خداوند چیره و نیرومند و شکستناپذیر است
نکتهی ظریف در تعبیر قرآنی آن است که، این آیه که وعدهی غلبه و پیروزی را میدهد با بیان دو نام مهم و باشکوه از نامهای خداوند به پایان میرسد: ﴿إِنَّ ٱللَّهَ قَوِيٌّ عَزِيزٞ٢١﴾، «بیگمان خداوند نیرومند چیره است».
این پایان با موضوع آیه همخوانی دارد: «الله قویٌّ» یعنی: او چیره و قدرتمند است. قدرتش مطلق است، ضعف و ناتوانی به سراغش نمیآید و «الله عزیز»: یعنی او پیروز است، صاحب عزّت و چیرگی است، هرقدرتی هراندازه که بزرگ باشد او را مغلوب نمیسازد، او ذلیل و ضعیف نمیشود، و اوست که با دادن شکوه و قدرت به دوستان و لشکریانش به آنان احسان و نیکی میکند.
نظر به اینکه موضوع آیه در خصوص وعده به چیرگی و پیروزی و استقرار است، بدین خاطر مناسب است که با این دو نام پایان یابد: ﴿إِنَّ ٱللَّهَ قَوِيٌّ عَزِيزٞ٢١﴾. و معلوم است که پایان هرآیهای پیوسته مناسب با موضوع آن است!، خداوند بر دشمنانش چیره، و یاور دوستانش است، و این یک حقیقت روشن قرآنی، و یک وعده راستین قرآنی است که آیات بسیاری آن را مورد تأکید قرار میدهند از جمله خداوند میفرماید: ﴿وَٱللَّهُ غَالِبٌ عَلَىٰٓ أَمۡرِهِۦ وَلَٰكِنَّ أَكۡثَرَ ٱلنَّاسِ لَا يَعۡلَمُونَ٢١﴾[يوسف: ٢١].
«خدا بر کار خود چیره و مسلط است، ولی بیشتر مردم (خفایای حکمت و لطف تدبیرش را) نمیدانند».
و یا میفرماید:
﴿إِن يَنصُرۡكُمُ ٱللَّهُ فَلَا غَالِبَ لَكُمۡۖ وَإِن يَخۡذُلۡكُمۡ فَمَن ذَا ٱلَّذِي يَنصُرُكُم مِّنۢ بَعۡدِهِۦۗ﴾[آل عمران: ١٦٠].
«اگر خداوند شما را یاری کند (همانگونه که در جنگ بدر یاری کرد) هیچکس بر شما چیره نخواهد شد، و اگر خوارتان گرداند کیست که پس از او شما را یاری دهد؟».
دشمنان این دین مغلوب و شکستخورده و زیانکارند، قدرتشان در برابر قدرت خدا سودی به آنان نمیرساند و آیات بسیاری این حقیقت را مورد تأکید قرار میدهند از جمله خداوند میفرماید:
﴿قُل لِّلَّذِينَ كَفَرُواْ سَتُغۡلَبُونَ وَتُحۡشَرُونَ إِلَىٰ جَهَنَّمَۖ وَبِئۡسَ ٱلۡمِهَادُ١٢﴾[آل عمران: ١٢].
«(ای پیغمبر!) به کسانی که کافرند، بگو: شما (در دنیا) شکست خواهید خورد و (در آخرت) گردآورده میشوید و به دوزخ افکنده میشوید، و (دوزخ) چه بد جایگاهی است!».
و یا میفرماید:
﴿إِنَّ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ يُنفِقُونَ أَمۡوَٰلَهُمۡ لِيَصُدُّواْ عَن سَبِيلِ ٱللَّهِۚ فَسَيُنفِقُونَهَا ثُمَّ تَكُونُ عَلَيۡهِمۡ حَسۡرَةٗ ثُمَّ يُغۡلَبُونَۗ﴾[الأنفال: ٣٦].
«کافران اموال خود را خرج میکنند تا (مردمان را) از راه خدا و (ایمان به الله) بازدارند، آنان اموالشان را خرج خواهند کرد، اما بعداً مایهی حسرت و ندامت ایشان خواهد گشت و شکست هم خواهند خورد».