۱۵- باب الـمحافظة علی‌الأعمـال
باب مداومت بر اعمال
قال الله تعالی:
﴿أَلَمۡ يَأۡنِ لِلَّذِينَ ءَامَنُوٓاْ أَن تَخۡشَعَ قُلُوبُهُمۡ لِذِكۡرِ ٱللَّهِ وَمَا نَزَلَ مِنَ ٱلۡحَقِّ وَلَا يَكُونُواْ كَٱلَّذِينَ أُوتُواْ ٱلۡكِتَٰبَ مِن قَبۡلُ فَطَالَ عَلَيۡهِمُ ٱلۡأَمَدُ فَقَسَتۡ قُلُوبُهُمۡۖ﴾[الحدید: ۱۶].
«آیا برای کسانی که ایمان آورده‌اند، وقت آن نرسیده است که دل‌هایشان به هنگام یاد خدا و در برابر حق و حقیقتی که خداوند فرو فرستاده است، خاشع شود و بترسد؟ و مانند کسانی نشوند که قبل از شما کتاب خدا برای آنان فرستاده شده و بعد از گذشتن زمان طولانی، دل‌هایشان سخت (و دور از خدا) شده و بیشترشان فاسق (و خارج از دین خدا) گشته‌اند».
وقال تعالی:
﴿بِعِيسَى ٱبۡنِ مَرۡيَمَ وَءَاتَيۡنَٰهُ ٱلۡإِنجِيلَۖ وَجَعَلۡنَا فِي قُلُوبِ ٱلَّذِينَ ٱتَّبَعُوهُ رَأۡفَةٗ وَرَحۡمَةٗۚ وَرَهۡبَانِيَّةً ٱبۡتَدَعُوهَا مَا كَتَبۡنَٰهَا عَلَيۡهِمۡ إِلَّا ٱبۡتِغَآءَ رِضۡوَٰنِ ٱللَّهِ فَمَا رَعَوۡهَا حَقَّ رِعَايَتِهَا﴾[الحدید: ۲۷].
«به دنبال پیامبران گذشته، عیسی پسر مریم را فرستادیم و انجیل را بر او نازل کردیم، و در قلوب پیروان او مهر و عطوفت قرار دادیم؛ و رهبانیتی که ما بر آنها واجب نکرده بودیم، لیکن خودشان آن را برای به دست آوردن خشنودی خدا، پدید آورده بودند، اما آن‌چنان که باید، آن را رعایت نکردند».
وقال تعالی:
﴿وَلَا تَكُونُواْ كَٱلَّتِي نَقَضَتۡ غَزۡلَهَا مِنۢ بَعۡدِ قُوَّةٍ أَنكَٰثٗا﴾[النحل: ۹۲].
«مانند آن زن نباشید که ریسمان خود را بعد از تافتن، از هم جدا می‌کرد».
وقال تعالی:
﴿وَٱعۡبُدۡ رَبَّكَ حَتَّىٰ يَأۡتِيَكَ ٱلۡيَقِينُ٩٩﴾[الحجر: ۹۹].
«تا وقتی که مرگت فرا می‌رسد، پروردگارت را عبادت کن».
واما الاحادیث؛ فمنها حدیث عائشه: وكان احب الدین الیه ما داوم صاحبه علیه. وقد سبق في الباب قبله.
از جمله‌ی احادیث وارد در این باب، حدیث حضرت عایشه لاست که گفت: دوست داشتنی‌ترین اعمال دینی نزد پیامبر صآن اعمالی بود که صاحبش بر آن مداومت کند». و در باب قبل گذشت! [۱۸۷].
۱۵۳- «وعن عمرَ بن الخطاب سقال: قال رسول اللَّه ص: «منْ نَامَ عَنْ حِزْبِهِ مِنَ اللَّيْل، أَو عَنْ شَيْءٍ مِنْهُ فَقَرأَه ما بينَ صلاةِ الْفَجِر وَصـلاةِ الظهرِ، كُتب لَهُ كأَنما قرأَهُ مِن اللَّيْلِ»» رواه مسلم.
۱۵۳. «از حضرت عمربن خطاب سروایت شده است که پیامبر صفرمودند: «کسی که خواب بر او غلبه کند و نتواند حزب خود (مقدار معین از قرآن که برای تلاوت شبانه در نظر گرفته) را بخواند یا تمام کند، و مابین نماز صبح و ظهر آن را جبران کند، ثواب آن را مانند این که در شب انجام داده باشد، در می‌یابد»» [۱۸۸].
۱۵۴- «وعن عبدِ اللَّه بنِ عمرو بنِ العاص بقال: قال لي رسولُ اللَّه ص: «يَا عبْدَ اللَّه لا تَكُنْ مِثلْ فُلانٍ، كَانَ يقُومُ اللَّيْلَ فَتَركَ قِيامَ اللَّيْل»» متفقٌ عليه.
۱۵۴. «از عبدالله بن عمر بن عاص بروایت شده است که پیامبر صبه من فرمودند: «ای عبدالله! مانند فلان کس نباش که نماز شب را می‌خواند، اما بعد از مدتی آن را ترک کرد (بر آن مداومت داشته باش)»» [۱۸۹].
۱۵۵- «وعن عائشةَ بقالت: كان رسولُ اللَّه صإذَا فَاتَتْهُ الصَّلاةُ مِنْ اللَّيْلِ مِنْ وجعٍ أَوْ غيْرِهِ، صلَّى مِنَ النَّهَارِ ثنْتَى عشْرَةَ ركعةً» رواه مسلم.
۱۵۵. «از حضرت عایشه لروایت شده است که گفت: پیامبر ص هر گاه به علت درد یا غیر آن، نماز شبش فوت می‌شد، در روز به جای آن دوزاده رکعت نماز می‌خواند» [۱۹۰].
[۱۸۷] [حدیث شماره‌ی: ۱۴۲]. [۱۸۸] مسلم روایت کرده است؛ [ (۷۴۷)]. [۱۸۹] متفق علیه است؛ [ خ (۱۱۵۲)، م (۱۱۵۹)]. [۱۹۰] مسلم روایت کرده است [ (۷۴۷)].