اصول مذهب امام مالک
مالک، در فقه و حدیث شهرت داشت و در استدلال از احادیث مرسل مانند ابوحنیفه، مشهور بود. تعدادی از احادیث مرسل را در کتاب خود، مؤطا نقل نموده است.
اصول مذهبش، همان اصولی است که نزد سائر ائمه اعتبار دارد؛ یعنی کتاب، سنت، اجماع و قیاس، باضافه دو چیز دیگر که عبارتند از:
۱- عمل اهل مدینه.
۲- مصالح مرسله.
البته مصالح مرسله را می‌توان جزو اصول مورد اتفاق دانست، اما عمل اهل مدینه را فقط مالک به عنوان دلیلی معتبر پذیرفته است. البته به شرطی که اهل مدینه بر آن اتفاق داشته باشند.
امام مالک معتقد است که اهل مدینه بر هیچ عملی التزام نمی‌نمایند مگر اینکه حتماً آن عمل، امری مشروع بوده و صحابه در زمان پیامبر جبه آن عمل کرده‌اند و پیامبر جنیز آن‌ها را تأیید نموده و نسل در نسل باقی مانده است.
نزد امام مالک عمل اهل مدینه از احادیث آحاد نیز قوی‌تر است. بنابراین هنگام تعارض عمل اهل مدینه و حدیث واحد، عمل اهل مدینه را ترجیح می‌داد.
به همین سبب است که لیث بن سعد هفتاد حدیث را متذکر شده که امام مالک آن‌ها را در کتاب خود آورده، اما آن‌ها را ترک نموده است. البته سایر ائمه با وی در این باره موافق نیستند.
یکی از کسانی که به مخالفت با امام مالک در این زمینه پرداخت، امام شافعی است. هم‌چنین یکی از مشهورترین کسانی که حجیت عمل اهل مدینه را در مقابل امام مالک رد نموده است، ابن حزم می‌باشد. وی در کتاب الإحكام في أصول الأحكام به شدت با امام مالک مخالفت کرده و در کتاب المحلي نیز در مباحث متعددی، این نظریه امام مالک را رد نموده است. معمولاً ابن حزم با هرکس به مخالفت می‌پردازد، خیلی تند و زننده برخورد می‌کند. [۳۳۴]
مذهب امام مالک در بسیاری از کشورهای اسلامی بخصوص در مغرب و مصر انتشار یافته است.
[۳۳۴] ر.ک: الإحکام ۲/۹۷-۱۲۰