امت میانهرو گواه بر دیگر امتها است
آیات سوره بقره وعدههایی قرآنی را بیان میدارند که این وعدهها تحقق یافتهاند از جملهی این آیات:
١- خداوند میفرماید:
﴿وَكَذَٰلِكَ جَعَلۡنَٰكُمۡ أُمَّةٗ وَسَطٗا لِّتَكُونُواْ شُهَدَآءَ عَلَى ٱلنَّاسِ وَيَكُونَ ٱلرَّسُولُ عَلَيۡكُمۡ شَهِيدٗاۗ﴾[البقرة: ١٤٣].
«و بیگمان شما را ملّت میانهروی کردهایم تا گواهانی بر مردم باشید و پیغمبر (نیز) بر شما گواه باشد».
خداوند در این آیه به مسلمین اطلاع میدهد که آنان را امّت میانهرو قرار داده است، و حکمت از این کار این است که مسلمانان گواه بر مردم بوده و پیامبر ج گواه بر آنان باشد. (میانه بودن) امّت در همه چیز آشکار میشود. میانه بودن مکان و موقعیت جغرافیایی که همان قرار گرفتن در وسط کرهی زمین است، و میانه بودن زمان که همان قرار گرفتن بعد از یهود و نصاری است، و مهمتر از اینها میانهرو بودن در برنامه و رسالت است، اسلام دین میانه است و منظور از میانه بودن اسلام، وجود (تعادل) میان برنامههایش و (اعتدال) در قوانیناش، و (کامل بودن) آموزههایش است، نه افراط و نه تفریطی، نه زیادهروی و نه اهمالی، و نه تندروی و نه کندروی در آن وجود ندارد. میانهرو بودن امّت در برنامه و رسالتش، نقش فرهنگی بزرگی، و مسئولیت خطیر بین المللی پدید آورده است.
خداوند امّت میانه را گواهی بر دیگر امتها گردانده است، و او پناهگاه اصلی دیگر امتها، و داور اختلافات شعلهور شدهی آنهاست، آنچه در این امّت میانه اصل است آن است که گواهیاش را ادا نموده، و به نظارت و مراقبتش جامه عمل پوشانده، و پیشگامی و ریاستش را تحقق بخشد. بیتردید این وعدهی قرآنی در عالم واقعیت به تحقق پیوسته است، هنگامی که امّت به واسطهی اسلامش میزیست، و به همراه قرآنش حرکت مینمود، و بر راه و روشش استقامت میورزید، به جهانیان نور و رهنمونی، و فرهنگ و تمدن، و برنامه و پیشگامی تقدیم کرد.
پایتختهای اسلامی در بغداد و دمشق و قاهره و قرطبه و دیگر شهرها مراکز پرتوافشانی و رهنمونی بودند، و خلیفهی قدرتمند شخصیتی مهیب و سخنی نافذ داشت، و رهبران دنیا خود را به نظام قدرتمند اسلامی نزدیک میکردند.
امت در این دوران به انتهای قافلهی بشریت سقوط نکرد مگر آنگاه که از اسلامش دوری گرفت، و از انحرافات و زشتیهای امتهای دیگر کورکورانه پیروی نمودند.
خواری و خفت و بردگیای که هماکنون امّت میانه در آن به سر میبرد به معنی تخلف وعدهی قرآنی در خصوص میانهروی، استادی، شهادت و پیشگامی این امّت نیست، زیرا آنچه سبب شده تا متحمل زحمت و رنج گردد، قصور و انحراف خود این امّت است، و وعدهی قرآنی پیوسته پابرجا و مهیاست اما فقط زمانی در زندگی مسلمانان کار کرده و تحقق مییابد که مسلمانان به پیمان خویش وفا کرده، شرط را عملی نموده، و واجبی را که بر عهده دارند ادا نمایند!