صلح حدیبیه فتحی آشکار بود
آیه اول سوره از صلح حدیبیه به عنوان فتحی آشکار نام میبرد. خداوند میفرماید:
﴿إِنَّا فَتَحۡنَا لَكَ فَتۡحٗا مُّبِينٗا١﴾[الفتح: ١].
«ما برای تو فتح آشکاری را فراهم ساختهایم».
مراد از فتح مبین در این آیه صلح حدیبیه است، و سخنانی از صحابه در این زمینه نقل شده است، امام بخاری[٣٩] از براء بن عازب س روایت میکند که گفت: «شما فتح مکه را فتح میدانید، البته فتح مکه، فتح بود. ولی ما بیعت رضوان را که در روز حدیبیه انجام گرفت، فتح میدانیم».[٤٠]
عبدالله بن مسعود س میگوید: شما فتح مکه را فتح میدانید، و ما صلح حدیبیه را، فتح میدانیم.
جابر بن عبدالله ب هم میگوید: ما فقط صلح حدیبیه را فتح میدانیم.
پیامبر ج این سوره را بهتر از هرآنچه که خورشید بدان میتابد به حساب آورد آنهم به خاطر وعده و بشارت به فتح که در این سوره است.[٤١]
امام بخاری[٤٢] از عمر بن خطاب س روایت کرده که رسول الله ج فرمودند: «امشب سورهای بر من نازل شده است که نزد من از آنچه که خورشید بر آنها میتابد (از همهی دنیا) محبوبتر است». سپس ﴿إِنَّا فَتَحۡنَا لَكَ فَتۡحٗا مُّبِينٗا١﴾. را تلاوت فرمود[٤٣].
خداوند به مسلمانان وعده فتح مکه را داد، و وعدهاش را عملی ساخت، تا آنجا که فتح مکه در کمتر از دو سال از نزول سوره عملی شد، به هرحال فتح مکه در رمضان سال هشتم هجری رخ داد. در سوره فتح آیاتی وجود دارد که وعدهها و بشارتهایی را به مسلمانان میدهد از آن جمله:
[٣٩]- حدیث شماره: ٤١٥٠.
[٤٠]- مختصر صحیح بخاری، ج ٢، ص ٣٢٩، مترجم: عبدالقادر ترشابی، انشارات حرمین، اول ١٣٨٤. م
[٤١]- تفسیر ابن کثیر: ٤/١٧٧.
[٤٢]- حدیث شماره: ٤٨٣٣.
[٤٣]- مختصر صحیح بخاری، ج ٢، ص ٣٣١ با تلخیص. م