بشارت به کامیابی و سود بردن و رهایی
٧- خداوند میفرماید:
﴿يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ هَلۡ أَدُلُّكُمۡ عَلَىٰ تِجَٰرَةٖ تُنجِيكُم مِّنۡ عَذَابٍ أَلِيمٖ١٠ تُؤۡمِنُونَ بِٱللَّهِ وَرَسُولِهِۦ وَتُجَٰهِدُونَ فِي سَبِيلِ ٱللَّهِ بِأَمۡوَٰلِكُمۡ وَأَنفُسِكُمۡۚ ذَٰلِكُمۡ خَيۡرٞ لَّكُمۡ إِن كُنتُمۡ تَعۡلَمُونَ١١ يَغۡفِرۡ لَكُمۡ ذُنُوبَكُمۡ وَيُدۡخِلۡكُمۡ جَنَّٰتٖ تَجۡرِي مِن تَحۡتِهَا ٱلۡأَنۡهَٰرُ وَمَسَٰكِنَ طَيِّبَةٗ فِي جَنَّٰتِ عَدۡنٖۚ ذَٰلِكَ ٱلۡفَوۡزُ ٱلۡعَظِيمُ١٢ وَأُخۡرَىٰ تُحِبُّونَهَاۖ نَصۡرٞ مِّنَ ٱللَّهِ وَفَتۡحٞ قَرِيبٞۗ وَبَشِّرِ ٱلۡمُؤۡمِنِينَ١٣﴾[الصف: ١٠-١٣].
«ای مؤمنان! آیا شما را به بازرگانی و معاملهای رهنمود سازم که شما را از عذاب بسیار دردناک (دوزخ) رها سازد؟ (و آن این است که) به خدا و پیغمبرش ایمان میآورید، و در راه خدا با مال و جان تلاش و جهاد میکنید. اگر بدانید این برای شما (از هرچیز دیگری) بهتر است. (اگر این تجارت را انجام دهید، خدا) گناهانتان را میبخشاید، و شما را به باغهای بهشتی داخل میگرداند که از زیر (کاخها و درختان) آن جویبارها روان است، و شما را در منازل و خانههای خوبی جای میدهد که در باغهای بهشت جاویدان ماندگار، واقع شدهاند. کامیابی و رستگاری بزرگ همین است. (گذشته از این نعمتها) نعمت دیگری دارید که پیروزی خدادادی و فتح نزدیکی است و به مؤمنان مژده بده».
خداوند در این سورهی جهادی (سورهی صف) به پیامبرش ج دستور میدهد که به مؤمنین مژده و بشارت بدهد. این بشارت در مفاد سخن از جهاد بیان گردیده به این اعتبار که جهاد تجارتی پرسود و نجات دهنده است و این همان مفهومی است که در سوره توبه امر به دادن مژده و بشارت میکند، موضوعی که در آیات پیشین از آن سخن گفتیم.
جهاد تجارتی پرسود است، نجاتدهنده از عذاب دردناک دوزخ است، غفلت و کوتاهی از آن ضرر و زیان در پی دارد و موجب گرفتار شدن به عذاب دردناک دوزخ میشود، جهاد برای مؤمنین خیر است و غفلت از آن آنان را دامنگیر شرّ میکند.
جهاد دارای نتایجی بزرگ، و دستآوردهایی خیرهکننده است، امّت اسلامی فقط با انجام جهاد میتواند به این نتایج دست یابد، دستآوردهایی همچون بخشش گناهان، و ورود به باغهایی که از زیر درختان آن رودها جاری است، و بدست آوردن خانههایی پاکیزه در باغهای پاینده بهشت، و تحقق کامیابی عظیم و رستگاری بزرگ.
از جمله نتایج بزرگ جهاد در دنیا تحقق یافتن یاری از سوی خدا و دستیابی به پیروزی در آیندهای نزدیک است، اما دوری و کنارهگیری از جهاد سبب میشود تا سرزمینی فتح نشده، یاری و پیروزیای به دست نیامده، وطنی آزاد نشده، و دشمنی رانده نشود.
در پایان سخن از فوائد بهرههای جهاد در دنیا و آخرت، خداوند به پیامبرش ج دستور میدهد تا به مؤمنین مجاهد نوید و بشارت دهد: ﴿وَبَشِّرِ ٱلۡمُؤۡمِنِينَ١٣﴾. آنان را به چه چیزی بشارت میدهد؟ بشارتی عام و کلی به آنان میدهد، بشارت به دستیابی بر همهی مظاهر خیر در دنیا و آخرت، و از جملهی مهمترین آنها دستیابی به بهرههای عظیم جهاد که این آیات آن را بیان داشته است!
قرآن علاقمند است که به مؤمنین صادق و مجاهدینی که استوار و ثابتقدماند بشارت دهد، اینان نیز بشارت قرآن را با یقین پذیرفته در نتیجه خوشحال و فعال و کارا میشوند، وظایفشان را با تمام و کمال انجام میدهند، همتهایشان بلند گشته، و جان و روحشان تابناک میشود، آرزوهایشان وسعت یافته، وسوسههای شیطان از آنان دور میگردد، افکار ناامیدی و سرخوردگی و دلسردی از آنان محو میشود، و سخن خداوند آنان را برمیانگیزد که میفرماید:
﴿وَلَا تَاْيَۡٔسُواْ مِن رَّوۡحِ ٱللَّهِۖ إِنَّهُۥ لَا يَاْيَۡٔسُ مِن رَّوۡحِ ٱللَّهِ إِلَّا ٱلۡقَوۡمُ ٱلۡكَٰفِرُونَ٨٧﴾[يوسف: ٨٧].
«و از رحمت خدا ناامید مشوید، چرا که از رحمت خدا جز کافران ناامید نمیگردند».