شناخت الله عز و جل

مطلب دوم: عقاید تئوری و قلبی

عقاید امور عملی نیستند؛ بلکه اموری تئوری هستند که مسلمان باید قلباً بدان‌ها باور داشته باشد؛ زیرا خداوند به وسیله‌ی کتابش یا از طریق وحی بر پیامبرش ص درباره‌ی آنها خبر داده است.

پایه‌های اعتقادی که خداوند ما را به باور داشتن آنها امر نموده است، در این آیه آمده است:

﴿ءَامَنَ ٱلرَّسُولُ بِمَآ أُنزِلَ إِلَيۡهِ مِن رَّبِّهِۦ وَٱلۡمُؤۡمِنُونَۚ كُلٌّ ءَامَنَ بِٱللَّهِ وَمَلَٰٓئِكَتِهِۦ وَكُتُبِهِۦ وَرُسُلِهِۦ لَا نُفَرِّقُ بَيۡنَ أَحَدٖ مِّن رُّسُلِهِۦۚ وَقَالُواْ سَمِعۡنَا وَأَطَعۡنَاۖ غُفۡرَانَكَ رَبَّنَا وَإِلَيۡكَ ٱلۡمَصِيرُ٢٨٥﴾ [البقرة: ۲۸۵].

‏«فرستاده‌ی خدا محمّد ص معتقد است بدانچه از سوی پروردگارش بر او نازل شده است و مؤمنان نیز بدان باور دارند؛ همگی به خدا، فرشتگان او، کتاب‌های وی و پیامبرانش ایمان داشته و می‌گویند: میان هیچ یک از پیامبران او فرق نمی‌گذاریم. و می‌گویند: ـ اوامر و نواهی ربّانی را ـ شنیدیم و اطاعت کردیم؛ پروردگارا! آمرزش تو را خواهانیم و بازگشت به‌سوی تو است». ‏

رسول الله ص نیز در حدیث معروف به حدیث جبرئیل ÷ اصول عقاید را به طور مشخص بیان نموده است؛ چنانکه می‌فرماید:

«الْإِيمَانُ أَنْ تُؤْمِنَ بِاللهِ، وَمَلَائِكَتِهِ، وَكُتُبِهِ، وَرُسُلِهِ، وَلِقَائِهِ، وَتُؤْمِنَ بِالْبَعْثِ الْآخِرِ» [۳].

(ایمان عبارت است از: باور به خداوند، فرشتگان، کتابهایش، دیدارش، پیامبرانش و زندگی بعد از مرگ).

بنابر این، عقیده در اسلام عبارت است از مجموعه مسائل علمی که نسبت دادنش به خدا و پیامبرش ص به صحت رسیده که مسلمانان باید آنها را بپذیرند و قلباً آنها را تصدیق نمایند.

[۳] صحیح بخاری؛ نگا فتح الباری شرح صحیح بخاری (۱/۱۱۴) و صحیح مسلم (۱/۳۹).