نویدهای پیامبر صلی الله علیه وسلم به هنگام حفر خندق
روایاتی در کتب سیره بیان میکنند که به هنگام حفر خندق و اندکی پیش از محاصره مدینه توسط مشرکین، پیامبر ج به یارانش مژده پیروزی و استقرار در زمین، و ظهور اسلام در عالم را داد.
امام احمد در المسند[٧] و نسائی[٨] از براء بن عازب س روایت میکنند که: هنگامی که پیامبر ج به ما دستور دادند به حفر خندق بپردازیم، در بخشی از خندق به صخرهای برخوردیم که کلنگها بر آن کارساز نبودند، شکایت به نزد رسول خدا ج بردیم، ایشان آمدند و کلنگ به دست گرفتند، و گفتند: «بسم الله»، و یک ضربه به آن زدند، و در اثر این یک ضربه یک سوم آن شکست. و گفتند: «الله اکبر، کلیدهای شام را به من دادند، به خدا، من هم اینک کاخهای قرمز رنگ آن را میبینم». سپس ضربهی دوم را زدند، یک سوم دیگر از آن جدا شد، و گفتند: «الله اکبر، کلیدهای فارس را به من دادند، به خدا سوگند هم اینک کاخ سفید مدائن را میبینم!»، سپس ضربهی سوم را وارد کرد و فرمود: «بسم الله» و بقیهی سنگ درهم شکست و فرمود: «الله اکبر، کلیدهای یمن را به من دادند، به خدا سوگند هم اینک و از این مکانی که ایستادهام، دروازههای صنعا را میبینم!».
ابن اسحاق این حادثه را با لفظی دیگر روایت نموده است و میگوید: «سلمان فارسی میگوید: در گوشهای از خندق کار میکردم، در برابر صخرهای دچار مشکل شدم، پیامبر ج در نزدیکی من بود، هنگامی که دید من به صخره ضربه میزنم و کار بر من سخت شده است، به نزد من آمد و کلنگ را از دستم گرفت، با آن ضربهای زد در زیر کلنگ جرقهای پدید آمد، سپس ضربه دوم را زد، جرقهای دیگر نمایان شد، سپس ضربهی سوم را زد و جرقهی سوم پدید آمد.
گفتم: پدر و مادرم فدایت ای پیامبر ج، آن چه بود که دیدم، در حالی که ضربه میزدی و در زیر کلنگ جرقه پدید میآمد؟
پیامبر ج فرمود: «ای سلمان آیا آن را دیدی؟».
گفتم: آری!
فرمود ج: «در اولین جرقه، خداوند به همراه آن دروازههای یمن را بر من گشود، و در دومین ضربه خداوند با آن دروازههای شام و مغرب را بر روی من گشود، و در سومین ضربه خداوند به همراه آن دروازههای مشرق را به رویم گشود».
ابن اسحاق میگوید: کسی که متهم به دروغگویی نیست، از ابوهریره س برایم نقل کرد، هنگامی که در زمان عمر س و عثمان س این شهرها فتح شد، ابوهریره س میگفت: هر شهری در برابرتان ظاهر میشود فتح نمایید، قسم به آن که جان ابوهریره در دست اوست، هر شهری را که فتح کردهاید و هر شهری را که تا برپایی قیامت فتح مینمایید خداوند پیشتر کلیدهای آن را به پیامبر اسلام ج اعطا نموده است!».[٩]
[٧]- ٤/٣٠٣.
[٨]- ٦/٤٣-٤٤.
[٩]- سیره ابن هشام: ٣/١٩٩-٢٠٠.