امام ترمذی (۲۰۹- ۲۷۹) هجری
وی، ابوعیسی محمد بن عیسی ترمذی است که در سال ۲۰۹ هجری در ترمذ متولد شد. ابن ریبع شیبانی، ولایت ترمذی را در سال۲۰۰ هجری نقل کرده است.
از محدثین زیادی چون قتیبه بن سعید، اسحاق بن موسی، سفیان بن وکیع و محمد بن اسماعیل بخاری و دیگران حدیث فرا گرفت.
او، به شهرهای مختلفی سفر نمود. از خراسانیها، عراقی‌ها و حجازی‌ها، حدیث فرا گرفت، تا آنجا که در علم حدیث، دیانت و تقوا و نیز حفظ و ثقه بودن، امام زمان خود گردید.
ابویعلی خلیلی درباره‌اش می‌گوید: ثقه و قابل اعتماد است و همه بر ثقه بودن او، اتفاق نظر دارند؛ همین برای ثقه بودن او کافی است که امام المحدثین محمد بن اسماعیل بخاری به او اعتماد می‌کرد و از او حدیث فرا می‌گرفت. ترمذی، در سال ۲۷۹ هجری در شهر ترمذ وفات یافت.
امام ترمذی کتابش را به ترتیب ابواب فقهی تألیف نمود و کتابش، مشتمل بر احادیث صحیح، حسن و ضعیف می‌باشد. در هر باب و پیرامون هر حکمی دیدگاه‌های صحابه و علما را ذکر کرده است. یکی از خصوصیات کتاب ترمذی، این است که در خاتمه آن فصلی به عنوان علل که شامل اصول و قواعد علوم حدیث می‌باشد، پیوست شده است.
علمایی که بر کتاب ترمذی، شرح نوشته‌اند، عبارتند از:
ابوبکر بن عربی (۵۴۳ هـ)، جلال الدین سیوطی، ابن رجب حنبلی (۷۵۹هـ) و اخیراً عبدالرحمن مبارکپوری هندی (۱۳۵۳ هـ) تحت عنوان «تحفة الاحوذی».