درس پانزدهم: داستان مسلمان شدن ایاس بن معاذ س

۳۱- محمود بن لبید سمی‌گوید: وقتی که ابوالحیسر انس بن رافع به همراه تعدادی از جوانان بنی عبد الاشهل به مکه آمدند و ایاس بن معاذ در میان آن جوانان بود، خواستند که قریش را بر ضد قوم‌شان خزرج هم پیمان خود سازند [۱۰۴]، پیامبر صاز آمدن آنها آگاه شد و نزد آنها آمد و با آنها نشست. و به آنها گفت: «آیا شما می‏خواهید به چیزی بهتر از آنچه که برای آن آمده‌اید، دست یابید؟» به او گفتند: آن چیست؟ گفت: «من رسول الله هستم که الله مرا به‌سوی بندگان فرستاده است، آنها را به اینکه الله را عبادت کنند و چیزی برای او شریک قرار ندهند، دعوت می‌کنم و کتابی را بر من نازل کرده است.» (راوی) گوید: سپس اسلام را برای آنها ذکر کرد و آیاتی از قرآن را برای آنان تلاوت کرد. گوید: ایاس بن معاذ که نوجوانی بیش نبود، گفت: ای قوم من، بخدا این بهتر از آن چیزی است که بخاطر آن آمده-اید.

(راوی) گوید: آنگاه ابولحیسر انس بن رافع مشتی از خاک بطحاء برداشت و آن‌ را به صورت ایاس بن معاذ زد و گفت: کاری به ما نداشته باش، به جان خودم سوگند که برای کار دیگری آمده‌ایم.

(راوی) گوید: ایاس ساکت شد. و رسول خدا صاز میان آنان برخاست و آنگاه به مدینه بازگشتند و جنگ بعاث میان اوس و خزرج روی داد.

(راوی) گوید: دیری نپائید که ایاس بن معاذ از دنیا رخ بربست. محمود بن لبید گوید: جماعتی از قومش که هنگام وفاتش در نزد او بودند، برای من بازگفتند که: آنها پیوسته از او می‌شنیدند که «لا إله إلا الله والله اکبر والحمدلله وسبحان الله». می‌گفت، تا اینکه وفات نمود. آنها شکی نداشتند در اینکه بر مسلمانی وفات کرده است. زیرا وی اسلام را در آن مجلس احساس کرده بود، هنگامی که آن حرف‌ها را از رسول خدا شنید [۱۰۵].

نکته‌ها و عبرت‌ها:

۱- یکی از وسایل دعوت، رفتن به مجالس و اماکن حضور کسانی است‌ که می‌خواهیم آنها را دعوت دهیم، تا بتوانیم دعوت و خیر را به آنها برسانیم.

۲- بر شخص دعوتگر لازم است که در دعوت به‌سوی توحید و پرهیز از هر آنچه که ضد آنست یا آن را نقص می‌کند، اهتمام نماید.

۳- تذکر و یادآوری به قرآن و استناد به نصوص آن و نصوص سنت مصطفی صاز مهم‌ترین وسایل دعوت می‌باشد. الله تعالی فرموده است:

﴿فَذَكِّرۡ بِٱلۡقُرۡءَانِ مَن يَخَافُ وَعِيدِ﴾[ق: ۴۵].

۴- پیروی از شریعت الله و یاری دینش از بزرگترین عوامل پیروزی است. همچنانکه خداوند متعال می‏فرماید:

﴿وَلَيَنصُرَنَّ ٱللَّهُ مَن يَنصُرُهُۥٓۚ إِنَّ ٱللَّهَ لَقَوِيٌّ عَزِيزٌ﴾[الحج: ۴۰].

«و به طور مسلم خدا یاری می‌دهد کسانی را که (با دفاع از آئین و معابد) او را یاری دهند. خداوند نیرومند و چیره است».

بدون شک این امر از بستن معاهده و پیمان با انسان‌ها برتر است و به همین خاطر است که رسول الله ص- چنانکه در این حدیث آمده است - فرمود: «آیا شما می‌خواهید به چیزی بهتر از آنچه که برای آن آمده‌اید، دست بیابید؟».

۵- تحمل اذیت بخاطر الله تعالی یکی از اخلاق ایمانداران و دعوتگران صابر و شکیبا و یکی از اسباب ثبات و پایداری بر دین الله تعالی است.

۶- هرکس که بر دین الله تعالی ثابت و استوار بماند و بسوی آن فرا بخواند و بر اذیت‌هایی که در راه آن حاصل می‌شود، صبر کند، شایسته است که عاقبت به خیر باشد، چنانکه ایاس سبه این خاتمه نیک دست یافت.

[۱۰۴] یعنی آنها آمده‌اند و از قریش می‌خواهند که در جنگی که میان آنها با پسر عموهایشان از خزرج درگرفته است، آنها را یاری دهند. [۱۰۵] روایت از ابن اسحاق چنانکه در سیره ابن هشام ۲/ ۴۲٧- ۴۲۸ و روایت از احمد ۵/ ۴۲٧ و بخاری در تاریخ الکبیر ۱/ ۴۴۲ و حاکم ۳/۱۸۰-۱۸۱ با اسناد حسن. و حافظ بن حجر در الاصابة ۱/ ۱۲۰، آنرا صحیح دانسته است.