۱۰۸- باب كراهية الأكل متّكئاً
باب کراهت خوردن در حال تکیه زدن بر چیزی
۷۴۶- «عن أبي جُحَيْفَةَ وهبِ بنِ عبد اللَّه سقال: قال رسولُ اللَّه ص: «لا آكُلُ مُتَّكِئاً»» رواه البخاري.
قال الخَطَّابيُّ: الـمُتَّكِيءُ هُنا: هو الجالِسُ مُعْتَمِداً على وِطاءٍ تحته، قال: وأَرَادَ أَنَّهُ لا يَقعُدُ عَلى الْوطَاءِ والْوسائِدِ كَفعْلٍ مَنْ يُريدُ الإِكْثار مِنَ الطعامِ بل يَقْعدُ مُسْتَوْفِزاً لا مُسْتوْطِئاً، ويَأْكُلُ بُلْغَةً. هذا كلامْ الخطَّابي، وأَشَار غَيْرهُ إِلى أَنَّ المتكيءَ هو الـمـائلُ عَلى جَنْبِه، والله أعلم.
۷۴۶. «از ابوجحیفه وهب بن عبدالله سروایت شده است که پیامبر صفرمودند: «در حال تکیه زدن غذا نمی‌خورم»» [۸۰۹].
«خطابی» می‌گوید: متکی در این حدیث، عبارت از شخصی است که در حالی نشسته است که بر فرشی پهن شده در زیر خودش تکیه زده است. و (باز) می‌گوید: پیامبر صدر این حدیث، منظورشان آن است که ایشان مانند عمل کسی که می‌خواهد پرخوری کند، بر فرشی یا بالشی نمی‌نشیند، بلکه موقت و آماده برای حرکت و قیام می‌نشیند، نه مطمئن و راحت و غافل، و به قدر لزوم می‌خورد. این کلام خطابی است. و غیر او، به این اشاره کرده‌اند که: متکی کسی است که بر پهلوی خود کج شده و نشسته باشد ـ و خداوند آگاه‌تر است.
۷۴۷- «وعن أَنسٍ سقال: رَأَيْتُ رسول اللَّه صجالساً مُقْعِياً يَأْكُلُ تمْراً»، رواه مسلم.
«الـمُقْعِي» هو الذي يُلْصِقُ أليَتيهِ بالأرضِ، ويُنْصِبُ ساقَيْهِ.
۷۴۷. «از انس سروایت شده است که گفت: پیامبر صرا در حالی دیدم که بر زمین نشسته و مقعی بود و خرما می‌خورد» [۸۱۰].
«مقعی»: کسی است که در حال نشستن، باسن‌هایش را بر زمین می‌گذارد و ساق پاهایش را خم و بلند و جمع می‌کند.
[۸۰۹] بخاری روایت کرده است؛ [(۵۳۹۸)]. [۸۱۰] مسلم روایت کرده است؛ [(۲۰۴۴)].