رابطه صبر و إستعاذه:
قرآن اهل ایمان را به سادهترین روشهای رویارویی با آن دو دشمن – یعنی نفس و شیطان – راهنمایی نموده است. روشهای مانند: استعاذه از شیطان و رویگردانی از جاهلان و دفع بدی دیگران با احسان.
و این موضوع را یادآوری نموده که هرکس چنان راهی را در پیش بگیرد از حظی و سهمی بزرگ برخوردار گردیده است و نه اینک از شر دشمن نجات پیدا میکند، بلکه او را به صورت دوستی دلسوز درمیآورد، و موجب کسب محبت و تعریف و تمجید دیگران و سرکوبی کششهای ایشان و سالمماندن قلب از حقد و کینه آنان میشود، و دیگران حتی دشمنان از بودن با او آرامش مییابند.
آنچه گفته شد، منافعی است اضافه بر احترام و اجر و پاداش و رضایت خداوند، این هدف نهایی کوتاه و دراز مدت هر انسان اهل ایمان و اندیشهای است.
از آنجا که چنین چیزی جز از راه صبر ممکن نیست، زیرا خداوند فرمودهاند: ﴿وَمَا يُلَقَّىٰهَآ إِلَّا ٱلَّذِينَ صَبَرُواْ﴾[فصلت: ۳۵].
«تنها کسانی به آن خواهند رسید که راه شکیبایی را در پیش گرفتهاند».
زیرا آدم سبک سر، عجول، احساسی و کم تحمل توانایی رویارویی با شیاطین جن و انس را ندارد.
از آنجا که خشم و غضب ابزار بسیار کارآمدی در اختیار شیطان است، نفس خشمناک و شیطان هردو علیه نفس مطمئنه که انسان را به مقابله هرچه بهتر با بدی دیگران فرا میخواند – دست به یکی میکنند. اما به انسان دستور داده شده که برای تقویت نفس مطمئنه به استعاذه متوسل شود. زیرا استعاذه توانایی انسان را برای مقابله لشکریان نفس خشمگین تقویت مینمایند، و حامیان بزرگی مانند: «صبر و ایمان و توکل» به یاری «نفس مطمئنه» میآیند و قلب و اراده را از تسلط شیطان نجات میدهند و بر آن پیروز میشوند، زیرا:
﴿إِنَّهُۥ لَيۡسَ لَهُۥ سُلۡطَٰنٌ عَلَى ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَعَلَىٰ رَبِّهِمۡ يَتَوَكَّلُونَ ٩٩﴾[النحل: ۹۹].
«به راستی شیطان را بر آنهایی که (به راستی) ایمان آورده و بر پروردگار خویش توکل مینمایند، تسلطی نیست».