موسی علیه السلام به پیروان مؤمنش بشارت میدهد
١- خداوند میفرماید:
﴿وَأَوۡحَيۡنَآ إِلَىٰ مُوسَىٰ وَأَخِيهِ أَن تَبَوَّءَا لِقَوۡمِكُمَا بِمِصۡرَ بُيُوتٗا وَٱجۡعَلُواْ بُيُوتَكُمۡ قِبۡلَةٗ وَأَقِيمُواْ ٱلصَّلَوٰةَۗ وَبَشِّرِ ٱلۡمُؤۡمِنِينَ٨٧﴾[يونس: ٨٧].
«و به موسی و برادرش (هارون) وحی کردیم که برای قوم خود خانههایی در سرزمین مصر برگزینند و خانههایتان را مقابل یکدیگر بسازید و نماز را برپای دارید و به ایمانداران مژده بده (که سرانجام پیروز میشوند و در دنیا نصرت و در آخرت جنت از آن ایشان میگردد».
این آیه نشان میدهد که بشارت دادن به گشایش و پیروزی مخصوص به این امّت نیست، بلکه مطلبی عمومی است برای همهی مسلمانانی که رویاروی قدرتهای باطلاند، و پیامبران پیشین † پیروان مؤمنشان را به گشایش و پیروزی بشارت میدادند. در این آیه خداوند به موسی و هارون (علیهما السلام) دستور میدهد که خانههایی مخفی و سرّی برای قومشان بنی اسرائیل در مصر ترتیب دهند، زیرا آنان در مصر در معرض شکنجهی فرعون و نزدیکانش بودند، و این خانهها را مسجد خود سازند، و در آنها نماز را برپای داشته و خداوند را پرستش نمایند.
خداوند به موسی ÷ دستور میدهد که به پیروان مؤمنش بشارت دهد که رهایی و گشایش نزدیک است. موسی ÷ فرمان خدا را اجرا کرد و آنان را به نویدی تابان بشارت داد، (این بشارت موسی) در میانهی «آزرده شدنشان» از او، و شکوه نمودنشان علیه او بود، و اینکه گشایش را امری دور و دستنیافتنی میدانستند، و از طولانی بودن راه و سختی آن دلخور و عصبانی بودند!
خداوند میفرماید:
﴿قَالَ مُوسَىٰ لِقَوۡمِهِ ٱسۡتَعِينُواْ بِٱللَّهِ وَٱصۡبِرُوٓاْۖ إِنَّ ٱلۡأَرۡضَ لِلَّهِ يُورِثُهَا مَن يَشَآءُ مِنۡ عِبَادِهِۦۖ وَٱلۡعَٰقِبَةُ لِلۡمُتَّقِينَ١٢٨ قَالُوٓاْ أُوذِينَا مِن قَبۡلِ أَن تَأۡتِيَنَا وَمِنۢ بَعۡدِ مَا جِئۡتَنَاۚ قَالَ عَسَىٰ رَبُّكُمۡ أَن يُهۡلِكَ عَدُوَّكُمۡ وَيَسۡتَخۡلِفَكُمۡ فِي ٱلۡأَرۡضِ فَيَنظُرَ كَيۡفَ تَعۡمَلُونَ١٢٩﴾[الأعراف: ١٢٨-١٢٩].
«موسی به قوم خود گفت: از خدا یاری جویید و شکیبایی کنید (و بدانید که فرعون بندهی ناتوانی بیش نیست و فرمانروای مطلق خدا است و) بیگمان خدا زمین را به کسانی از بندگان خود واگذار میکند که خود بخواهد و سرانجام (نیک و پسندیده در گیرودار جهان) از آن پرهیزگاران است. گفتند: پیش از آنکه به پیش ما بیایی (گرفتار شکنجهی فرعون بودهایم) و پس از آمدنت (هم از سوی او) اذیت و آزار شدهایم. (موسی) گفت: امید است که پروردگارتان دشمنتان را هلاک سازد و شما را در زمین جایگزین (او) گرداند تا ببیند چگونه عمل میکنید».
موسی ÷ از بنی اسرائیل که دچار شکنجه و اذیت و آزار شدهاند میخواهد که از خداوند یاری طلبیده و صبر پیشه سازند، و به آنان مژده میدهد که گشایش و آسایش نزدیک است، زمین از آن خدا است، و آن را به کسانی از بندگان خود واگذار میکند که خود بخواهد و از هر آنکس که خود بخواهد بازپس میگیرد، و کفار ستمپیشه را نابود کرده، و سرانجام نیک را از آن بندگان پرهیزگارش قرار میدهد.
اما قوم موسی ÷ گستاخ و خشن بودند و این بشارت را قبول نکردند و از او و دعوتش شکوه کردند، و به او گفتند: هیچ بهرهای از تو نبردیم، پیش از آنکه تو بیایی از دست فرعون اذیت و آزار چشیدیم، و حال نیز بعد از آمدن تو به سوی ما باز هم اذیت و آزار میچشیم، ما چه بهرهای از تو بردهایم؟ و چرا این اذیت و آزارها در مورد ما تمامشدنی نیست؟.
موسی ÷ در جواب اعتراضها و شکوههایشان، بشارتی صریح و روشن به آنها داد و گفت: امید است که خداوند فرعون و لشکریانش را نابود کرده و شما را از این وضعیتی که در آنید برهاند و شما را بعد از آنان در زمین جانشین گرداند.
