خاندان و یاران رسول الله صلی الله علیه وسلم

حکم هفتاد و دو فرقه اگر در کفر و یا شرک واقع نشوند [۱۸۸]

این نشان می‎دهد که صحابه خوارج را تکفیر نکردند، این است که آنان پشت سر خوارج نماز می‏خواندند، و عبدالله بن عمر و دیگر صحابه پشت سر نجده حروری نماز می‏خواندند، و همچنین از او حدیث و فتوا می‏پذیرفتند، و همان‏گونه که یک مسلمان با مسلمانی دیگر صحبت می‏کند، با آنان هم صحبت می‏شدند همان‌گونه که عبدالله بن عباس هنگامی که نجده حروری کسی را نزد او فرستاد و درباره‎ی مسائلی از او پرسید، عبدالله بن عباس به او جواب داد، و این روایت در بخاری آمده است [۱۸۹]. همان‏گونه که درباره‎ی مسائل مشهوری به نافع بن ازرق نیز جواب داد و نافع درباره‎ی مسائلی در قرآن با او مناظره می‏کرد همان‏طور که دو مسلمان با هم بحث و مناظره می‏کنند. سیره و روش مسلمانان همچنان به این ترتیب بوده و آنان را مرتد قرار ندادند، همانند کسانی که حضرت ابوبکرصدیق سبا آنان جنگید. این در حالی است که پیامبر جدر احادیث صحیح دستور به جنگ با آنان داده‌است.

همچنین سایر فرقه‏های اهل بدعت و هوی و هوس از شیعه، معتزله و دیگران نیز چنین هستند و هر کس هفتاد و دو فرقه را تکفیر ‏کند با کتاب و سنت و اجماع صحابه و تابعین واقعی آنان مخالفت کرده است.

این فرمایش پیامبر جکه فرمود: ثِنْتَانِ وَسَبْعُونَ فِى النَّارِ وَوَاحِدَةٌ فِى الْجَنَّةِ» [۱۹۰]از فرمایش خداوند بزرگ‌تر نیست که می‏فرماید: ﴿إِنَّ ٱلَّذِينَ يَأۡكُلُونَ أَمۡوَٰلَ ٱلۡيَتَٰمَىٰ ظُلۡمًا إِنَّمَا يَأۡكُلُونَ فِي بُطُونِهِمۡ نَارٗاۖ وَسَيَصۡلَوۡنَ سَعِيرٗا ١٠﴾[النساء: ۱۰]. «‏بی‌گمان کسانی که اموال یتیمان را به ناحق و ستمگرانه می‌خورند، انگار آتش در شکمهای خود (می‌ریزند و) می‌خورند. (چرا که آنچه می‌خورند سبب دخول ایشان به دوزخ می‌شود) و (در روز قیامت) با آتش سوزانی‌ خواهند سوخت». و این فرمایش او که می‏فرماید: ﴿وَمَن يَفۡعَلۡ ذَٰلِكَ عُدۡوَٰنٗا وَظُلۡمٗا فَسَوۡفَ نُصۡلِيهِ نَارٗاۚ وَكَانَ ذَٰلِكَ عَلَى ٱللَّهِ يَسِيرًا ٣٠﴾[النساء: ۳۰]. «‏و کسی که چنین کاری (یعنی خودکشی یا خوردن به ناحق اموال دیگران) را تجاوزگرانه و ستمگرانه مرتکب شود، او را با آتش دوزخ می‌سوزانیم، و این (عمل هم) برای خدا آسان است‏» و امثال این نصوص صریح که اشاره می‌کند هر کس چنین کند داخل آتش جهنم می‌شود.

با وجود این، ما برای کسی که مشخص شده که داخل آتش جهنم می‏شود، شهادت نمی‏دهیم که داخل آتش جهنم می‏شود؛ چون امکان دارد توبه کند، و یا حسنات از بین رفته داشته باشد یا این که خداوند به وسیله‎ی مصیبت‏ها و سایر موارد از او گذشت کرده باشد.

بسیاری از رافضی‏ها نه منافق هستند و نه کافر، بلکه برخی از آنان ایمان و عمل صالح دارند و برخی خطاکارند که امید مغفرت خدا برای آنان وجود دارد، اما جهل نسبت به معنای قرآن و حدیث خصلت همه‎ی آنان است، و در میان‏شان امامی از امامان مسلمانان در زمینه‎ی علم و دین وجود ندارد.

درمیان امامیه با وجود شدت جهل و گمراهی‏شان، عده‎ی زیادی در ظاهر و باطن مسلمان‌اند، و زندیق و منافق نیستند اما جهل دارند و از امیال خود تبعیت می‏کنند.

ارتداد گاهی از اصل اسلام صورت می‏گیرد، همانند ارتداد غلات از نصیریه و اسماعیلیه که این‏ها به اتفاق نظر اهل سنت و شیعه مرتد هستند. و گاهی ارتداد در بخشی از دین است همانند ارتداد رافضی‏های اهل بدعت و دیگران. و خدای متعال گروهی را می‏آورد که آنان را دوست دارد و آنان نیز او را دوست می‏دارند و با کسانی که از دین و یا بخشی از آن باز می‏گردند، مبارزه می‏کنند همان‏گونه که کسانی را می‏آورد که در همه‎ی زمان‏ها با رافضی‏های از دین بازگشته مبارزه می‏کنند [۱۹۱].

[۱۸۸] اما اگر از آنان کفر و یا شرک سر بزند حکمشان در این مورد همانند حکم امثالشان است. و گفته شده که حضرت علی غلو کنندگان درباره‎ی خود را سوزاند. علما در باب حکم مرتد مسائلی که موجب کفر می‏شوند همانند شرک به خداوند را به تفصیل بیان کرده‏اند، و در کلام مؤلف نیز اقسام ارتداد و انواع مرتدین خواهد آمد. [۱۸۹] مسلم در صحیح خود در کتاب (جهاد و سیر) آن را آورده است. من این حدیث را در بخاری نیافتم. [۱۹۰] تخریج آن ذکر شد. [۱۹۱] ج(۳) ص(۶۲، ۶۳، ۲۰۸) ج(۴) ص(۶۰).