کفار، وعده دادهشدگان به عذاب الهیاند
٤- خداوند میفرماید:
﴿وَرَبُّكَ ٱلۡغَنِيُّ ذُو ٱلرَّحۡمَةِۚ إِن يَشَأۡ يُذۡهِبۡكُمۡ وَيَسۡتَخۡلِفۡ مِنۢ بَعۡدِكُم مَّا يَشَآءُ كَمَآ أَنشَأَكُم مِّن ذُرِّيَّةِ قَوۡمٍ ءَاخَرِينَ١٣٣ إِنَّ مَا تُوعَدُونَ لَأٓتٖۖ وَمَآ أَنتُم بِمُعۡجِزِينَ١٣٤ قُلۡ يَٰقَوۡمِ ٱعۡمَلُواْ عَلَىٰ مَكَانَتِكُمۡ إِنِّي عَامِلٞۖ فَسَوۡفَ تَعۡلَمُونَ﴾[الأنعام: ١٣٣-١٣٥].
«پروردگار تو بینیاز (از بندگان و عبادت ایشان) و مهربان (نسبت به همهی مردم) است. اگر بخواهد همهی شما را از میان میبرد و کسانی را که خود بخواهد جایگزین شما میسازد، همانگونه که شما را از دودمان انسانهای دیگری آفریده است (و بر جای دیگرانتان نشانده است) بیگمان آنچه به شما وعده داده میشود خواهد آمد، و شما نمیتوانید (خدا را) درمانده کنید. (ای پیغمبر!) بگو: ای قوم من! و هرچه در قدرت دارید بکنید. من هم (بر جای خود ایستادهام و تا میتوانم شکیبایی) میکنم (و در دفاع از اسلام میکوشم) بالاخره خواهید دانست که چه کسی سرانجام نیک خواهد داشت. بیگمان ستمکاران موفق و رستگار نخواهند شد».
این آیات در خصوص رشته رویارویی میان حق و باطل، و نبرد میان رسول الله ج و مشرکین در مکه است. خداوند با فرستادهاش ج سخن میگوید تا ایمان و یقین او نسبت به پیروزی بر دشمنانش را افزایش دهد، و او را امیدوار گرداند که آینده از آن او و دین او است، خداوند به او میگوید: ﴿وَرَبُّكَ ٱلۡغَنِيُّ ذُو ٱلرَّحۡمَةِۚ﴾: «پروردگار تو بینیاز و مهربان است».
او از همهی بندگان بینیاز است، طاعت و عبادت اطاعتکنندگان آنها سودی به او نمیرساند، و کفر کافرین آنها ضرری متوجه او نمیگرداند در عین حال با وجود بینیازیش (به بندگان) نسبت به بندگانش مهربان است، پیامبر ج را برای آنان برانگیخته است، و قرآن را بر او فرو فرستاده است، و راه راست را به آنان نشان داده، و عبادت و کار نیک را از آنان میپذیرد، و از خطاها و گناهانشان درمیگذرد.
خداوند به فرستادهاش دستور میدهد که کفار را از عذاب بترساند، و به آنان بگوید: «اگر (خدا) بخواهد همهی شما را از میان میبرد و کسانی را که خود بخواهد جایگزین شما میسازد، همانگونه که شما را از دودمان انسانهای دیگری آفریده است». [انعام: ١٣٣].
یعنی: خداوند نیرومند و توانا است، هرچه بخواهد میکند، شما نمیتوانید خداوند را درمانده نمایید، پس هرگاه اراده نماید که شما را از بین برده و بعد از شما کسانی را جانشین شما نماید، چنین کرده و شما را از بین میبرد، زیرا کسی نمیتواند دستورش را پس زند، و کسی نمیتواند خواست و ارادهاش را از بین برده و باطل کند.
خداوند سبحان با کفار تکذیب کنندهی پیش از شما چنین کرد، کفاری مانند قوم نوح، عاد، ثمود، قوم فرعون و کسانی از این دست، آنجا که آنان را هلاک کرد و دیگران را بعد از آنان جانشین (شان) نمود، و خداوند خود شما را نیز از اولاد و نسل قوم دیگری پیش از شما پدید آورد، آنان را هلاک نموده و شما را جانشین آنان نمود.
سخن دیگر خداوند به مفهوم همین آیه است که میفرماید:
﴿وَلَقَدۡ أَهۡلَكۡنَا ٱلۡقُرُونَ مِن قَبۡلِكُمۡ لَمَّا ظَلَمُواْ وَجَآءَتۡهُمۡ رُسُلُهُم بِٱلۡبَيِّنَٰتِ وَمَا كَانُواْ لِيُؤۡمِنُواْۚ كَذَٰلِكَ نَجۡزِي ٱلۡقَوۡمَ ٱلۡمُجۡرِمِينَ١٣ ثُمَّ جَعَلۡنَٰكُمۡ خَلَٰٓئِفَ فِي ٱلۡأَرۡضِ مِنۢ بَعۡدِهِمۡ لِنَنظُرَ كَيۡفَ تَعۡمَلُونَ١٤﴾[يونس: ١٣-١٤].
«ما گروهها (و نسلهای زیادی) را هلاک کردهایم که پیش از شما بودهاند، بدانگاه که ستم کردهاند (و راه گناه سپردهاند) و پیغمبرانشان برای آنان دلایل روشن و معجزات آشکاری آوردهاند و ارائه نمودهاند، ولی آنان جزو کسانی نبودهاند که ایمان بیاورند (و سخنان پیغمبران را بشنوند و به دنبال ایشان روند. آری در گذشته و حال و آینده) این چنین گروه بزهکاران را سزا میدهیم. (پس خویشتن را بپایید و نافرمانی ننمایید). سپس به دنبال آنان شما را در زمین جانشینان (ایشان) کردهایم تا بنگریم شما چگونه عمل میکنید».
همچنان که خداوند به فرستادهاش ج دستور میدهد تا به شیوهی تهدیدکننده و تهدیدگرانه به آنان بگوید: «بیگمان آنچه به شما وعده داده میشود خواهد آمد، و شما نمیتوانید (خدا را) درمانده کنید». [انعام: ١٣٤].
یعنی: عذابی را که خدا به شما وعده داده، بزودی سر رسیده و ناگهان شما را گرفتار کرده و بیشک شما را درگیر میکند و شما هر اندازه هم توان داشته باشید نمیتوانید خدا را درمانده کرده، و خواست و ارادهاش را متوقف کنید.
آنچه را خدا به آنها وعده میدهد دو مطلب است:
مطلب اول: شکست خوردنشان در نبرد با حق در دنیا، و پیروزی حق، و توسعه و انتشار آن، و نفوذش در زندگی مردم. بهطور یقین این مطلب حتی در روزگار پیامبر ج به وقوع پیوسته و عملی شد، آنجا که پیروزیهای پشت سر هم بر کفار به وقوع پیوست. همچنان که بعد از وفات پیامبر ج این پیروزیها عملی شد، و پیوسته به رغم تشدید جنگ یهودیان و مسیحیان بر ضد اسلام و مسلمین حتی در روزگار ما نیز این پیروزیها به وقوع میپیوندد.
مطلب دوم: برانگیخته شدنشان در قیامت، و پرداختن به حسابرسیشان به خاطر جرائمی که بر ضد حق مرتکب شدهاند، سپس عذاب دادنشان در آتش جهنم.