سوم: دلایلی از اجماع
۱- همچنانکه بیان کردیم، یهودیها، مسیحیها، و مجوسیها همیشه در شهرها و سرزمینهای مسلمانان سرانه و جزیه دادهاند و اعیاد و جشنهای خود را برگزار کردهاند، و چیزی که باعث برگزاری آن عیدها باشد در بعضی از نفسها وجود داشت، اما در زمان مسلمانان سابقین هیچ کسی وجود نداشت در هیچ مورد و چیزی از این عیدها با آنها شرکت کند و یا حضور داشته باشد. اگر واقعاً مانعی به صورت نهی و کراهت در نفس آنان جای نداشت آنها حتماً شرکت میکردند و این شرکت و حضور گسترده هم میشد، و تنها مانع و بازدارنده دین بود پس دانستهاند دین اسلام مانع از موافقت با این کار آنها میباشد و این امری مطلوب و پسندیده است.
۲- در بیان شرایط عمر فاروق س برای اهل کتاب بیان شد که تمام صحابه و سایر فقهای بعد از آنها بر آن اتفاق نظر داشتند که اهل ذمه ـ اهل کتاب ـ نباید در دارالإسلام اعیاد و جشنهای خود را آشکارا و ظاهری انجام دهند، که آن عیدها را شعانین [۸۴۲]و باعوث [۸۴۳]مینامیدند.
زمانی که تمام مسلمانان اتفاق نظر دارند که آشکار کردن این عیدها ممنوع است و جایز نمیباشد، چگونه برای مسلمان صحیح و درست است آن را انجام دهد؟ آیا اگر یک مسلمان آن را آشکارا انجام دهد و در آن شرکت کند از فعل کفار قبیحتر و خطرناکتر نیست؟! و ما مسلمانان آنها را به این خاطر از اظهار آن عید منع میکنیم چون در آن فساد و بیبند و باری وجود دارد، این فسادها هم یا معصیت و گناه هستند، و یا شعار و مقدمۀ معصیت میباشند، حالا با هر فرضی، انسان مسلمان نباید معصیت و یا چیزی که مقدمه و شعار معصیت است انجام دهد چون از آن منع شده است، و این اندازه از شر و بدی برای انجام و شرکت در این عیدها کافی است که کفار برای اظهار و آشکار کردن آنها جرئت پیدا میکنند و قوت قلب میگیرند، در حالی که شامل شر و بدی و فسادهای بسیار زیادی میباشد!!! [۸۴۴].
[۸۴۲] اولین یکشنبه روزه آنها است، برگ زیتون و برگهای دیگری را میآورند، و گمان میکنند چنین چیزی برای حضرت عیسی ÷زمانی که وارد بیتالمقدس شد بوجود آمده است، بر قاطری سوار بود امر به معروف و نهی از منکر میکرد که مردم علیه او شوریدند و غوغا کردند، و یهودیها گروهی را دستور داده بودند با عصا او را میزدند، آن عصا برگ درآورد و آنها برای مسیح سجده بردند عید شعانین مشابهه این کار است. به اقتضاء الصراط المستقیم، (۱/۴٧۸) مراجعه شود. [۸۴۳] روزی بود که مسیحیها در آن خارج میشدند و گردهمآیی به وجود میآوردند، همچنان که مسلمانان در عید فطر و قربان خارج میشدند، از هر سو و طرفی میآمدند. به اقتضاء الصراط المستقیم، (۱/۳۲۱) و احکام اهل الذمه ۲/ ٧۲۱ مراجعه شود. [۸۴۴] به اقتضاء الصراط المستقیم، (۱/۴۵۴) مراجعه شود.