٧- استمرار بر ادامهی بدعت و عدم رجوع از آن
از دیگر تأثیرات بدعت: بدعتگزار زمانی که به این مریضی مبتلا شد از آن برنمیگردد، بلکه بر آن دوام دارد، او را از راه حق دور میسازد، بطوری که برگشت و توبه از آن سخت میشود، مگر کسی که مورد لطف و رحمت خداوند قرار گیرد، پیامبر جمیفرماید: «إن بعدي من أمتي - أو سيكونُ بعدي من أمتي - قوماً يقرأون القرآن ولايجاوز حلوقهم، يمرقون من الدين كما يمرق السهمُ من الرمية، ثم لايعودون فيه، هم شرار الخلق والخليقة» [۱۰٩]. «بعد از من از میان امتم قوم و گروهی پیدا میشوند قرآن را تلاوت میکنند ولی از حلقوم آنها پایینتر نمیرود، از دین در میروند همان طور که تیر از کمان در میرود، بعداً هم به آن برنمیگردند، این گروه بدترین و شرورترین مردم هستند».
شخص بدعتگزار توبۀ برای بدعتش وجود ندارد، و اگر چنانچه بدعتی را ترک کند بسوی بدعتی بدتر از بدعت اولی میرود، و یا اینکه در ظاهر آن را ترک میکند ولی در باطن بر آن اصرار دارد.
عدم توبه شخص بدعتگزار دلایل و اسبابی دارد، از آن جمله:
زیر بار تکالیف رفتن در شریعت بر نفس انسان سخت است، چون با هوا و هوس مخالفت، و با شهوات دشمنی دارد، و جداً برای او سنگین است، و نفس با چیزی که موافق آن است نشاط پیدا میکند، نه به چیزی که مخالف آن است، و هر بدعتی راهی در هوا و نفس دارد، چون به رأی و نظر بدعت گزار است نه رأی و نظر خداوند.
مبتدع لازم است برای بدعتش دلیل غیرواقعی داشته باشد و آن را به شارع نسبت دهد، و ادعا کند که آنچه که او ذکر کرده است هدف و مقصود خداوند میباشد، در نتیجه هوا و هوس او به گمان خود با دلیل شرعی مقصود و هدف است، پس چگونه از آن دست برمیدارد؟
مبتدع برای بدعت خود بسیار تلاش میکند، تا بوسیلهی آن به بزرگی و ثروت و مقام و غیره برسد، خداوند میفرماید:
﴿قُلۡ هَلۡ نُنَبِّئُكُم بِٱلۡأَخۡسَرِينَ أَعۡمَٰلًا١٠٣ ٱلَّذِينَ ضَلَّ سَعۡيُهُمۡ فِي ٱلۡحَيَوٰةِ ٱلدُّنۡيَا وَهُمۡ يَحۡسَبُونَ أَنَّهُمۡ يُحۡسِنُونَ صُنۡعًا١٠٤﴾[الكهف: ۱۰۳-۱۰۴].
«ای پیامبر ج) بگو: آیا شما را از زیانکارترین مردم باخبر سازم؟ آنان کسانی هستند که تلاش و تکاپویشان در زندگی دنیا هدر میرود و خود گمان میبرند که به بهترین وجه کار نیک میکنند».
و خداوند میفرماید:
﴿وُجُوهٞ يَوۡمَئِذٍ خَٰشِعَةٌ٢ عَامِلَةٞ نَّاصِبَةٞ٣ تَصۡلَىٰ نَارًا حَامِيَةٗ٤﴾[الغاشیة: ۲-۴].
«مردمانی، در آن روز خوار و زبون خواهند شد، دائماً خواهند کوشید و رنج خواهند کشید، به آتش بس سوزان و گدازان دوزخ درخواهند آمد و خواهند سوخت».
به خاطر آنکه هوا و هوس زیاد در درون آنها وجوددارد، شخص مبتدع بدان بدعت کاملاً ملتزم میباشد، و برای آن نشاط دارد، چون هر چه سخت و سنگین باشد بوسیلۀ بدعت آن را سهل و ساده میکنند، و اعمال خود را از عمل دیگران بهتر و خوبتر میدانند:
﴿كَذَٰلِكَ يُضِلُّ ٱللَّهُ مَن يَشَآءُ وَيَهۡدِي مَن يَشَآءُ﴾[المدثر: ۳۱].
«این گونه خداوند هر کس را بخواهد گمراه میسازد، و هر کس را بخواهد هدایت میبخشد».
[۱۰٩] رواه ابن ماجه فی سننه، (۱/۶۰) المقدمه، حدیث شماره (۱٧۰)، و حدیث مارقین از دین متفق علیه میباشد.