شناخت الله عز و جل

مطلب چهارم: جایگاه کفار نزد خداوند

کسی که دعوت اسلامی به او رسیده باشد اما آگاهانه آنرا نپذیرد و ردش کند، کافر شده و برای همیشه در دوزخ باقی خواهند ماند و در روز قیامت، هیچ‌گونه عذر یا دلیلی از او پذیرفته نخواهد شد.

اما کسانی که به دلیل دوری از مراکز اسلامی یا به خاطر کر و لال بودن، دعوت اسلامی به آنان نرسد یا این‌که دعوت به آنها برسد اما به دلیل پیری و کهنسالی از درک آن عاجز و ناتوان باشند، این گروهها در روز قیامت، عذاب داده نخواهند شد؛ زیرا بر آنان، اتمام حجت نشده است؛ خداوند در مورد آنها می‌فرماید: ﴿وَمَا كُنَّا مُعَذِّبِينَ حَتَّىٰ نَبۡعَثَ رَسُولٗا﴾ [الإسراء: ۱۵]. «ما هیچ شخص و ملتی را مجازات نمی‌نماییم مگر این‌که پیامبری بفرستیم». ‏

دلیل بر این‌که این گروه در روز قیامت مورد آزمایش و امتحان قرار می‌گیرند، حدیثی است که اسود بن سریع آن را روایت کرده است؛ او می‌گوید: رسول الله ص فرمود: «أَرْبَعَةٌ يَوْمَ الْقِيَامَةِ يُدْلُونَ بِحُجَّةٍ: أَصَمُّ لا يَسْمَعُ، وَرَجُلٌ أَحْمَقُ، وَرَجُلٌ هَرَمٌ، وَمَنْ مَاتَ فِي الْفَتْرَةِ، فَأَمَّا الأَصَمُّ، فَيَقُولُ: يَا رَبِّ، جَاءَ وَالصِّبْيَانُ يَقْذِفُونِي بِالْبَعْرِ، وَأَمَّا الْهَرَمُ ، فَيَقُولُ: لَقَدْ جَاءَ الإِسْلامُ وَمَا أَعْقِلُ، وَأَمَّا الَّذِي مَاتَ فِي الْفَتْرَةِ، فَيَقُولُ: رَبِّ مَا أَتَانِي رَسُولُكَ، فَيَأْخُذَ مَوَاثِيقَهُمْ لَيُطِيعَنَّهُ، فَيُرْسِلَ إِلَيْهِمْ رَسُولا أَنِ ادْخُلُوا النَّارَ، قَالَ: فَوَالَّذِي نَفْسِي بِيَدِهِ لَوْ دَخَلُوهَا لَكَانَتْ عَلَيْهِمْ بَرْدًا وَسَلامًا» [۹].

(چهار گروه روز قیامت، برای بی گناهی خود دلیل می‌آورند: ۱ـ انسان کر و لال که توان شنیدن را از دست داده است. ۲ـ انسان جاهل ۳ـ انسان پیر و ناتوان ۴ـ انسانی که در دوران فترت ـ حد فاصل میان دو پیامبرـ زندگی کرده است و دعوت هیچ پیامبری به او نرسیده است. انسان کر و لال می‌گوید: پروردگارا! اسلام آمد حال آنکه من توانایی شنیدن را از دست داده بودم. انسان احمق و سفیه می‌گوید: پروردگارا! هنگامی اسلام آمد که کودکان سرگین حیوانات به‌سوی من پرتاب می‌کردند ـ یعنی من دیوانه بودم. انسان پیر و ناتوان می‌گوید: پروردگارا! اسلام آمد در حالی که من توان درک و فهمیدن را از دست داده بودم. انسانی که در دوران فترت فوت کرده است، می گوید: پروردگارا! هیچ پیامبری به‌سوی من نیامد تا از او پیروی کنم. بعد از آن، خداوند از آنان تعهد می‌گیرد تا از او اطاعت کنند. سپس دستور می‌دهد که آنان را به دوزخ ببرند؛ سوگند به ذاتی که جان محمد در اختیار او است، اگر آنان وارد دوزخ شوند، آتش برایشان سرد می‌شود و هیچ آزاری به آنان نمی‌رساند).

[۹] امام احمد در مسندش روایت نموده و بیهقی آن را صحیح قرار داده است و ابن کثیر در تفسیر آیه‌ی ۱۵ سوره‌ی اسراء آن را ذکر کرده است.