این وعده شامل کفار زمان ما نیز میشود
اما این وعده مخصوص کفار زمان رسول الله ج نیست بلکه وعده عام و فراگیری است که کفار بعدی را که صحابه آنان را شکست دادند دربر میگیرد و از جملهی آنها: بنوحنیفه در نجد است، که به همراه مسیلمه کذاب مرتد شدند، و بعد از آنکه صحابه در جنگ یمامه آنان را شکست دادند به اسلام بازگشتند.
از جملهی آنها اهل فارس بودند که صحابه قدرتشان را از بین بردند و سرزمین عراق و فارس را فتح کردند، و از جمله رومیان که صحابه سرزمین شام و مصر را از دست آنان آزاد کردند، و دیگر اقوامی که صحابه و تابعین آنان را در خراسان و هند و چین و مغولستان و آفریقا و اندلس و دیگر مکانها شکست دادند. همچنین آیه اقوام دیگری که مسلمانان با آنان جنگیده و بر آنان پیروز شدند را شامل میشود مانند صلیبیها و تاتارها و دیگران.
وعدهی قرآنی موجود در آیه تداوم داشته و گذشته و حال و آینده را دربر میگیرد، و بر ما لازم و ضروری است که آن را به تمامی جنگها و نبردهای میان مسلمین و کفار، بدون در نظر گرفتن زمان و مکان تعمیم دهیم، آنهم بعد از بیان نام کسانی که این وعده در زمان پیامبر ج بر آنان انطباق یافته است. و بدین خاطر امام زهری از قومی مشخص نام نبرده و میگوید: ﴿قَوۡمٍ أُوْلِي بَأۡسٖ شَدِيدٖ﴾: آن قوم هنوز نیامدهاند.[٤٥]
[٤٥]- تفسیر ابن کثیر: ٤/١٨٤.