۲. احترام به والدین
در ادامهى آنچه در آیهى قبل ذكر شد، به صفت پسندیدهى دیگرى اشاره مىكند كه داراى چنان اهمیتى است كه پس از بیان حق و حقوق خداوند بر بندگانش، بیان مىشود و مورد توجه قرار مىگیرد. این صفت چیزى جز احترام و احسان نسبت به پدر و مادر نیست:
﴿وَبِٱلۡوَٰلِدَيۡنِ إِحۡسَٰنًا﴾[الإسراء: ۲۳]. «و (خداوند فرمان دادهاست) به پدر و مادر نیکی نمایید»؛ به ویژه زمانى كه به او نیازمندند:
﴿ إِمَّا يَبۡلُغَنَّ عِندَكَ ٱلۡكِبَرَ أَحَدُهُمَآ أَوۡ كِلَاهُمَا فَلَا تَقُل لَّهُمَآ أُفّٖ وَلَا تَنۡهَرۡهُمَا وَقُل لَّهُمَا قَوۡلٗا كَرِيمٗا ٢٣ وَٱخۡفِضۡ لَهُمَا جَنَاحَ ٱلذُّلِّ مِنَ ٱلرَّحۡمَةِ وَقُل رَّبِّ ٱرۡحَمۡهُمَا كَمَا رَبَّيَانِي صَغِيرٗا ٢٤﴾[الإسراء: ۲۳- ۲۴]. «و چون یکی از آنها یا هر دوی آنها نزدت به سن پیری رسیدند، پس اُف (کوچکترین سخن ناخوشایندی) به آنان مگو و بر سرشان داد مزن و به آنان سخن نیکی بگو. و از روی مهربانی بالِ فروتنی و تواضعت را برایشان فرود آور و بگو: «ای پروردگارم! همانگونه که در کودکی مرا پرورش دادند، آنان را مشمول رحمت خویش بگردان» اگر یكى از آن دو (پدر یا مادر) یا هر دوى آنها پیر شدند و نزد تو زندگى كردند و به مراقبت و محافظت و كمک و توجه تو نیاز داشتند، هر چند مراقبت و توجه به آنها سخت است و مشكلات خاصى دارد؛ اما همیشه مواظب باش كه هرگز نگویى «آه» و هرگز با آنان با لحن تند و كلمات ركیک، كه موجب آزرده شدن آنها شود، سخن نگویى. مواظب باش كه با احترام و اكرام خاصى با آنان سخن بگویى و در مقابل آنها با تواضع كامل برخورد كنى و نسبت به آنها همچون پرندهاى باشى كه بالهاى رحمت خود را باز كرده و آنها را سایبان فرزندانش قرار مىدهد. تو نیز بال تواضع را بر آنها فرود آور؛ یعنى در نهایت تواضع و فروتنى با آنها برخورد كن. علاوه بر این، از خداوند متعال برایشان طلب مغفرت كن و دعا كن كه خدا به آنها رحم كند و بگو: خدایا! به آنها رحم كن همانطور كه آنان زمانى كه من بچه بودم مرا پرورش دادند [و به من رحم كردند. خدایا!] به آنها جزا و پاداش نیكو عطا بفرما.
﴿رَّبُّكُمۡ أَعۡلَمُ بِمَا فِي نُفُوسِكُمۡۚ إِن تَكُونُواْ صَٰلِحِينَ فَإِنَّهُۥ كَانَ لِلۡأَوَّٰبِينَ غَفُورٗا ٢٥﴾[الإسراء: ۲۵]. «پروردگارتان به آنچه در درونتان میگذرد، آگاهی کامل دارد. اگر نیکوکار باشید، بهراستی که او برای توبهکاران آمرزنده است» [این را بدانید كه] پروردگار شما از آنچه در دل و درون شما مىگذرد، از هر كس دیگرى نسبت به آن آگاهتر است. او به خوبى مىداند كه در دل شما چه مىگذرد و شما قصد و نیت انجام چه كارهایى مىكنید. او جزا و پاداش [یا سزا و عقاب] را بر اساس آنچه در دلتان مىگذرد و بر آن تصمیم گرفتهاید، مىدهد؛ اگر صالح باشید و اهل عمل صالح، مطمئن باشید كه جزا و پاداشتان از بین نخواهد رفت؛ زیرا آنان كه همیشه در مسیر بندگى خدا حركت مىكنند هرگاه دچار انحرافى شوند در اسرع وقت بر مىگردند و توبه مىكنند و او غفور است و هرگاه فردى دچار انحراف و نافرمانى شود، به شرطى كه برگردد از گناهش چشم پوشى مىكند و او را مىبخشد.