بندگى خدا

۱. آداب مهمانى و ورود به اماكن خصوصى

الف) اجازه‏ى ورود

در سوره‏ى «نور» خداوند متعال انسان مسلمان را به این امر فرمان مى‏دهد كه بدون اجازه به منزل كسى وارد نشود.

ب) توجه به وضعیت میزبان

علاوه بر اجازه، مهمان باید به این نكته هم توجه كند كه آیا ورود او مزاحمتى براى اهل خانه ایجاد نمى‏كند. آیا اهل خانه آمادگى پذیرایى از مهمان را دارند؟

ج) سلام كردن

اگر ورود او مشكلى نداشت، باید هنگام وارد شدن بر اهل خانه «سلام» كند. «سلام» دعاى خیر است. وقتى كسى بر جمعى یا فردى «سلام» مى‏كند و مى‏گوید: «سلام علیكم» یعنى «خدا شما را از هر آن‏چه خوشایند شماست بهره‏مند و از هر آفت و بلایى دور كند». سلام كردن یک نوع اطمینان خاطر بخشیدن به مخاطب است كه مطمئن باشید از طرف او هیچ مشكلى نخواهد داشت و هیچ خطرى او را تهدید نمى‏كند. یعنى من قصد ندارم كه هیچ ضرر و زیانى به شما برسانم؛ زیرا اگر چنین قصدى مى‏داشتم هرگز برایتان دعاى خیر نمى‏كردم و نمى‏گفتم «سلام علیكم»:

﴿يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ لَا تَدۡخُلُواْ بُيُوتًا غَيۡرَ بُيُوتِكُمۡ حَتَّىٰ تَسۡتَأۡنِسُواْ وَتُسَلِّمُواْ عَلَىٰٓ أَهۡلِهَاۚ ذَٰلِكُمۡ خَيۡرٞ لَّكُمۡ لَعَلَّكُمۡ تَذَكَّرُونَ ٢٧﴾[النور: ۲۷]. «ای مؤمنان! واردِ خانه‌هایی غیر از خانه‌های خودتان نشوید تا آنکه اجازه بگیرید و بر اهل خانه سلام کنید. این، برای شما بهتر است؛ باشد که پند بگیرید».

نكته‏اى كه در این‏جا باید مورد توجه قرار گیرد این است كه: اگر فردى خانه‏اى اجاره داده باشد، آن خانه دیگر متعلق به او نیست و او باید براى ورود به آن، از مستأجر اجازه بگیرد.

نكته‏ى دیگر این كه: فرد مهمان از برخورد اولیه‏ى میزبان مى‏تواند تا حدودى وضعیت آن‏ها را درک كند؛ مثلاً: اگر سه بار دَر زد (زنگ زد) ولى جوابى نشنید، دیگر جایز نیست بماند و باید برگردد. و یا اگر میزبان دَر را باز كرد؛ اما او دید كه وضعیت مناسبى ندارد، باید برگردد و ورودش دیگر صحیح نمى‏باشد. البته امروزه كار بسیار آسان شده است. فردى كه قصد رفتن به منزل كسى را دارد باید قبل از رفتنش با تلفن به میزبان خبر دهد و آمادگى آن‏ها را جویا شود. اگر میزبان اجازه داد، مهمان این نكته را نیز باید رعایت كند كه بیش از اندازه در آن‏جا نماند.

اگر فرد مهمان دَر زد ولى كسى نبود یا كسى دَر را باز نكرد، باید برگردد و بدون اجازه وارد آن خانه نشود:

﴿فَإِن لَّمۡ تَجِدُواْ فِيهَآ أَحَدٗا فَلَا تَدۡخُلُوهَا حَتَّىٰ يُؤۡذَنَ لَكُمۡ﴾[النور: ۲۸]. یعنى اگر دَر خانه‏ى میزبان را زدید اما كسى دَر را باز نكرد یا كسى در خانه نبود و یا میزبان در خانه بود ولى جواب نداد و دَر را باز نكرد، نباید داخل خانه شوید. شما حقّ ندارید وارد خانه شوید؛ مگر این كه به شما اجازه داده شود.

اگر میزبان بیرون از خانه باشد و فردى را بفرستد تا به مهمان بگوید به خانه‏ى او وارد شود و منتظر برگشت او باشد، این كار جایز است و حكم همان اجازه‏ى ورود را دارد.

﴿وَإِن قِيلَ لَكُمُ ٱرۡجِعُواْ فَٱرۡجِعُواْ﴾[النور: ۲۸]. و اگر به شما (مهمان) گفته شد كه برگردید اكنون وقت نداریم و آمادگى پذیرایى از مهمان را نداریم، یا با هر لفظ و الفاظ دیگرى چنین مطلبى بیان شد، بهتر است كه برگردید (باید برگردید و وارد نشوید(؛ زیرا ﴿هُوَ أَزۡكَىٰ لَكُمۡ﴾[النور: ۲۸]. این كار، عملى است كه خیر و بركت بیشترى براى شما در بر دارد. ﴿وَٱللَّهُ بِمَا تَعۡمَلُونَ عَلِيمٞ﴾[النور: ۲۸]. و خداوند متعال به آن‏چه كه شما انجام مى‏دهید آگاه است و شما را زیر نظر دارد تا به آنان كه بر خلاف دستورات او عمل مى‏كنند، سزاى شایسته‏ى خود و به آنان كه مطابق دستورات او عمل مى‏كنند، جزاى نیک عطا كند.