۡطَٰنِ نَزۡغٞ فَٱسۡتَعِذۡ بِٱللَّهِۚ إِنَّهُۥ سَمِيعٌ عَلِيمٌ ٢٠٠﴾[الأعراف: ۲۰۰].
«اگر از جانب شیطان وسوسهای به تو رسید به خداوند پناه ببر به راستی او شنوا و داناست».
کلامی مشابه همین را در سوره فصلت فرموده است که:
﴿وَلَا تَسۡتَوِي ٱلۡحَسَنَةُ وَلَا ٱلسَّيِّئَةُۚ ٱدۡفَعۡ بِٱلَّتِي هِيَ أَحۡسَنُ فَإِذَا ٱلَّذِي بَيۡنَكَ وَبَيۡنَهُۥ عَدَٰوَةٞ كَأَنَّهُۥ وَلِيٌّ حَمِيمٞ ٣٤﴾[فصلت: ۳۴].
«نیکی و بدی یکسان نیستند، (هرگز بدی را با بدی پاسخ مده) با زیباترین و بهترین روش پاسخ بده! زیرا نتیجهاش این خواهد شد که میان تو و کسی که عداوتی وجود داشته، دوستی و صمیمیت به وجود بیاید».
این برای دفع شر شیاطین انس است، اما بعد از آن هم میفرماید: ﴿وَإِمَّا يَنزَغَنَّكَ مِنَ ٱلشَّيۡطَٰنِ نَزۡغٞ فَٱسۡتَعِذۡ بِٱللَّهِۖ إِنَّهُۥ هُوَ ٱلسَّمِيعُ ٱلۡعَلِيمُ ٣٦﴾[فصلت: ۳۶]. «هرگاه از جانب شیطان مورد وسوسه قرار گرفتی به خداوند پناه ببرد، به راستی او شنوا و داناست».