جایگاه سنت در قانونگذاری

فهرست کتاب

حدیث سد الأبواب [۱۷۷]

حدیث سد الأبواب [۱۷۷]

مؤلف فجرالإسلام در صفحه ۲۶۰ به بیان مهمترین عوامل جعل حدیث پرداخته و تنش‌های سیاسی بین علی و ابوبکر و بین علی و معاویه و بین عبدالله بن زبیر و عبدالملک و نیز نزاع امویان و عباسیان را مهمترین عامل جعل حدیث معرفی کرده است.

سپس به نقل سخنی از ابن ابی الحدید پرداخته که گفته است: قبل از همه، مدعیان محبت علی، احادیثی در فضیلت علیسساختند. آنگاه پیروان ابوبکرس، در پاسخ آن‌ها احادیثی در فضیلت ابوبکرسجعل نمودند؛ مانند حدیث: «لو كنت متخذا خليلا»و حدیث: «سدّوا الأبواب إلا باب أبي بكر...».

بدون شک از آنجاکه ابن ابی الحدید، معتزلی و اهل بدعت است، نمی‌توان در موضوع قرار دادن این دو حدیث، چندان خرده‌ای بر او گرفت؛ چراکه بخاطر حفظ مذهبش چنین دیدگاهی دارد، اما مؤلف فجرالإسلام در موضوع دانستن این احادیث، هیچ عذری ندارد مگر اینکه با ابن ابی الحدید هم عقیده باشد. زیرا دو حدیث فوق صحیح می‌باشند و ائمه حدیث، آن‌ها را نقل نموده‌اند. حدیث اول را بخاری از طریق ابن عباس و ابن زبیرشو مسلم از طریق ابوسعید و ابن مسعودبنقل کرده‌اند. و حدیث دوم را امام بخاری از طریق ابوسعید و ابن عباسشو امام مسلم از طریق ابوسعید و جندب و ابی ابن کعبشروایت نموده و همینطور امام مالک، ترمذی، طبرانی، احمد و ابن عساکر و غیره نیز آن را نقل کرده‌اند.

اما حدیث «إخاء» که اهل بدعت می‌گویند: پیامبر جبین خود و علیسعقد اخوت برقرار نمود، از هیچ طریق موثّقی به صحّت نرسیده است.

شیخ الإسلام ابن تیمیه می‌گوید: این حدیث، نزد اهل حدیث موضوع است و کسانی که با حدیث آشنایی دارند، هیچ تردیدی در جعلی بودن آن ندارند و جعل کننده اش، فردی کذاب است که کذبش، واضح و روشن می‌باشد. [۱۷۸]

اما در مورد حدیث «سدّ الأبواب»که اهل بدعت آن را روایت می‌کنند و درب خانه علیسرا ازآن مستثنی می‌نمایند، باید گفت: اکثر نقادان می‌گویند که حدیثی است موضوع. ابن جوزی، عراقی، ابن تیمیه و دیگران بر موضوع بودن این روایت، تصریح کرده‌اند.

به فرض صحت این حدیث، علما در جواب نظریه ابن حجر در فتح الباري نقل کرده‌اند که: رسول خدا جابتدا به بستن تمام دروازه‌ها جز درب خانه علیسدستور داد، آن‌ها درها را بستند و روزنه‌هایی را باز نمودند که از آن طریق زودتر به مسجد برسند. سپس پیامبر جفرمود: پنجره‌ها را هم ببندید، جز پنجره خانه ابوبکرسرا. سپس ابن حجر می‌گوید: در جمع بین این دو حدیث، این توجیه، صحیح به نظر می‌آید و امام طحاوی در مشكل الآثار و ابوبکر کلاباذی در معاني الأخبار چنین توجیه نموده و تصریح کرده‌اند که خانه ابوبکرسدری از بیرون مسجد و پنجره‌ای به داخل مسجد داشت.

[۱۷۷] منظور، حدیثی است که رسول خدا جدستور داد تمام درهایی را که به مسجد آن حضرت جباز می‌شود، ببندند، جز درب خانه ابوبکرسرا. [۱۷۸] منهاج السنة ۴/ ۹۶.