بندگى خدا

۱۲. اعتدال در راه رفتن

﴿وَلَا تَمۡشِ فِي ٱلۡأَرۡضِ مَرَحًاۖ إِنَّكَ لَن تَخۡرِقَ ٱلۡأَرۡضَ وَلَن تَبۡلُغَ ٱلۡجِبَالَ طُولٗا ٣﴾[الإسراء: ۳۷]. «و در زمین خرامان و با تکبر راه مرو. به‌راستی تو نمی‌توانی زمین را بشکافی و نمی‌توانی در بلندی به کوه برسی» به خودت نگاه كن و ببین كه چه هستى؟ سعى كن خودت را خوب بشناسى تا هرگز دچار تكبر نشوى و خود را بیشتر از آن‏چه هستى احساس نكنى.

﴿كُلُّ ذَٰلِكَ كَانَ سَيِّئُهُۥ عِندَ رَبِّكَ مَكۡرُوهٗا ٣٨﴾ [الإسراء: ۳۸]. «همه‌ی این کارهای زشت، نزد پروردگارت ناپسند است» تمام صفات ناپسند و مذمومى كه گفته شد نزد پروردگارت ناپسند و مذموم هستند و خداوند هرگز آن‏ها را نمى‏پسندد. كسى هم كه بنده‏ى خداست و با او پیمان بندگى بسته است باید از آن‏ها دورى كند و خود را مزین به صفات محمود و پسندیده كند.

﴿ذَٰلِكَ مِمَّآ أَوۡحَىٰٓ إِلَيۡكَ رَبُّكَ مِنَ ٱلۡحِكۡمَةِۗ وَلَا تَجۡعَلۡ مَعَ ٱللَّهِ إِلَٰهًا ءَاخَرَ فَتُلۡقَىٰ فِي جَهَنَّمَ مَلُومٗا مَّدۡحُورًا ٣٩﴾[الإسراء: ۳۹]. «این احکام از حکمت‌هایی است که پروردگارت به‌سوی تو وحی نموده است. و هیچ معبودی شریک الله قرار مده که نکوهیده و به دور از رحمت الهی در دوزخ خواهی افتاد» آن‏چه بیان شد، حكمت و دانایى‏اى است كه صاحب و مالک تو به تو وحى كرده است؛ برنامه‏ى زندگى و روشى است كه اگر آن را رعایت كنى مى‏توانى بنده‏ى خدا باشى و به گونه‏ى صحیح بندگى خدا را انجام دهى و در زندگى هرگز نه دچار انحراف خواهى شد و نه دچار افراط و تفریط.

براى آخرین بار نیز تذكر مى‏دهیم و مى‏گوییم: هرگز كسى را با خدا به عنوان فرمانروا و فریادرس خود قرار مده و در زندگى به قدرت كسى دیگر غیر از خدا توكل مكن و تنها از او طلب كمک كن. تو كه خدا دارى؛ تو كه فرمانروا و فریادرست الله است، پس كس دیگرى را به عنوان فرمانروا و فریادرس قرار مده كه اگر چنین كنى در جهنم انداخته مى‏شوى و مستحق سرزنش و دورى از رحمت خدا خواهى شد. مانند آنانى مباش كه خدا را هم‏چون حاكمان دنیایى تصور مى‏كنند و چنین معتقدند كه چون براى نزدیک شدن و تقرّب به حاكمان دنیایى نیاز به واسطه است، پس براى نزدیک شدن و تقرب به خدا نیز نیاز به واسطه‏هایى است. این را بدان كه خداوند متعال نماز را بر مسلمانان واجب كرده است تا در آن بدون واسطه هر چه مى‏خواهند و نیاز دارند از او درخواست كنند.