برداشت کلی از نفع و ضرر:
این موضوع بسیار واضح است که همه موجودات – غیر از خداوند – اعم از ملایک و انسان و جن و حیوان به جلب سود و منافع و دفع زیان و مضار محتاج می‌باشند.
اما چنین چیزی زمانی ممکن است که آن‌ها تصور درستی از منفعت و مضرت داشته باشند. با یادآوری این نکته که منفعت از جنس نعیم و لذت و مضرت از نوع درد و رنج است.
برای داشتن تصوری درست در مورد نفع و ضرر، توجه به دو موضوع ضرورت دارد:
یکم: شناخت آن چیزی که محبوب و مطلوب است و از آن منفعتی حاصل می‌شود و درک و معرفت آن لذتی را در پی دارد.
دوم: اسباب و عواملی که انسان را برای رسیدن به آن شناخت و معرفت یاری می‌دهند.
در برابر آن دو موضوع دو قضیه دیگر نیز مطرح می‌باشند:
یکم: امور ناپسند و مضر
دوم: اسباب و عواملی که مانع از معرفت مفید و مضر می‌شوند.
در نتیجه ما در این ارتباط با چهار موضوع مواجه هستیم:
یکم: موضوعی محبوب، مطلوب و مفید.
دوم: قضیه‌ای ناپسند و غیر مطلوب و مضر.
سوم: وسایل رسیدن به امور محبوب و مطلوب.
چهارم: وسایل برطرف‌کنندۀ امور ناپسند و غیر مطلوب.
این چهار موضوع نه تنها برای انسان بلکه برای دیگر جانداران بسیار ضروری و حیاتی هستند، و وجود و مصلحت ایشان بدون توجه به آن امور امکان‌پذیر نیست.