﴿فِي قُلُوبِهِم مَّرَضٞ فَزَادَهُمُ ٱللَّهُ مَرَضٗا﴾بیماردلان و افزودن بیماری آن‌ها!
برخی از مترجمان قرآن، آیۀ شریفۀ مذکور را چنین ترجمه نموده‌اند: «در قلب‌هایشان بیماری‌است و خداوند بیماری‌شان را افزون کند [۳۷]»! مترجم محترم جملۀ را جملۀ دعائی گمان کرده که مفهوم نفرین دارد [۳۸]. در حالی‌که جمله‌ای خبری است به دلیل بیان و تفسیری که خود قرآن‌کریم از این آیه در سورۀ مبارکۀ «توبه» آورده و می‌فرماید:
﴿وَإِذَا مَآ أُنزِلَتۡ سُورَةٞ فَمِنۡهُم مَّن يَقُولُ أَيُّكُمۡ زَادَتۡهُ هَٰذِهِۦٓ إِيمَٰنٗاۚ فَأَمَّا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ فَزَادَتۡهُمۡ إِيمَٰنٗا وَهُمۡ يَسۡتَبۡشِرُونَ١٢٤ وَأَمَّا ٱلَّذِينَ فِي قُلُوبِهِم مَّرَضٞ فَزَادَتۡهُمۡ رِجۡسًا إِلَىٰ رِجۡسِهِمۡ وَمَاتُواْ وَهُمۡ كَٰفِرُونَ١٢٥﴾[التوبة: ۱۲۴-۱۲۵].
«و آنگاه که سوره‌ای فرو فرستاده شود، از آنان کسی گوید که: این (سوره) ایمان کدامیک از شما را افزود؟ أمّا کسانی که ایمان آورده‌اند، ایمان‌شان را افزون سازد و آنان شادمانی کنند * و أمّا کسانی که در دل‌هایشان بیماری است پس پلیدی بر پلیدی‌شان بیافزاید و در حال کفر بمیرند».
از این بیان روشن بر می‌آید که إسناد فعل به خداوند در ﴿فَزَادَهُمُ ٱللَّهُ مَرَضٗا﴾[البقرة: ۱۰]. به اعتبار سوره‌ای است که خدای تعالی فرو می‌فرستد و بیمار دلان در پی مخالفت تازه با سورۀ جدید، بیماری‌شان افزون می‌شود. بنابر این شبهۀ «جبر» در این مقام مردود است و جملۀ مذکور (در سورۀ شریفۀ بقره) نیز جمله‌ای خبری شمرده می‌شود نه دعائی! باید دانست که إسناد فعل به خدای تعالی گاهی به اعتبار «تکوین» است و گاهی به اعتبار «تشریع» و گاهی به اعتبار «تقدیر».
***
[۳۷] به ترجمۀ آقای داریوش شاهین نگاه کنید. [۳۸] از مفسّران، ابومسلم بحر اصفهانی نیز بر این قول رفته است (مجمع البیان، ج۱؛ ص۱۰۴).