دروغگویی و ترسویی منافقین و یهودیان
آیات دو گروه همپیمان را گرد هم میآورد: یهودیان و منافقین عرب، و از آنان به گروههایی که نمیفهمند نام میبرد، بدین خاطر بیشتر از آنچه از خدا بترسند از مؤمنین میترسند، و قطعاً مؤمنین در دلهای آنها بیش از خدا مایهی هراسند.
آیات از ترسویی هردو گروه یهودیان و منافقین خبر میدهد، ترس بیشتر در شخصیت یهودیان ریشه دوانیده است، آنان به صورت دستهجمعی با مسلمانان نمیجنگند و آشکارا با آنان رویاروی نمیشوند، و اگر مجبور به رویارویی و نبرد با مسلمانان شوند، در پشت دژهایی مستحکم و تسخیرناپذیر پنهان میشوند، یا خود را در پشت دیوارها و موانع و پوششهایی که از آنان حمایت کند قرار میدهند.
این یهودیان در ظاهر چنین نشان میدهند که متفق و متحد و یکیاند، همچنین مایلند که (نمایشی رسانهای) داده و اطلاعات و دادههای دروغین منتشر سازند و در آن اعلان اتفاق و اتحاد نمایند. اما در حقیقت مختلف بوده و در حال نزاع و درگیریاند، و قلبهایشان پراکنده و متفرق است و چیزی آنها را گرد هم نیاورده و آنها را یکی نمیکند، حتی اگر این چیز خطری مخرب و ویرانگر باشد.
خداوند در سخنی راست و درست در مورد اینان میفرماید:
﴿وَأَلۡقَيۡنَا بَيۡنَهُمُ ٱلۡعَدَٰوَةَ وَٱلۡبَغۡضَآءَ إِلَىٰ يَوۡمِ ٱلۡقِيَٰمَةِۚ﴾[المائدة: ٦٤].
«ما در میان آنان تا روز قیامت دشمنی و کینهتوزی افکندهایم».