فصل ششم: زیانهای دلبستگی به غیر خداوند
یکی دیگر از عوامل مربوط به سعادت انسان معرفت این حقیقت است که دلبستگی به غیر خداوند – چنانچه بیش از حد نیاز و خارج از حدود شرعی باشد – زیانهای بسیاری را برای انسان به دنبال خواهد داشت، و او را در راه بندگی خداوند دچار مشکل خواهد کرد.
هرگاه انسانی بیش از حد نیاز و ضرورت به خوردنی، پوشیدنی و همبستری با همسر دلبستگی و وابستگی پیدا نماید، آن امور در مسیر اطاعت، عبادت، تزکیه، و اصلاحش مشکلاتی را پدید خواهند آورد.
انسان هرچیزی و هرکسی غیر از خداوند را دوست داشته باشد، روزی باید آن را ترک کند یا از دست بدهد. هیچ چارۀ دیگری هم وجود ندارد، اگر آن را در جهت غیر رضایت خداوند دوست میداشته قطعاً آن عشق و محبت به زیان او بوده است و همان محبوب در دنیا یا آخرت مایه رنج و عذاب او میگردد، و غالباً در هردو دنیا آن عذاب گریبانگیرش میشود.
خداوند متعال میفرماید: ﴿وَٱلَّذِينَ يَكۡنِزُونَ ٱلذَّهَبَ وَٱلۡفِضَّةَ وَلَا يُنفِقُونَهَا فِي سَبِيلِ ٱللَّهِ فَبَشِّرۡهُم بِعَذَابٍ أَلِيمٖ ٣٤ يَوۡمَ يُحۡمَىٰ عَلَيۡهَا فِي نَارِ جَهَنَّمَ فَتُكۡوَىٰ بِهَا جِبَاهُهُمۡ وَجُنُوبُهُمۡ وَظُهُورُهُمۡۖ هَٰذَا مَا كَنَزۡتُمۡ لِأَنفُسِكُمۡ فَذُوقُواْ مَا كُنتُمۡ تَكۡنِزُونَ ٣٥﴾[التوبة: ۳۴- ۳۵].
«آنهایی که طلا و نقره (و ثروتهایی دیگر) را میاندوزند، و آنها را در راه خدا (و خیر و مصلحت مردم) به کار نمیگیرند، به عذابی دردناک بشارت بده! روزی که آن (طلا و نقره) در آتش دوزخ گداخته میشوند و به وسیله آنها پیشانی و پهلو و پشتهای ایشان سوزانیده میشود. و به آنان گفته میشود این همان (مال و ثروتی) است که برای خود انبار کرده بودید، پس اکنون عذاب آنچه را که اندوخته بودید بچشید».
همچنین خداوند متعال میفرماید: ﴿فَلَا تُعۡجِبۡكَ أَمۡوَٰلُهُمۡ وَلَآ أَوۡلَٰدُهُمۡۚ إِنَّمَا يُرِيدُ ٱللَّهُ لِيُعَذِّبَهُم بِهَا فِي ٱلۡحَيَوٰةِ ٱلدُّنۡيَا وَتَزۡهَقَ أَنفُسُهُمۡ وَهُمۡ كَٰفِرُونَ ٥٥﴾[التوبة: ۵۵].
«اموال و اولاد ایشان تو را شگفتزده نکند، خداوند فقط میخواهد ایشان را به وسیله آن اموال و اولاد در دنیا عذاب بدهد و در حال کفر جان بدهند و بمیرند».