پیروزی مؤمنین و شکست کفار، تقدیری از سوی خدا
در همین ارتباط و در خصوص وعدههایی که برای مؤمنین و تهدیداتی که برای کفار وجود دارد، آیهای محکم حقیقت قَدَر را بیان میدارد: خداوند میفرماید: «ما هر چیزی را به اندازهی لازم و از روی حساب و نظام آفریدهایم». [قمر: ٤٩]. هر چیزی در این هستی مخلوق و آفریده است، خداوند آن را براساس حساب و نظام خاص خود آفریده است، و او را در زمانی مشخص، و در مکانی مشخص و براساس حکمتش آفریده است، خداست که (پدید آمدن) اشیاء را رقم زده و آنان را پدید آورده است.
از جملهی اینها عملی شدن وعدهی شکست کفار، و پیروز شدن مسلمانان بر آنها در دنیا است، این خداوند است که براساس حکمت و تقدیرش، زمان و مکان و کیفیت (رخدادها) را معین و مشخص میکند. هنگامی که زمان مشخص فرا رسید، خداوند تقدیرش را تحقق بخشیده و ارادهاش را عملی مینماید. این کار برای او سهل و ساده است: «(نه تنها اعمال ما از روی حکمت است، بلکه توأم با نهایت قدرت است. چرا که) فرمانی بیش نیست، (و چنان با سرعت انجام میگیرد که انگار همسان با یک چشم بر هم زدن و) همانند یک نگاه سریع و با عجله است». [قمر: ٥٠].
یعنی: دستورمان را با یک کلمه عملی میسازیم، آن کلمه: (بشو) است، در یک چشم برهم زدن آنچه اراده نمودهایم پدید میآید. این سخن خداوند بر همین اساس است که میفرماید:
﴿إِنَّمَآ أَمۡرُهُۥٓ إِذَآ أَرَادَ شَيًۡٔا أَن يَقُولَ لَهُۥ كُن فَيَكُونُ٨٢﴾[يس: ٨٢].
«هرگاه خدا چیزی را بخواهد که بشود، کار او تنها این است که خطاب بدان بگوید: بشو! و آنهم میشود».
آیات دوباره تهدید کفار قریش را از سر میگیرند: «ما اشخاص همچون شما را (در روزگار پیشین) نابود و هلاک ساختهایم. آیا پندپذیرنده و عبرتگیرندهای هست؟!». [قمر: ٥١].
یعنی: ما افرادی شبیه و نظیر شما را، از کفار گذشته مانند عاد و ثمود و مدین را از میان بردهایم، آیا کسی از شما پند و اندرز و عبرت میگیرد؟ آیات به تهدید کفار قریش ادامه میدهند و به آنان خبر میدهد که هر شر و بدی و کفر و تکذیبی را که مرتکب شده و از آنان صادر گشته است بیشک خداوند آنها ر ا ثبت و ضبط کرده است و در کتابهای (اعمال) نگاشته شده، کتابهایی که همهی کارهای کوچک و بزرگ آدمیان در آن ثبت میگردد: «هرکاری را که کردهاند، در کتابها و نامههای اعمال (با دست فرشتگان مأمور، ثبت و ضبط و) موجود است. هرکار کوچک و بزرگی (که در دنیا کردهاند، در دفاتر مخصوص) نوشته شده است». [قمر: ٥٢-٥٣].