ریاض الصالحین در سخنان پیامبر امین - جلد اول

كتاب آداب النوم
۱۲۷- باب آداب النوم والاضطجاع والقعود والـمجلس والجليس والرؤيا
باب آداب خوابیدن، دراز کشیدن، نشستن، مجلس، همنشین و خواب دیدن

۸۱۴- «عن الْبَراءِ بن عازبٍ بقال: كَانَ رسول اللَّه صإذا أَوَى إلى فِرَاشِهِ نَامَ عَلى شِقَّهِ الأَيمنِ، ثُمَّ قال: «اللَّهُمَّ أَسْلَمْتُ نَفْسِي إليْكَ، وَوجَّهْتُ وَجْهي إلَيْكَ، وفَوَّضْتُ أَمْرِي إلَيْكَ، وَأَلجَأْتُ ظهْري إلَيْكَ، رَغْبةً وَرهْبَةً إلَيْكَ، لا مَلْجأ ولا مَنْجى مِنْكَ إلاَّ إلَيْكَ، آمَنْتُ بِكتَابكَ الذي أَنْزلتَ، وَنَبيِّكَ الذي أَرْسَلْتَ» رواه البخاري بـهذا اللفظ في كتاب الأدب من صحيحه.

۸۱۴. «از براء‌بن عازب بروایت شده است که گفت: پیامبر صوقتی به رختخواب خود می‌رفت، بر پهلوی راست می‌خوابید و سپس می‌فرمود: «خداوندا! خود را تسلیم تو نمودم و روی خود را به تو کردم و کار خود را به تو واگذاشتم و پشت خود را به تو تکیه زدم و این کار من به خاطر بیم و رجا از توست. درگاه رحمت تو، تنها وسیله‌ی نجات از غضبت می‌باشد، ایمان دارم به کتابی که نازل کردی و به پیامبری که فرستادی»» [۸۸۰].

۸۱۵- وعنه قال: «قال لي رسول اللَّه ص: «إذَا أَتَيْتَ مَضْجَعكَ فَتَوَضَّأْ وُضُوءَكَ لِلصَّلاةِ، ثُمَّ اضْطَجِعْ عَلى شِقِّكَ الأَيمَنِ، وَقُلْ..» وذَكَرَ نَحْوهُ، وفيه: «واجْعَلْهُنَّ آخِرَ مَا تَقول»» متفقٌ عليه.

۸۱۵. «از براء‌بن عازب بروایت شده است که پیامبر صفرمودند: «وقتی به رختخواب خود رفتی، چنان که برای نماز وضو می‌گیری، وضو بگیر، سپس بر پهلوی راست بخواب و این دعا را بخوان ـ همان که در روایت قبلی ذکر شد ـ و بعد از آن فرمودند: آن را آخرین حرف خود بگردان». (یعنی بعد از خواندن دعا، بخواب و دیگر حرف نزن)» [۸۸۱].

۸۱۶- «وعن عائشةَ بقالتْ: كَانَ النَّبيُّ صيَصلِّي مِن اللَّيْلِ إحْدَى عَشَرَةَ رَكْعَةً، فَإذا طلَع الْفَجْرُ صَلَّى ركْعَتيْنِ خَفِيفتيْنِ، ثمَّ اضْطَجَعَ على شِقِّهِ الأيمن حَتَّى يَجِيءَ المُؤَذِّنُ فيُوذِنَهُ» متفق عليه.

۸۱۶. «از حضرت عایشه لروایت شده است که گفت: پیامبر صشب‌ها یازده رکعت نماز می‌خواند و وقتی سپیده می‌دمید، دو رکعت کوتاه می‌خواند و سپس بر پهلوی راستش دراز می‌کشید تا مؤذن می‌آمد و (اجتماع و آمادگی مردم برای جماعت را) به ایشان اعلام می‌کرد» [۸۸۲].

