تباهکننده هفتم: پرحرفی:
سخن و کلام اضافی و غیر ضروری درهای شر و بدی بسیاری را برای نفوذ شیطان بر روی گویندهی آن میگشاید. اما خودداری از کلام غیر ضروری همه آن درها را بر روی شیطان میبندد.
کم نبودهاند جنگهایی که عامل آن یک جمله و کلام بوده است. رسول خدا جروزی خطاب به حضرت معاذ بن جبل فرمود:
«وَهَلْ يَكُبُّ النَّاسَ عَلَى مَنَاخِرِهِمْ فِى جَهَنَّمَ إِلاَّ حَصَائِدُ أَلْسِنَتِهِمْ» [۸].
«مگر چیزی به غیر از محصول زبانها مردم را با بینی (و سر و صورت) در آتش سرنگون مینماید؟»
در صحیح ترمذی آمده که مردی انصاری وفات یافت و مردم میگفتند: خوشا به سعادت او! رسول خدا جفرمودند:
«فما يدريك فلعله تكلم بما لا يعنيه أو بخل بما لا ينقصه» [۹].
«از کجا میدانی شاید او سخن بیهوده (برای دین و دنیای خویش) گفته یا در مورد چیزی که از او کم نمیشده، بخل ورزیده باشد».
کلام بیش از حد و نظر حرام منشأ بسیاری از گناهان میباشند. و فراخترین راهها برای نفوذ شیطان هستند. زیرا زخم آنها هیچگاه بهبودی پیدا نمیکنند، اما شهوت شکمچرانی اینگونه نیست و هرگاه پر شده، علاقهاش به غذا کاسته میشود.
اما چشم و زبان اگر به حال خود رها شوند، هیچگاه از نظر و کلام خسته نمیشوند، و جر و انحراف آنها دامنهدار و پیامدهای آن گستردهتر میگردد.
سلف صالح اهل ایمان را از زیادهگویی و نگاههای غیر ضروری برحذر میداشتند، و میگفتند: هیچ چیزی بهتر از زندانینمودن دراز مدت زبان نیست!
[۸] بروایت ترمذی ۲۶۱۶ و ابن ماجه ۳۹۷۳. [۹] بروایت ترمذی ۲۳۱۶ و ضعفه الألبانی.