طب القلوب - آسیب شناسی شخصیت انسان

امراض جسمی و راه‌های معالجه آن‌ها

بیماری‌های جسمی در برابر صحت و سلامت آن قرار گرفته و در نتیجه آن را از حالت اعتدال خارج گردانیده و کار و حرکت طبیعی اعضای آن را دچار اختلال می‌گردانند، یا مانند نابینایی، کری و فلج توان و استعداد خود را به تمامی از دست می‌دهند و یا بر اثر آن بیماری دچار ضعف و مشکل شده و آنگونه که شایسته است از عهده وظایف خود بر نمی‌آیند.

در مواردی اهم اعضا و حواس انسان‌ها بر اثر بیماری و حوادث از حالت طبیعی خویش خارج شده و خلاف حقیقت را به صاحب خود گزارش می‌دهند، و شیرین را تلخ و تلخ را شیرین و پاک را ناپاک و ناپاک را پاک گمان می‌برند.

فساد و اختلال کار طبیعی آن‌ها مانند اختلال و ضعف در کار سیستم‌های هاضمه، لامسه، دافعه و جاذبه و... که به خاطر خارج‌شدن از حالت اعتدال دچار درد والم می‌شوند، اما در عین حال توان خود را به تمامی از دست نداده و دچار هلاکت نشده‌اند، بلکه تا حدودی توان حرکت خویش را حفظ می‌نمایند.

عامل و سبب آن خروج از حالت اعتدال، یا تباهی و فساد در کمیت یا در کیفیت است.

فساد و اختلال در «کمیت» یا ابر اثر کمبود ماده خاصی است که باید میزان آن را افزایش داد، یا بر اثر افزایش آن است که لازم است مقدارش را کاهش داد.

اختلال و تباهی در «کیفیت» هم یا بر اثر ازدیاد حرارت، برودت، رطوبت و یا یبوست است یا به خاطر کم‌شدن از میزان طبیعی که هریک را به روش و با داروی مناسب باید معالجه کرد.

پایه و محور سلامتی جسم بر روی حفظ توانایی و مصونیت در برابر بیماری‌ها و خارج‌کردن مواد فاسد و زاید از بدن قرار دارد.

تشخیص پزشکان براساس این سه اصل قرار دارد که قرآن به آن اشاره دارد و خداوندی که آن را برای شفا و رحمت انسان‌ها نازل نموده ما را به آن سه اصل راهنمایی فرموده است:

اصل اول: حفظ قوت: خداوند متعال به بیماران و مسافران دستور فرموده که در ماه رمضان از گرفتن روزه خودداری نمایند، و مسافران پس از پایان مسافرت و بیماران بعد از بهبودی آن را تدارک و جبران کنند. تا قوت و توان خود را حفظ کنند! زیرا روزه‌گرفتن گاهی بیماری بیماران را بیشتر می‌کند، و مسافران به خاطر کار و مشغلت مسافرت به حفظ توان خود نیاز دارند.

اصل دوم: حمایت و مصونیت در برابر امور مضر: خداوند متعال به انسان‌های بیمار اجازه داده که از استعمال آب سرد برای غسل و وضو خودداری نمایند. زیرا برای آنان مضر می‌باشد و به آنان اجازه داده که به جای آن با خاک پاک تیمم کنند. تا از ورود چیزهای مضر به ظاهر بدن و به طریق اولی به باطن آن مورد حمایت قرار بگیرند.

اصل سوم: دفع مواد مسموم و زاید از بدن: خداوند به حاجیان در حال احرامی که سرشان زخمی شده و یا بیماری خاصی دارند، اجازه کوتاه‌کردن موی خویش را داده است، تا از موها و بخارهای آلوده پاک شود. این یکی از ساده‌ترین انواع بهشت جسمی است که می‌تواند اشاره‌ای باشد به ضرورت مراعات این روش در بیماری‌ها و مشکلات بزرگتر.

این موضوع را برای یکی از اطبای مشهور مصری توضیح دادم، او گفت: به خدا قسم! اگر برای کشف این موضوع به غرب هم مسافرت می‌نمودم، آن را سفری سخت تلقی نمی‌کردم!