این مژده و نوید تحقق یافت، آنهم هنگامی که خداوند موسی ÷ و همهی کسانی را که با او بودند را نجات داد، و فرعون و لشکریانش را غرق کرد، و بنی اسرائیل را جانشین (آنان) گردانید و زمین به آنان واگذار شد.
خداوند میفرماید:
﴿وَأَوۡرَثۡنَا ٱلۡقَوۡمَ ٱلَّذِينَ كَانُواْ يُسۡتَضۡعَفُونَ مَشَٰرِقَ ٱلۡأَرۡضِ وَمَغَٰرِبَهَا ٱلَّتِي بَٰرَكۡنَا فِيهَاۖ وَتَمَّتۡ كَلِمَتُ رَبِّكَ ٱلۡحُسۡنَىٰ عَلَىٰ بَنِيٓ إِسۡرَٰٓءِيلَ بِمَا صَبَرُواْۖ وَدَمَّرۡنَا مَا كَانَ يَصۡنَعُ فِرۡعَوۡنُ وَقَوۡمُهُۥ وَمَا كَانُواْ يَعۡرِشُونَ١٣٧﴾[الأعراف: ١٣٧].
«و ما همهی جهات و نواحی پرنعمت و برکت سرزمین (مصر و شام را) به قوم مستضعف (و دربند زنجیر ظلم و ستم، یعنی بنی اسرائیل) واگذار کردیم، و وعدهی نیکوی پروردگارت بر بنی اسرائیل، به خاطر صبر و استقامتی که نشان دادند، تحقق یافت، و آنچه فرعونیان (از کاخهای مجلل) ساخته بودند، و آنچه از باغهای داربست فراهم آورده بودند، درهم کوبیدیم».
قرآن به مؤمنین بشارت میدهد:
٢- خداوند میفرماید:
﴿إِنَّ هَٰذَا ٱلۡقُرۡءَانَ يَهۡدِي لِلَّتِي هِيَ أَقۡوَمُ وَيُبَشِّرُ ٱلۡمُؤۡمِنِينَ ٱلَّذِينَ يَعۡمَلُونَ ٱلصَّٰلِحَٰتِ أَنَّ لَهُمۡ أَجۡرٗا كَبِيرٗا٩﴾[الإسراء: ٩].
«این قرآن (مردمان را) به راهی رهنمود میکند که مستقیمترین راهها (برای رسیدن به سعادت دنیا و آخرت) است، و به مؤمنانی که (برابر دستورات آن) کارهای شایسته و پسندیده میکنند، مژده میدهد که برای آنان (در سرای دیگر) پاداش بزرگی (به نام بهشت) است».
قرآن کتاب بشارت است، مؤمنین را به سمت خیر و نیکی رهنمون میکند و آنان را به راهی که درستترین و راستترین راههاست هدایت میکند، و به آنان مژدهی رستگاری و پیروزی و موفقیت در دنیا و آخرت را میدهد.
بشارتهای قرآن در بطن وعدههای صادق و تحققیافتنیای است که به مؤمنین نیکوکار داده میشود، همچنان که این بشارتها در بطن سرگذشتهایی است که قرآن از گذشتگان بیان میدارد. این بشارتها متمرکز بر موقعیتهایی است که نیازمند صبر است و اهل باطل در آن از میان رفته و اهل حق پیروز شدهاند.
نکتهی ظریف در این تعبیر قرآنی این است که این آیه ﴿إِنَّ هَٰذَا ٱلۡقُرۡءَانَ يَهۡدِي لِلَّتِي هِيَ أَقۡوَمُ وَيُبَشِّرُ ٱلۡمُؤۡمِنِينَ ٱلَّذِينَ يَعۡمَلُونَ ٱلصَّٰلِحَٰتِ أَنَّ لَهُمۡ أَجۡرٗا كَبِيرٗا٩﴾[الإسراء: ٩]، بعد از چند آیهای آمده است که از دو فساد بزرگ بنی اسرائیل سخن میگوید، فسادهایی که توأم با برتریجویی و استکبار بر ضد امّت اسلامی است، و چگونگی از میان رفتن آن دو فساد بزرگ را بیان میکند.
پس بسیار به جاست که بعد از سخن از نابودی دو فساد یهودیان سخن از بشارت قرآن به مؤمنین به میان آید تا از جمله نشانههای بشارت قرآنی بیان این نکته باشد که نابودی این دو فساد حقیقتی قاطع از سوی قرآن است، و بشارت قرآن تحققیافتنی است!، همچنین نکتهی ظریف دیگر اینکه: تعبیر قرآن از بشارتش با صیغهی فعل مضارع آمده است: ﴿يَهۡدِي لِلَّتِي هِيَ أَقۡوَمُ وَيُبَشِّرُ ٱلۡمُؤۡمِنِينَ﴾، این فعل بر نو شوندگی و تداوم دلالت میکند. به عبارت دیگر: بشارت قرآن به روز و جدید میشود، هر زمان که مؤمن با بصیرت مبتلا (به گرفتاریها و آزمایشها) با شعور و تدبر و آگاهی و بصیرت آیات قرآن را میخواند و آن بشارت را فرا میگیرد خود را با توشهای بزرگ که او را بر استقامت و پایداری یاری میکند، تجهیز میشود.