۸۱۷- «وعن حُذَيْفَةَ سقال: كان النبي صإذا أَخَذَ مَضْجَعَهُ مِنَ اللَّيْلِ وَضَعَ يَدهُ تَحْتَ خَدِّهِ، ثمَّ يَقُولُ: «اللَّهُمَّ بِاسْمِكَ أمُوتُ وَ أَحْيَا» وإذا اسْتيْقَظَ قَالَ: «الحَمْدُ للَّهِ اَلَّذي أَحْيَانَا بعْدَ مَا أَمَاتَنَا وإليه النُّشُورُ»» رواه البخاری.

۸۱۷. «از حذیفه سروایت شده است که گفت: پیامبر صشب‌ها وقتی می‌خواست بخوابد، دست (راست)ش را زیر (طرف راست) صورت خود می‌گذاشت و سپس می‌فرمود: «خدایا! به نام تو می‌میرم و به نام تو زنده می‌شوم و هستم» و وقتی بیدار می‌شد، می‌فرمود: «سپاس و ستایش برای خدایی است که ما را زنده کرد، بعد از این که میراند و بازگشت به‌سوی اوست»» [۸۸۳].

۸۱۸- «وعن يعِيشَ بنِ طخْفَةَ الغِفَارِيَّ بقال: قال أبي «بينما أنَا مضُطَجِعٌ في الْـمسَجِدِ عَلَى بَطْنِي إذَا رَجُلٌ يُحَرِّكُنِي بِرِجْلهِ فقال «إنَّ هذِهِ ضَجْعَةٌ يُبْغِضُهَا اللهُ» قال: فَنَظرْتُ، فإذَا رسول الله ص»» رواه أبو داود بإسنادٍ صحيح.

۸۱۸. «از یعیش بن طخفه غفاری سروایت شده است که گفت: پدرم گفت: یک بار در اثنای آن که در مسجد بر روی شکم دراز کشیده بودم، ناگهان متوجه شدم که مردی با پای خودش مرا حرکت می‌دهد و سپس گفت: «این دراز کشیدنی‌ای است که خداوند آن را مبغوض می‌دارد»، می‌گوید: نگاه کردم، دیدم که پیامبر صاست» [۸۸۴].

۸۱۹- «وعن أبي هريرة سعن رسول الله صقال: «مَنْ قَعَدَ مَقْعَداً لَمْ يَذْكُرِ الله تعالى فِيهِ كَانَتْ عَلَيِهِ مِنَ الله تعالى تِرةٌ، وَمَنِ اضْطَجَعَ مُضْطَجَعاً لاَيَذْكُرُ الله تعالى فِيهِ كَانَتْ عَلْيِه مِن اللهِ تِرةٌ»» رواه أبو داود بإسنادِ حسن. «التِّرةُ» بكسر التاء.

۸۱۹. «از ابوهریره سروایت شده است که پیامبر صفرمودند: «هر کس در جایی بنشیند که در آن ذکر خدا را نکرده باشد و هر کس در خوابگاهی بخوابد که درآن ذکر خدا را نمی‌کند، آن نشستن و خوابیدن، ضرر و نقص و عاقبت بدی از سوی خدا برای اوست»» [۸۸۵].

[۸۸۰] بخاری [(۶۱۳۵)] به همین لفظ در کتاب ادب از صحیح خود روایت کرده است. [روایت کامل این حدیث قبلاً به شماره‌ی ۸۰، گذشت]. [۸۸۱] متفق علیه است؛ [خ(۶۳۱۱)، م(۲۷۱۰)]. [و در روایت دوم حدیث شماره‌ی ۸۰ آمده است]. [۸۸۲] متفق علیه است؛ [خ(۶۳۱۰)، م(۷۳۶)]. [۸۸۳] بخاری روایت کرده است؛ [(۶۳۱۲)]. [۸۸۴] ابوداود [(۵۰۴۰)] به اسناد صحیح روایت کرده است. [۸۸۵] ابوداود [(۴۸۵۶)] به اسناد حسن (نیکو) روایت کرده است.