- تضعیف عظمت خداوند:
یکی از آثار معاصی آن است که احساس عظمت خداوند را در قلب گناهکار تضعیف مینماید و بخواهد یا نخواهد، وقار و هیبت خداوند در دل او هر روز ضعیف و ضعیفتر میگردد. زیرا اگر در قلب او قدرت و عظمت خداوند قرار میداشت، به هیچ وجه جرأت نمیکرد مرتکب معاصی شود و او را نافرمانی نماید.
ممکن است گاهی آدمی جاهل و فریبخورده، به گمان خود بگوید: این امید به رحمت و مغفرت خداوند است که مرا به ارتکاب معاصی وادار مینماید، نه این که شأن و منزلت و عظمت او در دل من اندک باشد.
این گمان و ادعا نوعی خودفریبی است، زیرا وجود عظمت و هیبت خداوند در قلب انسان ضرورتاً باید باعث شود که حریم شریعت او را مراعات نماید و میان او و ارتکاب گناه ایجاد مانع کند.
اما آنانی که به نافرمانی خداوند جرأت پیدا میکنند، به حق قدر و منزلت خداوند را نشناختهاند، چگونه از کسی که به آسانی اوامر و نواهی خداوند را مراعات نمینماید، میتوان پذیرفت که به راستی منزلت خداوند را مراعات میکند و به عظمت و کبریاء او اقرار مینماید؟!
این از محالترین محالات و باطلترین باطلهاست و همین مجازات برای انسان گناهکار کافی است که عظمت خداوند از قلب او زدوده شود و عظمت و اهمیت حریم شریعت حق خداوند را سبک شمارد.
یکی از مجازاتهای آنگونه آدمها این است که خداوند هیبت و منزلت او را از دل دیگران برمیدارد، و همانگونه که او نافرمانی خداوند را سبک شمرده، مردم نیز او را خوار و سبک میشمارند. مردم به همان اندازه او را دوست میدارند که او خداوند را دوست میدارد و به همان اندازه احترام و هیبت او را در دل دارند که او هراس و هیبت خداوند را در دل دارد.
آدمی که حریم حرمتهای خداوند را میشکند، چگونه انتظار دارد مردم حرمت او را نگاه دارند؟! چگونه به خود حق میدهد که در عین زیر پا نهادن حق خداوند، دیگران حق او را مراعات ننماید و چگونه نافرمانی خداوند را سبک میشمارد و انتظار دارد مردم او را سبک نشمارند؟!
خداوند در قرآن از مجازات اهل معصیت صحبت فرموده و این موضوع را بیان نموده که به خاطر و بر اثر معاصی خودشان گمراه گردیده و بر قلبهایشان پوششی را قرار گرفته و همانگونه که خدا را فراموش نمودهاند او نیز ایشان را به دست فراموشی سپرده است، و به همان صورت که دینش را مورد توهین قرار داده او نیز آنان را تحقیر و خوار گردانیده و آنان را همانگونه که او امرش را تباه نموده، تباه گردانیده است.
﴿وَمَن يُهِنِ ٱللَّهُ فَمَا لَهُۥ مِن مُّكۡرِمٍۚ﴾[الحج: ۱۸] «خداوند هرکس را که خوار کند، هیچکس او را احترام نخواهد کرد».
آنان از آنجا که سجده و فروتنی در برابر خداوند را سبک شمرده و در آستانة با عظمت او سر به سجده ننهادهاند، هیچگاه هیچکس ایشان را مورد احترام قرار نخواهد داد! چگونه کسی که خداوند او را خوار گردانیده دیگران میتوانند او را گرامی دارند، و کسی را که او اکرام و احترام نموده خوار و درمانده نمایند؟